چه با يد کرد ؟ ها( بخش دوم)
سليمان راوش
اين نبشته را به دعای شادی روان پاک« آمنه» که در ماه ثور 1384 در ولايت بدخشان ، و آمنه های ديگری که به جرم عشق و آزادی در قبيله ِ تفکر قبيله سالاران دين، سنگسار شده اند ، انشاء نموده ام .
در شناختی بنيادينه های ستم بر زنان
گفتيم انسان انديشمند و محقق نمی تواند مانند ساير بخش های ديگر جامعه با مسايل و پديده ها ، قشری و يا سطحی بر خورد داشته باشد ، ويا در پی حل موقت و نا موثر مشکلات اقدام نمايد . کار محقق و انديشمندان عرصه های اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و ديگر هيکل های معنويت اين است که کالبد ها را در دستگاه تحقيقاتی روند هايی فلسفی ، عـقيدتی و فرهنگی تاريخ ، همه جانبه تجزيه و تحليل نمايد تا علت نا هنجاری های ساختاری هيکل ها را در يابد. مثلأ يکی از نابهنجاری های ساختار اجتماعی ، تظلم بر حقوق انسانی زنان و حتا ناديده انگاشتن زن به مثابه ء انسان است ، و اگر انسان هم به شمار می آيد ، انسان دست دوم است و فاقد ارزش های مساوی با مردان. برای کسی که معتقـد به آفرينش زن و مرد به مثابه دو انسان نامتجانس ودر عين حال مساوی و مکمل يکد گر است ، اين پرسش خلق می شود که : چه بايد کرد؟ که تفکرتظلم بر زنان را از بين برد تا جامعه معتقـد به ارزش های انسانی زنان شوند. انهايي که سطحی انديشند، حل مسله را در به ميان آوردن ريفرمها دانسته و يک سر ی از قوانين برای حقوق زنان مثل حق تحصيل ، ازادی کار ، حق انتخاب و حق رأی ، و غيره را مطالبه می کنند ، و يا مهربانانه اعطا می فرمايند. اين نوع بذل و بخش ها عمومأ از سوی دولتمداران و صاحبان صنايع سياسی که در پی سود و قدرت و شهرت اند به عمل می آيد، تا بدين وسيله بازار يا بی کرده باشند واز فروش امتعه های تقلبی ، از اکت دفاع از حقوق و ازادی های زنان سودها برده باشند. اما آيا اين ريفرمها و بذل و بخش ها می تواند در جهت تامين ازادی و برابری مرد وزن در جامعه کمک کند. تجارب تاريخی و واقعيت های عينی جوامع مسلمان که در آن حقوق زن از لحاظ عقـيدتی به شکل بسیار ظالمانهء پايمال است ، نشان داده و می دهد که اين ريفرمها و منبر گرفتن ها برای جلب ترحم بر زنان و خيرات جمع نمودن چيز های بنام آزادی حق آزادی زن نه تنها حقوق زنان را تامين نميدارد ، بلکه در اثر جمع اوری خيرات ها زنان را از ما هيت آزادی بی خبر نگهميدارد ، و آنها گمان می کنند که همين صدقات و خيرات ها در حقيقت بدست آوردن آزادی هاست . زيرا زنان از روز پيدايش خويش مطابق اديان سامی عنصر محکوم و تابع مرد و برای مرد آفريده شده است و زنان که از قرنها تا به امروزبا تفکر محکوميت خويش زيسته اند نمی توانند مفهوم آزادی راجدا از فرامين دينی و عقيدتی که به آن ايمان دارند باور کنند ، بنأ ، برای آن عده از زنان که اندکی چشم و گوش شان با تمدن آشنا شده است در چوکات و حفظ باور های عقـيدتی خويش اين صدقات و خيرات ها را رسيدن به معراج آزادی تلقی می دارند . اکنون برای يک انديشمند اين سوال پيش می آيد که : چه بايد کرد؟ که زنان جامعه پی به آزادی واقعی خويش ببرند . اينجاست که محقق انديشمند نخست به پرسش های که در بخش اول اين مقال از آن ياد گرديد ، متوسل می شود . مثل : چرا؟ زن بايد محکوم باشد . در کجا؟ بيشترين زنان را محکوم می شمارند؟. کی ها؟ زنان را محکوم داشته است ؟. کی ؟ اين محکوميت آغاز يافته است ؟. با پيش کشيدن اين پرسش هاست که پژوهشگر که در پی ازادی زنان و اشنای زنان به حق و حقوق شان است . در قدم اول به رد يابی های محکوميت زنان می پردازد و کار را از پيدايش انسان می آغازد و در اين پروسه حقيقت پيداش زن را می خواهد بررسی نمايد . انديشمند در روند آغاز کار خويش و قبل از آن از جريان رويداد ها ومطالعات عمومی در حافظه دارد که پيشترين تظلم بر زنان از سوی مذهبيون بوده و و در جوامع اسلامی ، بخصوص زن مقام انسانی خود را از دست می دهد. اگر يک محقق زاده ی يک چنين جامعه ء است مسلمأ از جامعه خويش می آغازد و در پی حل يافت ها برمیآيد . زيرا او معتقد است که اگر کسی ادعای خدمت به بشريت را دارد . نخست او بايد خدمت خود نمايد، بعد به خانواده خود ، به جامعه ء خود ، تا برسد به جامعه بشری . کسی که به خود رسيده نتواند ، مشکل خانواده و جامعه خود را حل نتواند ، به نظر می رسد ادعای خدمت و حل مشکلات جهانی از سوی چنين کسی بايد کذب باشد. بنأ ، اينجا محقق و انديشمند که می خواهد ستم بر زن را ريشه يابی کند ، در جامعه مسلمان و عقب مانده ِ مانند افغانستان زندگی می کند ، به ويژه امر مهم برای او اينست که زنان سر زمينش در قرنها بنا به دستورات دينی به ظلم ها و ستم ها گير مانده است . اينجاست که محقق می پرسد که چه بايد کرد؟ بايد مقام و منزلت زن و هدف خلقت زن را در اديان مطالعه نمود يعنی در کتاب های آسمانی. و ديگر اديان که متکی به خرد اند و خدا را از طريق خرد و استدلال های عقلی باورمند هستند و به آفرينش انسان برخورد عقلی دارند ، به علم معتقد اند و دانش بشری را در کشف راز ها پيدايشی انسان و جهان قبول نموده و از افسانه هاو ترفند های باوری در اتکا به علم و خرد فاصله می گيرند. محقق آگاه و دارای وسعت نظر چون موضوع تحقيقش ريشه يابی ستم بر زنان مسلمان است ، بر خود واجب می داند که چگونگی پيدايش زن و حقوق و مقام زن را در کتاب مسلمانان يعنی در قرآن جستجو نمايد . او لازم نمی بيند که از تورات و انجيل آغاز نمايد به ويژه به تورات کتاب يهوديان مراجعه نمايد. زيرا کتاب مسلمانان کاپی تورات به ويژه در رابط به نوع آفر ينش انسان است و انجيل عيسي که در ساير مقررات شرعی با تورات و قرآن تفاوت های حتی می توان گفت ماهوی دارد با آنکه گويا از يک منبع نزول يافته است. اما در زمينه خلقت انسان و انهم انسان زن پيروی از تورات نموده است ، و قرآن عينأ مانند ساير احکام دينی اين موضوع را نيز از دو کتاب ذکر شده کاپی کرده است . زن در تورات و قرآن موجود نفرين شده از سوی الله به شمار می آيد . محقق و پژوهشگر اين موضوع را يعنی خلقت زن را در روايات اسلامی چنين می خواند: « . . . و الله آدم را در بهشت مقر داد که در آن تنها همی رفت و همسری نداشت که بدو آرام گيرد و لحظه ای بخفت و چون بيدار شد زنی را بالای سر خود نشسته ديد که الله از دنده ء او خلق کرده بود و از او پرسيد : ( کيستی ؟ ) گفت : زنی هستم. گفت برای چه خلق شدی ؟ گفت : تا به من آرام گيری . و فرشتکان که مقدار علم آدم را دانسته بودند پرسيدند : ای آدم نام او چه باشد؟ گفت : ( حوا) گفتند: چرا حوا گفت :از آنرو که از زنده ای آفريده شده . از ابن اسحاق روايت شده است که وقتی الله عزو جل با ابليس عتاب کرد و نامها را به آدم بياموخت به گفته ء اهل تورات و ديگر مطلعان خوابی بر او انداخت انگاه يک دنده ء او را از طرف چپ بگرفت و جای آن گوشت پر نمود و آدم همچنان به خواب بود تا بيدار شد تا خدا از دنده ء وی حوا را بيافريد و زنی شد که بدو آرام گيرد و چون خواب از او برفت و بر خاست وی را پهلوی خويش ديد وچنانکه گفته اند و الله بهتر داند گفت : ( گوشت و خون و همسرم) و بدو آرام گرفت ( يعنی که آميزش کرد . م ) و چون الله وی را همسری داد که بدو آرام گرفت گفت : ( ای آدم تو وهمسرت در بهشت مقـر گيرد .» 1 برای پژوهشگری که مسايل را می خواهد موشکافانه بررسی نمايد به وضاحت مشاهده می کند که توطئه عليه زنان از افسانه پيدايش آدم حوا آغاز می يابد. چطور؟ بخاطر اينکه اولين خلقت انسان را به وسيله خدا خلاف تمام نورم های عقل، مرد را، که همانا آدم باشد بر شمره اند . برای یک لحظه محقق ، در اينجا نظريه علمی و منطقی ( داروين ) را کنار می گذارد، که بنا بر اين نظريه :« . . . انسان از تکامل حيوانات پديد آمده و يکی از شاخه های ميمون های قديمی است ، بدين معنی که يکی از پستانداران در پيدا کردن غذا و پناهگاه مهارت بيشتری نشان داد و در گرفتن شکار پاهای جلو خود را بکار برد و تدريجأ پای خود را مبدل به نوعی دست کرد و پس از تمرين های متمادی توانست بدن خود را روی ران های عقبی راست نگهدارد . اين کار به حد دشوار است که هنوز اطفال کوچک بايد مدتی آنرا تمرين کنند . این ، موجود شکارچی ماهری بود ، بطوری دسته جمعی حرکت می کرد و هنگام بروز خطر ، اصوات عجيبی از خود در می آورد . اين حيوان که نيمه حيوان وانسان بوده نخستين جد ماست.» ا ز طرف ديگر دانشمندان مراحل تکامل زمين و انچه در اوست و انسان را اين گونه بيان می دارند : « . . . دانشمندان به کمک دو علم زمين شناسی و ديرين شناسی ، نشان داده اند که سطح زمين شاهد تغيرات و تحولات فراوان بوده است و تاريخ اين تحولات را چنين می نويسند : 1 ـ قديم ترين دوران که ( آر کئو زو ئيک) نام دارد ، دو هزار مليون سال طول کشيده و فاقد آثار جانداران است . 2 ـ دوران بعدی ( پرو ترو زو ئيک ) است که هزار مليون سال طول کشيده و دارای آثار گياهها و جانوران ساده دريايی است . 3 ـ دوران بعد ( پالئوزوئيک ) نام دارد که 360 ميلون سال طول کشيد و دارای اثاری بسیاری از انواع جانوران بی مهره و ماهی ها و سپس دو زيستان و بدن خزندگان است . 4 ـ دوران ( مزو زوئيک) است که 150 ميليون سال طول کشيده و درای اثار انواع خزندگان و آثار نخستين پستانداران ، و پرندهگان تخم گذار و بلاخره نخستين پستانداران دارايی رحم است . 5 ـ دوران ( سنو زوئيک) که 75 مليون سال طول کشيده و اکنون نيز ادامه دارد و دارای آثاری همه گونه پستاندار و انسان نما ها ست. در حدود يک ميليون سال آخر دوران سنوزوئيک آثار نوع آدمی يافت شده است .»3 و اين را هم ناديده می انگارد که امروز علم به کشف ژنتيک مهاجرت انسان ها در جغرافيايی مختلف در ادوار پيشتر از هزاران سال قبل از خلق آدم و حوا مذهبيون نايل آمده اند ، کاری هم به کشفيات استخوانهای انسان و حيوانات که قدامت انها به ميليون سال می رسد، يعنی به دوراني که هزار پشت ادم و حوا در زمين تولد نيافته بود ، وشايد هزاران سال پيش از روزيکه ادم را از سرزمين هند به صحرای سينا تعبيد نموده بودند، ندارد. زيرا به يک محقق معلوم است که بر اساس نوشته تورات ، آدم و حوا 5800 سال پيش از باغ عدن که در سرزمين شوش واقع بوده است به صحرای سينا تعبيد شده اند در حاليکه کشفيات باستانشناسی در افغانستان ، تاجيکستان ، و ايران ، هند و چين را بجايش می گذاريم که از تمدن تا ده هزار سال پيش خبر می دهد، يعنی از پنج هزار سال پيش از ساختن آدم و حوا از سوی الله.
محقق همه اينها را کنار می گذارد و فقط بحث خويش را روی چرنديات خنده آوری مقولات دين سالاران در مورد زنان ادامه داده و آنرا تحليل می نمايد تا ريشه ستم بر زن را در دين يافته باشد . با ناديده گرفتن دانش های عصر و کشفيات عينی ، صرف در حدود ملاحظات دينی محقق به خود حق می دهد که بپرسد چرا بايد الله اول مرد را خلق کرده باشد ، در حاليکه بايد زن را خلق کرده باشد و از دامن زن مرد را آفريده است. و اين امر می توانست منطقی هم باشد . چنانکه از دامن مريم عيسی را خلق کرد . و گذشته از آن ملاحظه ميگردد که در نباتات و حيوانات هم همين پروسه وجود داشته است که جنس مادينه افتخاری مادر بودن را دارد. چرا اينجا تقلب به بيان آمده و توطئه ننگ آلودی البته صرف برای مرد صورت گرفته است . بخاطری اينکه هميشه کتاب نويسان دين مرد ها بودند ، پيغمبران ، آنها برای اينکه زن را زبون و خلقت آن را برای ارضای شهوات و خواسته های خود توجيه کرده باشند بهر حال حتی از ننگ زاييدن هم دريغ نکرده اند ، اما برای آنکه از اين شرمندگی کاسته باشند ، بجای معقد قبرغه را مجرای زايش نام برده اند ، در حاليکه حداقل يک شکاف برابر به نوک سوزن هم در قبرغه شان الله برای اين اثبات باقی نگذاشته است . انهم از قبرغه چپ نه راست تا بتوانند بگويند که :« ـ زن از دنده ای خلق شده که راستی پذير نيست ، پس اگر با کجی او بسازی ، ساخته ای، و اگر خواهی به راستیيش باز آوری او را می شکنی ، و چاره اش طلاق است 4 اينجاست که کتاب سازان نرينه طی قرون توانستند فارغبالان عقل وانديشه را در دستگاه توليدات فکری خويش مزد بگير استخدام نمايند. افسانه پيدايش انسان را محقق از لحاظ دين ادامه می دهد تا باز يابد که ديگر چه دسته گلی به آب داده شده است . پژوهشگر در خلال تحقيق ، پاسخ ها و پرسش های را که درهنگام بررسی و مطالعه ء منابع و متون در نزدش پيدا می شود ، که قابل رد و يا تائيد است و يا سوال بر انگيز می باشد ، جهت افشای ماهيت احاديث و احکام و روشن نمودن آن برای قضاوت ها با خط درشت اما بسیار خلاصه یاد داشت بر می دارد و درمتن بررسی های خويش می گنجاند. اين امر باعث خواهد شد که خواننده ی يک اثر تحقيقی خود در باره حق و باطل روايات آسمانی و زمينی بيانديشد و قضاوت نمايد و تصميم بگيرد. و اکنون محقق کار خود را در رابطه به افسانه ای پیدايش انسان ادامه می دهد.تا ادعای لعنت زن را از سوی الله را در يابد . در کتب اربعه گناه خوردن ميوه ای ممنوع جنت نيز به گردن زن افتاده و زن از سوی الله وتعالی لعنت شده است . و مهم تر آنکه الله تعالی مرد را بندهء خود خطاب می کند و زن را مثل اينکه در نزد الله تعالی موجود ديگری باشد مانند آدم خطاب نمی دارد . محقق در تاريخ طبری و تاريخ ابن اثير چنين می خواند :« . . . از وهب بن منبه روايت کرده اند که : وقتی الله عزوجل آدم و همسرش را در بهشت مقر داد و گفت از ميوهء اين درخت نخوريد ، شاخه های درخت ممنوع در هم پيچيد ه بود و فرشتگان از ميوه ء آن می خوردند (( آيا وهب بن منبه از جنت آمده و يا ايشان در آنجا تشريف داشتند !!!)) و همان ميوه بود که الله ادم و حوا را از خورد آن منع کرده بود . و چون ابليس خواست که آنها را به گناه افگند به دهان مار رفت و مار چهار پا داشت و چون يک تختی تنومند بود ( اين مار در کجا بود در جنت يا در دوزخ يا در عرش پس جنت هم مار داشته )، وقتی مار به بهشت در آمد ابليس از درون آن بر آمد و از ميوهء اين درخت ممنوع بر گرفت و پيش حوا برد و گفت : « ببين ميوهء اين درخت چه خوش بو و خوشمزه و خوشرنگ است» و حوا بخورد و آدم نيز از آن بخورد و عورتهای شان نمايان شد و آدم به دل درخت پناه برد و پروردگارش ندا داد : آدم کجايی ؟ گفت :پرورد گارا من اينجا يم گفت : چرا بيرون نيايی ؟ پاسخ داد : پروردگارا از تو شرم دارم . ( آدم از کجا می فهميد که عريانی عورت شرم است کی برای او گفته بود که عورت انسان شرم است . و هنگامی که ا بلیس از دهن مار برآمد اينقدر ملائک کجا بودند و الله چه مصروفیت داشت که مانع ابلیس نشد ) خداوند گفت : ملعون باد زمينی که از آن آفريده شدی و درخت را نيز لعنت کرد و ميوهء آن خار شد . (چرا زمين لعنت شد و درخت بی زبان چه گناه کرده بود ) و الله عزوجل فرمود : ای حوا تو که بنده ء مرا فريب دادی با کراهت آبستن شوی و به هنگام وضع پيوسته در خطر مرگ باشی. ( اگر آدم بنده الله است پس حوا بنده الله نيست . دوم : ايا ابستن شدن یک زن عمل ناپسند و زشت است؟ سوم : آيا ساير پستانداران هم بنده الله را فريب داده اند که هنگام وضع حمل درد می کشند ) و به مار گفت : تو که ملعون به شکمت در آمد و بنده مرا فريب داد ملعون خواهی بود و پاهايت شکمت شود و روزيت در خاک باشد ، دشمن بنی آدم باشی و آنها نيز دشمن تو باشند هر جا یکيشان را ببینی پاشنه ء او را بگزی و هر جا ترا ببينند سرت را بکوبند .» 5 ( بسیار خوب مار گناه کرد و پاهایش شکمش شد . اما ديگر کرم ها و خزندگان که به شکم می خزند چه گناه کرده اند . کدام ملعون در شکم اینها در آمده است . ) عين مطلب را طبری از قول جمعی از اصحاب پيغمبر و ابن مسعود و محمد بن قيس نيز روايت کرده است . در روايت محمد بن قيس چنين آمده است که گويا الله بالای بنده خود آدم بانگ ميزند که : « چرا ميوهء را که منع کرده بودم خوردی؟ آدم گفت : خدايا حوا به من خورانيد . الله به حوا گفت : چرا به او خورانيدی ؟ گفت مار به من فرمان داد. به مار گفت چرا به او فرمان دادی ؟ گفت ابليس به من فرمان داد . الله گفت : ملعون و مطرود باد و تو ای حوا که درخت را خونين کردی با هر هلال خونين شوی . . . . »6 ( اگر زنان جزأ هر ماه حيض می بينند . پس چرا ديگر پستاندران هم هر ماه حيض می شوند ؟) از افسانه پيدايش ادم مطابق روايات اديان سامی ، محقق روی چند مسله بايد انگشت بگذارد تا بتواند حقايق رابرای ديگران از جمله برای خود زنان روشن بسازد . اول : زايش زن از قبرغه مرد که نمی تواند هيچ عقلی و منطقی آنرا باور کند اما چرا اين افسانه به يک حقيقت آسمانی تبديل يافته با يد واضح شود. دوم اينکه برای محقق خيلی مهم است که زنان بايد بدانند که مطابق دين اين موصوفه ها در پهلوی مار و ابليس به لعنت الله گرفتار اند . و ديگران که ادعای آزادی را در مذهب و دين می دانند ، بايد بخوانند که زن برای مرد آفرِيده شده و بنده الله تنها مرد است . چارم اينکه مادر شدن هم در دين عمل زشت و ناپسند است ، چون که الله به حوا گفته که ( با کراهت ابستن شوی و پيوسته در خطر مرگ باشی). اينجاست که محقق ريشه اين تظلم بر زن ،موجود يکه دوام زندگی و حيات وابسته به وجود اوست که اگر او نمی بود نه ادم بودو نه حيوان ونه گياه ، را بايد کشف کند و اشکار سازد . پس چه بايد کرد ؟ پژوهشگر به ادامه ی تحقيق خود درمی يابد که اين ستم و ظلم بر زن تنها در دين اسلام يا از سوی الله مسلمانان نيست و تنها الله نيست که بر زن ظلم را حلال ساخته است . بلکه در تمام اديان به ويژه اديان سامی زن محکوم است . اما در هردين ، شکل ستم زن بگونه ء متفاوت به عمل آمده است ، مثلأ در اديان سامی فقط در عيسويت است که آنهم در گفتار شخصی عيسی که بر زن ستم را روا نميدارد اما پيروان بعدی او که انجيل راتوراتی ساخته اند ستم بر زن را مطابق تورات خلاف نظرات عيسی روا دانسته اند . مثلأ عيسی حتی زانيه را مبرا از نکوهش می داند و مانند موسی و محمد قابل سنگسار نمی شمرد ، چنانچه که در انجيل امده است که : « کاتبان فريسيان زنی را که در زنا گرفته شده بود پيش او ( عيسی) آوردند و به او گفتند : موسی در تورات به ما حکم کرده است که چنين زنان سنگسار شوند . تو چه می گويی ؟ و عيسی گفت : در اين صورت شما هم چنين کنيد ، بشرط اينکه سنگ اول را کسی بر لو اندازد که خود زنا نکرده باشد ، و آنان تا به آخر يکی يکی بيرون رفتند . » 7 در ادیان سامی، تنها شيوه ای ستم بر زن در دين اسلام و يهود يکسان است و اين از برای آن است که اسلام کاپی از يهوديت است يعنی موسی و محمد در رابطه به قضايا يکسان می انديشيدند. چنانچه که محقق اين تشابه را در تاريخ کامل عزالدين ابن اثير به نقل از تورات و قرآن چنين می خواند : « خدای بزر گ می گويد : پس فروهشت ايشان را از بالای بهشت به زمين با فرهيب ( اعراف / 7 / 22) < ترجمه از ميبدی . اثریذ يری حوا از فريبندگی ابليس بيشتر بود . يک بار آدم او را به همآغوشی با خود خواند ، حوا گفت : نه ، مگر اينکه به اينجا آیی . چون به آنجا آمد ، گفت : نه ، تا از اين درخت ــ بته ء گندم ــ بخوری . آندو از آن بخوردند و پس و پيش ايشان برای شان اشکار گرديد . جامه ايشان همگی ناخن بود . که فرو ريخت و همين اندازه که روی انگشتان دست و پا است ،بر جای ماند . [ اماسوال اينجاست که در دست و پای حيوانات هم ناخن است .] پس آندو اغاز به نهادن برگ های درختان بهشت بر پيکر های برهنه ء خود کردند ( اعراف / 7 / 22 ؛ طه / 20 / 121) . گويند آن برگها برگ درخت انجير بودند . درخت که آدم و حوا از آن خوردند ، چونان بود که هر کس از آن می خورد ، می ژيست. آنگاه آدم رو به گريز نهاد . پرورد گارش او را آواز داد که : ای آدم ، آيا از من می گريزی؟ گفت: نه ، پروردگارا ، ولی از شرم تو همی گريزم . خدا گفت : ای آدم از کجا آسيب خوردی ؟ گفت : از حوا ، پروردگارم . خدا گفت : از او بر من باد که هر ماه وی را گرفتار خونريزی سازم و او را نابخرد گردانم گرچه از آغاز او را خرد مند آفريده بودم . او را چنان سازم که با دشواری بار دار گردد و به سختی بزائيد و بار ها بر لبه پردگاه مرگ جای گيرد . من از آغاز او را چنان آفريده بودم که به آسانی بار دار گردد و به آسانی بزائيد . اگر آزموده شدن او نبود ، زنان چنان می بودند که خون ريزی ماهانه نداشته باشند و همواره به آسانی بار دار می شدند و به آسانی می زائيد ند ( اما يا الله ساير حيوانات ماده چه گناه کرده اند ؟ که خون ريزی ماهانه دارند و دوران بارداری شان مشکل است) و خرد مند و فرزانه می بودند . ( مگر همين اکنون بسیاری از زنان نسبت به بسیاری از مردان خردمند و فرزانه نيستند ؟ . ) خدای بزرگ فرمود بی هيچ گمان زمين را که زن از آن آفريده شد ، چنان به سختی نفرين کنم که همه ميوه های آن خار گردند . ( يا جل الله ، تو که در اول گفتی که زن را از قبرغه ء چپ مرد آفريدی ، پس اين زمين که زن از آن آفريده شده در کجاست ؟ همين اکون در زمين انقدر گل و ميوه درخت است که در جنت شايد نباش کم کی همه ميوه آم خار است.) در آن هنگام در بهشت و در زمين از درخت که کنار و درخت خار نيکو تر و بهتر نبود . خدا به مار گفت : آن ديو نکوهيده ء نفريده به ميان تو در آمد و بنده ء مرا بفريفت . تو نفريده ای نفرينی که دست و پايت را بسوی شکمت بر گرداند و ترا جز خاک خوراکی نباشد. تو دشمن آدمی زادگانی و آنان دشمنان تو هستند . هرگاه يکی از ايشان را بيابی ، پاشنه ء او را خواهی گزيد و هر يک از ايشان ترا بيابد سرت خواهد کوفد. ( يا جل الله ، کژدم ، غندل و ديگر گزندگان هم پاچه آدم را می گيرند و آدميزادگان سر هر يک را می کوبند اين ها را چرا از عرش به زمين فرو اوردی) فرو رويد که برخی از شما دشمنی برخی ديگر باشد ( همگی دشمنان همديگر خواهيد بود : بقره / 2 / 36 ؛ اعراف / 7 / 24) : ( پس مسبب اين دشمنی الله بوده است) آدم ، ابليس و مار پس خدا ايشان را به زمين فرو آورد و همه ء کرامت و نعمتی که به آدم و حوا ارزانی داشته بود ، از آنان باز گرفت . اکنون به نقل از تورات: « و مار از همه ء حيوانات صحرا که خداوند خدا خواسته بود ، هوشیار تر بود ( کدام صحرا؟ ) و به زن گفت : آيا خدا حقيقأ گفته است از همه ء درختان باغ نخوريد ؟ زن به مارگفت : از ميوه ء درخت باغ می خورم . لیکن از ميوه ء درختی که در وسط باغ است ، خدا گفت از آن مخوريد و آن را لمس مکنيد ، مبادا بميريد . مار به زن گفت : هر آينه نخواهيد مرد . بلکه خدا می داند در روزی که از آن بخوريد ، چشمان شما باز می شود و مانند خدا عارف نیک و بد خواهيد بود . و چون زن ديد که آن درخت برای خوراک نيکوست و به نظر خوشنما و درختی دلپذير ، دانش افزا ، پس از ميوه اش گرفته بخورد و به شوهرخود نيز داد و او بخورد . آنگاه چشمان هر دوی شان باز شد و فهميدند که عريان اند . ( اما هنگاميکه الله زن را از پهلوی چب آدم خلق کرد و آدم بدون مقدمه با او اميزش نمود نمی فهميدند که عريان اند و تنبان در جان شان نيست که بکشند و بپوشند . دوم اينکه ار چرا ، ابليس چی شد ؟، ) پس برگ های انجير به هم دوخته ستر ها برای خویش ساختند . ( تار و سوزن از کجا کردند) و آواز خداوند خدا را شنيدند که در هنگام وزيدن نسيم بهار در باغ می خراميد . ( يعنی که در جنت هم بهار و تابستان و خزان و زمستان بوده است .) و آدم و زنش خويشتن را از حضور خداوند خدا در ميان درختان باغ پهنان کرد ند . وخدا وند خدا آدم را ندا داد و گفت : کجاستی ؟ گفت : چون آواز ترا در باغ شنيدم ، ترسان شدم زيرا عريانم پس خود را پنهان کردم . گفت: که ترا آگاهانيد که عريانی ؟ آيا از آن درختی که تو را قدغن کردم که از آن نخوری، خوردی؟ ( چطور مگر الله نميدانست که آدم چه کرده ؟ الله که از همه چيز باخبر است . ) آدم گفت اين زنی که قرين من ساختی ، وی از ميوه درخت به من داد که خوردم . پس خداوند خدا به زن گفت : اين چه کار است که کردی ؟ زن گفت : مار مرا اغوا کرد که خوردم . پس خداوند خدا به مار گفت : چون که اين کار کردی ، از جميع بهايم و از همه حيوانات صحرا ملعون ترهستی . بر شکمت راه روی و تمام ايام عمرت خاک خوری . و عداوت ميان تو و زن و در ميان ذريت و ذريت وی می گذارم . او سر تورا خواهد کوبيد و تو پاشنهء وی را خواهی کوبيد . و به زن گفت : الم وحمل تو را بسيار افزون کنم . با الم فرزندان خواهی زائيد و اشتياق تو به شوهرت خواهد بود و او بر تو حکم رانی خواهد کرد. ( جان مطلب همين جاست که زن بايد مشاق مرد باشد و مرد بر زن حکم رانی نمايد ، اگر چه امروزه مرد مشاق زن است ، بر کس آنچه که الله اراده نموده است ، و لی بهر حال حکمرانی مرد بر زن امر مطلق به شمار می رود .) » 8 در اين جا لازم است که تذکر داده شود که بر علاه توطئه مذهبيون و پيغمبران مذکر عليه زنان از افسانه پيداش ادم و حوا ، محقق ژرفنگر يک چيزی ديگر را نيز کشف می کند و آن اينک الله مسلمان که نام توراتی انجیل آن يهوه است ، نمی خواسته که انسان صاحب عقل و معرفت شود و خوب را از بد تميز بدهد ، با يد در جنت مثل حيوان می چريد و خواب می کرد و همخوابگی ، اين کشف را محقق از خوانش تورات پيدا می نمايد . به قول ( لایارد) مستشرق انگليسی همين عمل حوا يعنی خوردن ميوه درخت معرفت که باعث پيدايش معرفت در انسان شد مورد تقدير مردم بين النهرين شده است : « از مطا لعاتی ( لايارد ) که قصه آدم و حوا نخست در ميان اکد يها و سومری ها شهرت داشته و از آنان به کلدانيها و اشوری ها رسيده است . در کتيبه سنگی مکشوفه ( که اکنون در موزهء بريتانيا است ) درخت معرفت در وسط قرار گرفته و آدم و حوا در دو طرف آن به روی چاريايه نشسته اند و مار که موجب گمراهی حوا شده و او را به خوردن ميوه ، ترغيب کرده است در پشت سر حوا ايستده است . اين درخت چون به آدمی امتياز عقل و معرفت را بخشيده و انسان را از اين جهت شريک و نظير خداوندان ساخته است مورد احترام مردم بين النهرين قرار گرفته بود و در برخی از کتيبه ها سلاطين وشخصيت ها را در برابر اين درخت مقدس ترسيم کرده بودند . اين عقيده و فکر مذهبی بعد ها در کتاب تورات ، سفر تکوين ، باب سوم ، به اين صورت معکس شده است . آدم را خداوند از خاک زمين آفريد و حوا را نيز از دنده آدم خلق کرد و هر دو در باغ عدن به خوبی و خوشی می زيستند . در اين باغ انواع و اقسام درخت ميوه و آب گوارا و همه نوع آشاميدنی و خوردنی وجود داشت . در وسط باغ دو درخت بود يکی بنام درخت معرفت ، ديگری بنام درخت حيات . آدم و حوا را خداوند اجازه داد هرچه مايل باشند از ميوه درختان تناول نمايند مگر از دو درخت معرفت و حيات و از خوردن ميوه اين دو درخت ممنوع شدند . . . خوردن اين ميوه سبب شد که آدم وحوا عقل و معرفت پيدا کردند و نيک و بد را از هم تشخيص دادند. . . »9 ( پس الله يا بگفته يهوديان يهوه، نمی خواسته که انسان صاحب عقل باشد ، و اگر حوااز اين ميوه نمی خورد انسان هم مانند حيوان در هر جايی که می بود زندگی می داشت ، پس مرحبا زن که باعث عقلل انسان شدده است).
محقيقن و انديشمندان می دانند چنانکه عوام الناس هم اعتراف میکنند که تورات و انجيل از سوی الله که نام آن در تورات و انجيل يهوه است نازل شده و احکام اسمانی اند . و قرآن مکمل اين احکام یا به عبارت ديگر کاپی آن به شمار می رود گرچه تناقضات بسيار در کلام الله در هر سه کتاب ميتوان مشاهده نمود . در تورات که يک دين آسمانی است در مورد حق و حقوق زنان ميخوانيم که :« زنان بايد در سکوت و کمال فروتنی تعليم بيگرند . من به زنی اجازه نمی دهم که تعليم دهد و يا بر مردان حکومت کند . زنان بايد ساکت باشند . زيرا اول ادم آفريده شده و بعد حوا و آدم نبود که فريب خورد بلکه زن فريب خورد و قانون الهی را شکست . اما اگر زنان با فروتنی در ايمان و محبت و پاکی جد و جهد کنند ، با آوردن فرزندان به اين دنيا ، نجات خواهند يافت .» 10 ( از اين ايت تورات به خوبی بر می آيد که چرا مذهبيون و پيغمبران مذکر سعی نمودند که بگيويند که مرد زن را از نه از جای ديگر که از قبرغه چب زائيده است ، چرا گناه خوردن ميوه درخت را به گردن زن انداخته اند، تا هميشه خود را گناه کار بدانند ، فروتن باشد و هيچگاه هم قصد حکومت کردن بر مرد را نداشته باشد . نباید کاری بکند که مرد را زير دست داشته باشد ، يعنی حق ندار د حتی کاتب هم شود چه رسد به سرکاتب بودن. زيرا اگر کاتب شود شايد مستخدم دفتر مرد باشد . ) محقق و پژوهشگران ضمن دريافت خويش متوجه می شوند که پاب های توراتی همه معتعقد اند که اين زن است که آدم را به گناه آلوده نموده است . مثلأ : « بد نیست ببينيم که تر تولين [ مرد کليسايی 420 ـ 347 که لقب قديس هم داشت ] در اين مورد چه می انديشيده است : [ زن ! تو دروازهء شيطان هستی . تو آنرا که شيطان يارای آنرا نداشت که از روبر روی حمله ور گردد متقاعد گرداندی . به سبب تو بود که پس خدا نا گزير به مردن شد . تو بايد پيوسته جامه سوگ و ژنده به تن داشته باشی ] تر تولين همچنين زن را معبد بنا شده برفراز فاضلاب ميخواند . » 11 محقق نمی تواند همه آنچه را که است باز گو نمايد و يا ياد داشت دهد. پس بازهم چه بايد کرد ؟ لازم است که منابع را برای اثبات قول خويش نشان دهد تا نا باوران پس از مراجعه بر آن منابع به باور آيند . مثلأ آيه های که ستم بر زن را در دين يهود و نصاری حلال می شمارد ،برای ناباوران بهترين منبع قناعت همانا تورات است . و کتب عيسويان توراتی . اين بهترين راه است بر اصل بيان و هدف . زيرا مثلأ محقق خواسته که ريشه ظلم و ستم را در اسلام پيدا نمايد لازم نيست که که بسیار مشرع تحقيق در زمينه ريشه يابی احکام قرآن در اديان مشابه آن نمايد ، که اين خود بحث ديگری می شود . بهتر است پس ذکر چند نمونه و ياد آوری منبع به اصل تحقيق خويش بپردازد . افسانه ء زايش زن ازمرد با تمام غير عقلانی بودن و ننگ آلود گیش براين هدف بوده که زن را به بهايی هر بی ننگی و چرنديات خنده آوری که است بايد مردان و به ويژه بيضه داران دين تابع خويش قلمداد کنند و بخاطريکه که اين تابعيت را مهر هميشگی زده باشند حرفها و مقاصد خويش را به گردن ارادهء خدا انداخته اند . محقق از بررسی های اوليه خود در يافت که : « تيوری توطئه گرانه ی خلقت زن و مرد بسيار قديمی است و ريشه در عهد عتيق و تورات و حتی قبل از آن ، در اساطير جوامع پيشن و اوليه مانند سومر ، دارد . به باور محقق ترک (مريچ دد اوغلی ) ، قرآن هم اين داستان را رد نمی کند ، بلکه از طريق آيه اول سوره ی النسا که : [ ای مردم . . . همو که شما را از يک تن يگانه آفريد و همسر او ( شما) را پديد آورد و . . . حتی آنرا تأ ئيد هم می کند . به نظر يک محقق ديگر ترک ، پروفيسور ( آريف تکين ) آيه 189 از سوره ی الاعراف ، مبنی بر اينکه : ( او کسی است که شما (مردان) را از تنی يگانه ( آدم) آفريد و همسرش را از او ( مردان) پديد آورد . . . و آيه ی 21 از سوره ی الروم ، مبنی بر اينکه : [ و از جمله آيات او اينست که برای شما ( مردان ) از نوع خودتان همسرانی آفريد که با آنان آرام گيريد . . . ] بر داستان تورات در مورد خلقت زنان از مردان تأکيد می کنند به نظر وی ، اين آيات در ضمن با داستان های دينی باقی مانده از دوره ی سومر ، دين يهود و مسيحت در مورد علت خلقت زنان همخونی دارند و ريشه هايش به دوره های پيش از زايش يکتا پرستی می رسد . به نظر دد اوغلو آن دسته از آيات قرآنی ، که به صحت محتوای کتاب تورات صحه می گذارد ، نيز ، ناظر بر اين ادعا هستند ، شايد حديث ها نبوی زير نيز در اين راستا باشند : [ در مورد زنان به خير رفتار کنيد . آنان از دنده ی کج خلق شده اند . اگر بخواهی دنده را راست کنی می شکنی ] يا [ زن از دنده ای خلق شده که به هيچ وجه راستی پذير نيست ] يا [ زن از دنده ای خلق شده اگر بخواهی دنده را راست کنی می شکنی .] 12 پس از اشکار شدن توطئه ای پيدايش زن ، اکنون چه بايد کرد ؟ در بخش اول اين مقال گفته شد که بايد بر بنياد ها و اساس ها مراجعه نمود . بنياد اسلام بر قرآن و حديث استوار است ، به ويژه قرآن که انکار و تغير آن باعث گناه و کفر است. پس چه بايدکرد ؟ ناگژير قرآن را بايد گشود تا چه آمده باشد اند ر باب زنان و حق و حقوق شان و مقام شان . اما پيش از آن احاديث و روايات اسلامی را که انعکاس از قرآن است يا به عبارت ديگر تفسير و تاويل آيات به شمار می آيد ، بايد مورد بررسی قرار گيرد ، زيرا قرآن حکم است و حکم در قضاوت پس از دعوی صادر می گردد . از اين لحاظ نخست بايد دعوی اسلام را بر علیه زن ملاحظه نمود . محقق در نخستين کام ارزيابی های خويش از مقام زن در اسلام در می يابد که زن در اسلام بنده مرد است . مرتضی راوندی به نقل از کتاب آفرينش و تاريخ اثر مقدسی . کتاب منتخب الواريخ حاج محمد هاشم خراسانی ، از قول محمد پيغامر اسلام می نويسد که :«. . . [ اين نکاح بندگی است ، بنگريد تا فرزند خود را بندهء کی می گردانيد ] اين جملات مبين ارزش و مقامی است که تازيان در حدود 14 قرن پيش برای دختران و زنان قايل بودند . ناگفته نگزاريم که پيشوای اسلام با اينکه عثمان مردی پير وعنود و کج خلق بود بنابه مصلحت دختر خود ( رقيه) را به عثمان داد ولی زندگی زنا شويی اين دو مقرون به صفا و صميميت نبود و ظاهرء رقيه در اثر ضربه تازيانه عثمان جان می سپرد حضرت با سعه صدری که داشت اين گناه را ناديده می گيرد و دومين دختر خود ( ام کلثوم) را به نکاح وی در آورد ، در احاديث آمده است که حضرت رسول گفت : اگر دختر سومی داشتم ، او را هم به همسری عثمان در می آوردم . » 13
در همين باره امام محمد غزالی در کتاب کيميا سعادت می نويسد: « . . . آخرين خبری که به وقت وفات رسول شنيدند اين بود که در زير زبان می گفت : . . . والله الله در حديث زنان که ايشان اسيرانند در دست شما.» 14 ( بنا بر اين روايت پيغمبر اسلام زن را بنده مرد می داند ، و مرد آزاد است. دوم چون پيغمبر ارزش به زن قايل نبوده ، قتل حتی دخترش هم برايش ارزش نداشته است ، سوم پيغمبر وقتی می گويد اگر دختر سومی می داشتم هم به او می دادم ، معلوم است که رضايت زن در امر ازدواج شرط نيست ، او را مانند حيوان به هرکی [ ولی مرد او] خواهد به جهت منافع خويش ميتواند قربانی کند . ) و پيغامبر اسلام در حج الوداح نيز تأکيد بر برده بودن زن نموده است . در تاريخ يعقوبی نوشته شده است که : « . . . پس پيغمبر گفت اوصيکم بالنسا ء خيرا فانما عوارت عندکم لايملکن لا نفسهن شيئاو . . . يعنی شما را به نيکی با زنان و صيت می نمايم ، آنان را به شما سپرده اند و چيزی از امر خويش را بدست ندارند . . .»15 در همين مورد در کتاب زن در گرداب شريعت نوشته شده است که: « امام غزالی در مورد تبعيت زن از شوهر تا به حد بردگی در کتاب علوم الدين می نويسد : [ نکاح برای زنان نوعی بردگی و اسارت است . زن از آن پس تمامأ در اختيار اوامر ارباب خود است . ] به نظر محقق ترک الهان آرسل اين نظر در زمان خود نيز تازه نبوده است و تکرار حديثی بود که ابو عمر التکوانی در کتاب خود از عايشه نقل ميکند که : [ نکاح برای زنان نوع بردگی است . نکاح برای زنان کنيزی است ] به نظر وی سخنان پیغمبر اسلام در حج الوداع نيز تأ کيد بر اين نظر است که : [ به آنان ( زنان ) به نيکی امر کنيد ، زيرا آنان محبوسان ( بردگان) شما هستند و صاحب شخصيت خود نيستند ( يا فاقد حق اداره ی خويش اند ) » 16 بر علاه اينکه زن در اسلام برده و کنيز مرد به شمار می آيد او را شيطان و بد تر از شيطان نيز خوانده اند. اکنون محقق در پی دريافت احاديث که زن را شيطان می شمارد ،میرود ، و می خواند که : « منابع مختلف اسلامی در مورد وسوسه شيطانی زنان و اينکه زنان نقش شيطانی بازی می کنند و بهمين علت گناه اغفال مردان را به گردن دارند ، هم نظرند . در این زمينه آيات قرآنی و آحاديثی نبوی نيز است نقل می شوند که از آن جمله اند :« فلمار ء اقميصه قد من دبر قال انه من کيد کن ان کيدکن عيظم» يعنی . . . گفت اين از مکر شما [ زنان] است که مکر تان بزرگ است . و احاديث از يپغبر است که می گويد : ـ محکم ترين سلاح شيطان زنان اند ـ زنان دام شيطانند ـ جوانی شعبه ای از ديوانگی است و زنان دام شيطانند ـ اگر زنان نبود خدا آن چنان که شايسته ی پرستش اوست پرستيده می شد . ( اگر زنان نمی بود مرد از کجا پيدا می شدی که خدا را پرستش کند ) ـ اکر زن نبود مرد به بهشت می رفت . ( اگر زن نمی بود مرد از کجا پيدا می شد که به بهشت رود ) ـ از هيچ فتنه ای که خطر ناک تر از زن و شراب باشد بر امت خويش بيم ندارم . ( شراب درست ، اما زن مادر است ، خواهر است ، و همسر است و بلاخره انسانی مثل مرد ها ، چه جای بيم دارد .) ـ پس از من برای مردان فتنه ای زيان انگيز تر از زنان نخواهد بود . ( در مورد اين حديث خواننده خوب دقت نموده قضاوت نمايد . ) » 17 محقق که در پی يافتن بنياد های دينی و مذهبی ستم بر زنان است ، در جای ديگری می خواند که در اسلام و مذاهب اسلامی : « زن جزضعيفه ای ناقص عقل و انسانی درجه دوم به شمار نيامده ، و و ظيفه ای مهمتر از اين نداشته است که خواه بصورت زن عقدی ، و خواه در مقام متعه {متعه: زنی که جهت تمتع زنا شويی برای مدت معينی گرفته شود } يا کنيز ، وسيله ارضاء غريزه جنسی مرد قرار گيرد . احاديث و احکام غلاظ و شدادی نيز که در باره واجبات و مسحبات و مکروهات و محرمات مربوط به زنان وضع شده ، غالبأ اين هدف را داشته است که [ ضعيفه] بصورتی اطمينان بخش و بی دغدغه ، سرمايه [ جماع ] باقی بماند و پيش از آن اظهار وجودی نکند . اگر از چند بانوی استثنايی قرآن و عالم اسلام که مذهبيون[ قطيفه برشانه . يا نکتايی والايی ريشدار] وجود آنها را برای گرمی بازار خود لازم داشته صرفنظر شود ، در تمام آثار اين مکتب بر داشتی جز اين ، در مورد زن و { مقام والای او } نخواهد يافت . چنين بر داشتی در همه روايات و احاديث محدثان اعظم و غير اعظم اين مکتب ريا، منعکس بوده است ، و از همان زمان پيدايش اين مکتب ، در { کتب اربعه} بصورت احاديث منقول از رسول اکرم به چشم می خورد : ــ درجهنم نگريستم و بيشتر اهل آن را از زنان يافتم . ــ مجالست با ارازل و گفت و شنود با زن ها دل را بميراند . ــ اگر زنان نبودند خدا چنانکه شا يسته پرستش اوست پرستيده می شد . ــ زن بصورت شيطان می آيد و بصورت شيطان می رود . ــ از زنان بد به خدا پناه ببريد و از نيکان شان نيز بپرهيزيد. ــ بد ترين دشمن تو همسر تو است که همخوابه تو و مایملک تو است . ــ زنی که خود را معطر کند تا مردمان بوی عطرش را بشنوند آن زن زنا کار است { شنيدن : به معنی درک کردن بوی چيزی را هم گويند. } ــ زن از دنده ای خلق شده که راستی پذير نيست ، پس اگر با کجی او بسازی ساخته ای ، و اگر خواهی به راستيش باز آوری او را می شکنی ، و چاره اش طلاق است . » 18 محقق برای برای اثبات احکام و احاديث باز هم به پرسش چه بايد ؟ روبرو می شود ، بايد به سراغ روايات ائمه رفت تا شرح مستند اين احاديث در گفتار ها را در يافت. پس او گفتار ائمه را در کتب که نه از سوی يهود ، نه از سوی نصارا و نه از سوی کمونيست و کافر نوشته شده بلکه از سوی خود پيشوايان اسلام تحرير يافته و قرنها هم است که کسی به رد و يا قلب آن نپرداخته ، مراجعه می کند به کتب: { اصول کافی. کتاب العشره باب من تکره مجالسته و مرافقته . در مجمع المعارف و مخزنالعوارف ، عين نهم در عقبت زناکاران و لاطيان. در حلية المتقين ، باب چهارم فصل ششم باب ششم فصل ، فصل دوم ـ باب سيزدهم ، فصل سيزدهم ـ باب خاتمه . و در جامع عباسی باب يازدهم ، مخصوصات ابکار . و مفاتيح الجان ، باب سوم ريا، فصل اول } که نوشته شده است : ــ « يکی از اصحاب ، از احمد بن محمد و او از موسی بن القاسم روايت کند که شنيدم محاربی از حضرت جعفر صادق عليه السلام نقل می کرد که آنحضرت از پدرانش و آنان از رسول خدا صلی الله عليه و آله شنيده بودند که فرموده بود : سه دسته اند که همنشينی با آنها دل مرد را بميراند : نشستن با اغنيا ء ، مجالست با ارازل و فرومايگان ، و گفت شنود با زنان . ــ در حديث معتبر از حضرت محمد با قر ( ع) منقول است که رسول الله ( ص) فرمود بال و پر زنان را کوتاه کنيد به ترک لباس تا از خانه بيرون نروند و هر که راضی باشد به زينت و بيرون رفتند زنش از خانه ، پس او ديوث است و بنا می شود برای او هر قدمی که بر دارد خانه ای درجهنم . و فرمود که هرکه اطاعت زنش کند خدا اورا به جهنم اندازد . پرسيدند: غرض از اطاعت چيست ؟ فرمود مثلأ اذن می طلبد که به حمام يا عروسی رود ، و مرد قبول کند . » ( از اين حديث بر می آيد که اتکای طالبان به مثابه متکاملترين شکل مجاهدين اسلامی و طرفداران پر و پا قرص شريعت غرای محمدی همين روايت بوده که حمام ها را به روی زنان بستند و رفتن به حمام و بيرون برآمدن زنان را منع نموده بودند . بر علاوه از اين چه بيشرمانه است که يک مشت قليل که فاقد همه اوصاف انسانی اند مليارد ها انسان را ديوث می گويند ، زيرا امروز نه تنها در افغانستان بلکه در سراسر جهان همه زنان کار می کنند ، آرايش که ويژه انسانيت است به عمل می آورند و حمام می روند. آيا شوهران همه اين زنان به گفته اين فرومايگان . . . است؟ . اما جالب اينست که وقتی حرفهای ضد بشری خود شان ، برای شان آورده شود خجالت می کشند و همراه با کشيد ن خجالت شمشير هم بيرون می کشند و کافر و ملحد گفته می کشند تا ارجيف شان پنهان و ناگفته بماند و ناپيدا مورد قبول باقی قرار گيرد . ) ــ« و نيز حضرت رسول خدا ( ص ) فرمودند که پدر بايد دختر خود را سوره نور ياد بدهد و سوره يوسف ياد ندهد ، و او را در بالا خانه ها جا ندهد» . ( در باره سوره نور در همين مقال بحثی مفصلی خواهيم داشت . طالبان بمثابه مسلمانان واقعی و آگاه از دين به همين خاطر بود که شيشه های بلند منزل هار ا گفته بودند سياه رنگ کنند که زنان نتوانند بيرون را ببينند. ) ــ « ونيز حضرت رسول اکرم (ص) فرمود که در نيکی اطاعت زنان مکنيد تا به طمع نيفتند در امر کردن شما به بدی ، و از بدان ايشان ببريد و از نيکان شان نيز بر حذر با شيد .» ــ « و نيز از آن حضرت ( ص ) منقول است که هر زنی که خود را خوشبو کند و از خانه بيرون آيد لعنت الهی بر او باشد تا به خانه باز گردد ، ملائکه و همه جنيان نيز به او لعنت فرستند. » ( در تاريخ يعقوبی نوشته شده است که { حضرت محمد چنان خوشبو می کرد که عطر عبايش را از جای سرش رنگ می کرد و برق مشک از فرقش ديده می شد و پيش از آنکه خودش ديده شود ببوی خوشی که داشت آمدنش از دور شناخته می شد ، و می گفت : اطيب الطيب المسک يعنی از هر عطری خوشبو تر مشک است و هر گاه از خانه اش بيرون رود شانه می زد و سرش را درست می کرد و موی خود را مرتب می نمود و می گفت : ان الله يحب من عبده ان يکون له حسن الهيئة ، همانا الله ازبنده اش دوست می دارد که خود را آراسته کند . 19} اما زنان که بايد خشبو باشند و اراسته ، در صورت اين خشبوی و اراستگی موجب لعنت الله می گردد. چون زن در نزد الله مسلمانان بنده او به شمار نمی آيد . زيرا الله از بنده اش دوست می دارد که خود را آراسته دارد ، نه از زن. ) ــ و نيز از آن حضرت ( ص) منقول است که چون اراده جنگ می کردند با زنان خود مشورت می نمودند تا آنچه ايشان گويند خلاف آن عمل نمايند . ــ « و آن حضرت ( ص) نهی فرمودند از آنکه زن جز برای شوهر خود زينت کند ، و اگر بکند بر خدا لازم است تا او را در آتش جهنم بسوزاند > و نهی فرمود از آنکه زن نزد غير شوهر و محارم خود زياده از پنچ کلمه ضروری بگويد . و نهی فرمود از آنکه زنان زين سوار شوند . و نهی فرمود از آنکه کسی زنان خود را به حمام فرستد . » ( همه اين احاديث را مگر طالبان به مثابه کامل ترين گروه مجاهدين اسلامی مراعات نمی کردند ؟ پس چرا آنهارا محکوم می کردند و می کنند و اين ها را نه ؟ ) ــ « از حضرت امام محمد باقر( ع) و حضرت امام جعفر صادق ( ع) منقول است که حقتالی برای زنان غيرت جائز نداشته است و فقط از برای مردان غيرت قرار داده است ، زيرا که از برای مردان چهار زن و از برای زن به غير از يک شوهر حلال نکرده است و اگر شوهر ديگر طلب کند نزد الله زنا کار است ، و غيرت و رشگ نمی برند مگر زنان بد » ( از اين روایت چنين استنباد می شود که اگر زنان می خواهند بد نباشند و خوب باشند بايد شوهران خود را تشويق کنند که چند زن بگيرد .) ــ « به روايت معتبر از حضرت صادق ( ع ) منقول است که از علامات بدی که در آخرالزمان ظاهر شود آن است که زنان سوار بر زين شوند . و فرمود که زين مرکب ملعونی است برای زنان. » ( گويند گروهی از اسلا ميست ها در يکی از شهر های افغانستان زنی را که بر مرکب نشسته بود دو صد تازيانه زد و شوهرش را مجبور ساختند که دم مرکب را دو ساعت در دهن داشته باشد . اما خوبست که امام صادق امروز زنده نبود ورنه همه فابريکه های بايسکل سازی را هم آتش می زد ) ــ در احاديث معتبر وارد شده است که وظيفه مرد در برابر زنش اين است که او را سير کند و بدنش را بپوشاند و يکروز در ميان روغن برای ماليدن به او بدهد ، و هر سه روز يک مرتبه گوشت برای او بياورد ، و رنگ مانند حنا و وسمه هرششماه يکـبار به او بدهد ، و درهرسال چهار جامه اش بدهد دو تا از برای تابستان و دو تا از برای زمستان» ( از ديگرانش اگر صرف نظر شود ، فقط اين تعين نگرديد که هر سه روز بعد گوشت گوسفند آرد يا از گاو و يا شتر .) ــ « اگر جامه ای مثلأ به بول نجس شده باشد و خواهند که آنرا به قليل طهارت دهند ، پس اگر به بول شير خواره نجس شده باشد با ريختن آب بر آن طاهر می شود و احتياج به فشردن نيست ، اما به شرط آنکه طفل پسر باشد نه دختر » 20 ( اين ديگر انتهايی زن ستيزی و دشمنی با زن را نشان می دهد ، البته اين ستيزش با زن به خاطر رد زن نيست بلکه به خاطری اسير ساختن او و تابعيت او از مرد است تا مرد هر گونه که بخواهد با اسير خويش رفتار نمايد . ورنه هرکدام اين آقايون به ده هاو صد ها زن داشتند و می گفتند که : {خوشم نمی آيد که دنيا و جهان و آنچه را در آن است داشته باشم ، اما يک شب بی زن بخوابم .}21) بهر حال بحث زنبارگی و سکس در اسلام مسله جداگانه و از حوصله اين مقال بيرون است زيرا کمترين دين و يا حتی ميتوان گفت که در هيچ دين سکس مطرح نشده است . اما در اسلام مطرح شده است و بسيار برهنه هم مطرح است . پس از احاديث يک محقق موظف است که پيش از پرداختن به قرآن به مثابه ی حکام نهايی ، از علمای دين هم روايات بايد داشته باشد تا بيبيند که انها چه دُ ر فشانی هايی نموده اند . پس چه بايد کرد ؟ بايد به سراغ اين فقها رفت . امام محمد غزالی در کتاب کيميای سعادت زير عنوان {حق شوی بر زن} می نويسد : « حق مرد عظيم تر است بر زن ، که وی به حقيقت بندهء مرد است ؛ در خبر آمده است که : « اگر سجود جز خدای را روا بودی زنان را سجود فرمودندی برای مردان» حق مرد بر زن آنست که : در خانه بنشيند ،و بی دستور وی بيرون نشود ، و به در و بام نشود ، و بت همسايگان مخالطت و حدطث بسیار نکند ، ویب ضرورت در نزيک ايشان نشود ، واز شوی خويش جز نکويی نگويد ، و استخی که ميان ايشان باشد ـ در معاشرت و صحبت ـ حکايت نکنند ، و بر همه کار بر مراد و شادی وی حريص باشد ـ و در مال وی خيانت نکند و شفقت نگاه دارد ، و چون دوست شوی وی در بکوبد چنان جواب گويد که وی را نشناسد .، و روی از جمله آشنايان شوی خويش پوشيده دارد تا وی را باز ندانند ، و با شوی بدان چه بود قناعت کند و زيادتی طلب نکند ، و حق وی را از حق خويشاوندان مقدم دارد ، و هميشه خويشتن پاکيزه دارد ـ چنانکه صحبت و معاشرت را بشايد ، و هر خدمتی که به دستی خويش بتواند کرد بکند ، و با شوی به جمال خويش فخر نکند ، و بر نيکويی که از وی ديده باشد ناسپاسی نکند ، و نگويد که من از تو چه ديده ام ؟ و هر چه زمانی بی سببی طلب خريد و فروخت نکند و طلاق نخواهد ، که رسول می گويد ( ص) : در دوزخ نگريستم بيشتر زنان را ديدم ، گفتم چرا چنين ا ست ، گفتند زيرا که لعنت بسيار کنند و از شوی خويش ناسپاسی و کله کنند . » 22 در بحث ديگر ی زيرعنوان { در آداب زندگانی کردن با زنان از اول نکاح تا به آخر } می نويسد : « . . . در خبر است که زنان را از ضعف و عورت آفريده اند . داوری ضعف ايشان خاموشی بودنست ، و داوری عورت ايشان خانه بر ايشان زندان کردن است » و در جای ديگر می گويد « الرجال قوامون علی النساء» بايد که مرد بر زن مستولی باشد رسول ( ص) گفت « تعس عبدالزوجه» نگونسار است کسی که بنده ء زن باشد . چه زن بايد که بنده ء مرد بود . » 23 بهر حال اين حرفها و احاديث را محقق توانسته در پيش از بيان امام غزالی ياد داشت نمايد اما چيزيکه بسيار مشمئز کننده و تهوع آور است روايت همين امام محمد غزالی است در کتاب نصيحت الملوک در صفحات 270 ـ 273 و 275 که می نويسد : و نيز بدان که جملگی خوی زنان بر ده گونه است و خوی هر يک به صفت چيزی از حيوانات مانند است : يک ـ چون خوک ، دوم چونکپی « ميمون» ، سه ـ چون سگ ، چهارم ـ چون مار ، پنجم چون استر « قاطر» ، ششم چون کژدم ، هفتم چون موش ، هشتم چون کبوتر ، نهم چون روبا ، دهم چون گوسفند . و زنيکه خوی گوسفند دارد مبارک بود ، همچون گوسفند که اندر همه چيز های وی منفعت يابی ، زن نيک هم چنين با منفعت بود . . . » 24 در تشخيص مبارک بودن زنی که خوی گوسفند دارد که همه چيزی آن منفعت دار است اين معنی نهفته است که صفت گوسفند معلوم است و گوسفندی بودن يکی از ضرب المثل های معروف است . زنی که خوی گوسفند ی داشته باشد به اين معنی است که مرد ميتواند اگر بخواهد زن را چون گوسفند قربانی نما يد ، خواهد بفروشد ، خواهد بخشش بدهد ، و خواهد انگونه که می خواهد از هر عضو و جايش لذت ببرد ، اين تشخيص و تعين ، تشخيص و تعين امام غزالی نيست ، اين تشخيص و تعين از آيات قرآن و تفاسير که از آن به عمل آمده است باز تاب يافته است . البته نه با ذکر کلمه گوسفند ولی بد تر از آن يعنی برده ، بنده ، کنيز . مثلأ در قرآن بنا بر تفسير که از آن به عمل آمده ، زن حتی از حق دفاع از حقوق زنانگی شان محروم شده اند . مثلأ درآيهء223 سورهء بقره که می گويد : { نسآوکم حرث لکم فأ توا حرثکم انی شئتم.} يعنی : زنان شما ( در حکم ) کشتزار شما هستند، پس هر گونه که خواستيد به کشتزار خويش در آيد .» 25 مرحوم علی دشتی که خود يکی از اسلام شناسان روزگار خويش به شمار می آيد و [ سالها خود از طلاب مدارس دينی نجف و کربلا بوده و آشنايی بسِار عميق به علوم اسلامی داشته] به نقل از تفسير جلالين در رابط به اين آيه می نويسد : « جلالين در تفسير جمله انیٌ شئتم بهر سوی مزرعه می نويسد : {منَ قيام و قـُعـُود و اضطجاع و اقـبال و ادبار} يعنی نشسته ، ايستاده ، خوابيده از پيش { قـُـبـُل}و از پس { دُ بُر}. پس از آن می نويسد که اين آيه در رد عقيده جهودان نازل شده است که می گفتند اگر از پشت به پيش زن روی آورند بچه او چب خواهد شد . سيوطی معتقد است که آيه 223 صريحأ می فرمايد نزد زنان خود از آن سويی روی آوريد که خداوند امر فرموده است ، بنا بر اعتراض عمر و جمعی از صحابه نسخ شده است ، زيرا اهل کتاب پهلوی زنان خود می خوابيدند و طبعأ انصار که اهل مدينه بودند اين روش را با حجب و مستوری تر بود پذيرفته بودند . اما مهاجران بنا به عادت قريش و اهل مکه زن را به انواع مختلفه دستمالی کرده و از هر طرف او را می غلطانيدند و لذتی می بردند از اين که آنها را بر پشت بیفکنند و دمر بيندازند { دمر : کسی که روی سينه و شکم دراز کشيده باشد } و يا با پس و پيش او ،هر دو سر و کار داشته باشند . يکی از مهاجران زنی از انصار را بره بود و می خواست با وی چنان کند ، زن تن در نداد و گفت : ما به يک پهلو می خوابيم . خبر به حضرت رسول رسيد و بدين جهت اين آيه نازل شد که { زن مال مرد است و هر گونه دلخواه اوست می تواند با او بر آيد } احمد بن حنبل و ترمذی از ابن عباس نقل می کنند که که عمر با مدادی نزد پيغمبر آمد و گفت : يا رسول الله هلکت . ای پيغمبر خدا از دستم رفت . پيغمبر فرمود : ما اهلکت يا عمر ؟ عرض کرد : حولت رحلی الليلة فلم يرد عليه شيئأ : يعنی کاری خواستم انجام دهم و نشد . آن وقت اين آيه نازل شد و معنی انی شئتم اين است { مقبلات ، مدبرات و مستلقيات . يعنی : به پشت خوابيده ، از جلو از عقب طاق باز و د مر}» 26 محققی که می خواهد بنياد های ستم بر زنان را بر تابد در می يابد که در آيه ديگر از قرآن ، زن ارزش انسانی خود را از دست می دهد و صاحب هيچگونه اراده نيست ، چنانکه امام غزالی فرمود :مانند گوسفند است . همچنانکه اگر کسی قوت خريد گوسفند را داشته باشد می تواند هر چقدر که بخواهد بخرد ممانعت نيست به شرط که طویله کلان داشته باشد و علف تهيه نموده بتواند . زنان هم در همين رديف قرار داده شده اند، اگر کسی در باره ايشان عدالت بتوانند مانع وجود ندارد هر چقدر می خواهد بگيرد چنانکه در قرآن آمده است : « از زنان هرچه خوش داريد ، دو تا دوتا و سه تا سه تا و چهار تا چهار تا بگيريد » 27 در اين رابط يک محقق بايد قناعت آنعده از پژوهشگران را فراهم نمايد که صرف به خاطر عقيده وارثتی بدون ملاحظات تاريخ وانمود ميدارند که تعدد زوجات در اسلام بنا بر مصلحت های سياسی و يا اهداف تاکتيکی بوده ، و به ويژه ازدواج های پيغمبر اسلام را ازاين نوع می شمارند که همه اين ها از نظرات محمد حسين هيکل پيروی می کنند . گويا که کتاب ( حيات محمد ) او را مطالعه فرموده باشند يا شايد شنيده باشند.. برای قناعت ايشان بازهم ، چه بايد کرد ؟ بايد به تاريخ مراجعه نمود تا نشان داده شود که شخص پِغمبر مانند بسياری از انسانهای ديگر خواهان بدست آوردن نعمت های بسيار ارزان و خوب بود . مثلأ نمی توانست جلو خواست های نفسانی خويش را بگيرد . چنانچه که از قول ام المومنين حضرت عايشه همسر محمد پيغمبر اسلام ، در تاريخ الرسل و الملوک محمد بن جرير طبری نوشته شده است که : « در جنگ بنی المصطلق از آنها بسيار کشته شد . از جمله علی بن ابی طالب مالک و پسر وی را بکشت و پيمبر از آنها اسيران بسيار گرفت و ميان مسلمانان تقسيم کرد و جويريه دختر حارث بن ضرار از جمله آنها بود . عايشه گويد : [ وقتی پيمبر اسيران بنی المصطلق را تقسيم می نمود جويريه دختر حارث جزو سهم بن قيس يا پسر عموی وی شد ، و دخترنمکين و شيرين حرکات بود و هر کس او را می ديد مجذوب می شد ، او با صاحب خود قرار مکاتبه نهاد و خواستار آن شد که مالی بدهد و آزاد شود ، و پيش پيغمبر آمد تا در کار پرداخت مال از او کمک بخواهد . عايشه گويد : چون وی را بر در اطاق خود ديدم از او بيزار شدم که دانستم پيمبر دلبستهء او می شود و چون به نزد پيمبر آمد گفت : ( ای پيمبر خدای من جويريه دختر حارث بن ابی ضرار سالار قوم هستم و به بليه ای افتاده ام که دانی و در سهم ثابت بن قيس شماس يا پسر پسر عموی وی افتاده ام و قرار مکاتبه نهادم و آمده ام که در پرداخت مال مکاتبه با من کمک کنی ؟ )
پيغمبر گفت : می خواهی که کاری بهتر از اين کنم ؟ گفت: ای پيغمبر خدا بهتر از اين چيست ؟ گفت: مال مکاتبه را بدهم و ترا زن خويش کنم جويريه گفت: آری پيمبر گفت : چنين کردم » 28 ملاحظه می گردد که محمد هم مانند ديگرا ن مجذوب زيبايی گرديد . و حتی قصه عاشق شدن پيغمبر بر زينب زن پسر خوانده اش زيد بن حارث در قرآن آمده است . که با مداخله الله وتعالی و نزول فرمان يعنی آيه 37 سورهء احزاب اين رسوايی عشقی پايان می پذيرد . ترجمه فارسی آيه چنين است : « و چنين بود که به کسی که هم خداوند و هم خود تو در حق او نيکی کرده بودید ( از متن اين آيه چنين بر می آيد که گويا شخص سوم آن را بايد نازل نموده باشد) ، گفتی که همسرت را را نزد خويش نگهدار واز خداوند پروا کن و چيزی را در دل پنهان می داشتی که خداوند آشکار کننده آن بود ، و از مردم بيم داشتی ، حال آنکه خداوند سزاوار تر است به اينکه از او بيم داشته باشی ؛ آنگاه چون زيد از او حاجت خويش بر آورد ، او را به همسری تو در آورديم ، تا برای مومنان در مورد همسران پسر خواندگانشان ــ به ويژه آنگاه که از اينان حاجت خويش را برآورده باشند ــ محظوری نباشد ؛ و امر الهی انجام يافتنی است . » 29 تفسير اين آيه را محقق برای توضيح ادعای خويش در بيان علی دشتی می يابد که می نويسد : « آيه خيلی روشن است و نيازی به تفسير ندارد . پيغمبر از زينب خوشش می آيد ولی وقتی زيد به حضورش رسيده اجازه می خواهد او را طلاق دهد به وی می فرمايد طلاقش مده و برای خود نگاهدار . با اين بيان روی خواهش درونی پا گذاشته به زيد پند می دهد که زن خود را نگاه دارد . اما خداوند به او می گويد تو از ترس زبان بد گويان ميل باطنی خود را که طلاق زينب باشد ظاهر نساختی در صورتی که تو فقط بايد از از خدا بترسی . چون زيد حاجت خود را انجام داد ، او را به زنی تو می دهم ( وای به حال زن بيجاره ، حاجت سر حاجت است که بايد بر آورده سازد .) تا بر مومنان قيد و بندی در ازدواج با پسر خوانده شان نباشد . » 30 در تفسير کمبريج در رابط به عشق محمد نسبت به زينب آمده است که : « روزی رسول (ص ) به خانه زينب آمد و زيد را می جسته . زينب را ديد ايستاده در سماخچه [ سا ما کچه ، سماچه يعنی پستان بند ، سينه بند . احتمالأ زينب عريان و تنها سينه بند به سينه داشته است ] داروی بوی خوش می کوفت . خوشش آمد و در دلش افتاد اگر او زن او بودی . چون زينب رسول را بديد دست به روی نهاد . [ پيغمبر ] گفت لبساقة و حسنأ [ يعنی ] هم شرينی و هم زيبايی . ای زينب سبحان الله مقلب القـلوب . اين واقعيت آشکار می سازد که ازدواج ها نه مصلحتی و سياسی بلکه بيشتر ناشی از علاقمندی به لذت بوده است . تأييد اين حقيقت را محقق در[ روش پيامبر در انتخاب همسر ] در يابد . چنانکه در کتاب طب المومنين رهنمود های چهارده معصوم تاليف محمد ابراهيم اوازه « رضوی» که در سال 1382 در تهران اسلامی چاب و نوشته شده است درمی يابد که نوشته شده است : « از امام صادق ( ع ) نقل شده است که فرمود : [ پيغمبر (ص ) وقتی می خواست زن بگيرد ، يکی را می فرستاد او را ببيند و می فرمود : گردنش را بوی کن که خوشبو باشد ، بويش خوب و طيب است و نيز اگر غوزک پايش پر گوشت باشد ، فرجش هم پرگوشت خواهد بود .» 31 اما اين حق که زن ارباب آينده ء خود را از لحاظ های ويژه معلوم بدارد ، برايش داده نشده است ، و اگر در اين مورد زبان بشوراند فتواي بی حيايی بر او صادر می شود. زيرا اعتراض بر امر مسلط ، مستلزم تسليط است ، و زن بنا بر حکم اسمانی فاقد نيروی تسليط باز نگهداشته شده است و در تسلط مرد گير افتاده است . احاديث و روايات دينی همه اين نا بهنجاری ها را چنانکه از بحر قطره ی بيان گرديد صراحت می دهد، اما برای اينکه نتيجه تحقيق يک محقق مورد قبول واقع گردد ، بايد بگفته پژوهشگر عزيز کشور ما که : « هر آنچه را ما بنام حديث می شناسيم نخست اينکه بايد در يکی از کتب حديث آمده باشد ، دوم اينکه از نظر سند و متن صحيح و معتبر باشد و سوم اينکه تعارضی با قرآن نداشته باشد . » 32 انچه در کتب حديث امده بود گفته شد اکنون چه بايد کرد ؟ بايد اکنون عدم تعارض با قرآن را بر ملا ساخت . مثلأ تسلط مرد بر زن را همانگونه که احاديث و روايات فقها و امامان و اصحاب دين و ساير قبيله سالاران مذاهب اديان توحيدی پيروان کتب اربعه ، در مانيفست ايشان پيدا نمود . آيه 34 سوره نساء مبين اين واقعيت تلخ است يعنی حکم مطلقه يی تسلط مرد بر زن چنانکه نوشته است : « الرجال قومون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض »: يعنی مردان بايد بر زنان مسلط باشد چرا که الله بعضی از انسان ها را بر بعضی ديگر برتری بخشيده است . هر گونه تعريف و يا تفسير ديگر از اين آيت نمی تواند موجه باشد زيرا از قرون متمادی تا به امروز شخصيت های مانند محمد بن جرير طبری که تفسير بزرگ رابه عمل آورده و يا امام محمد غزالی و صد ها مفسر ديگر که زبان عربی مادری داشند و به علم قرآن سر آمد روزگار بوده اند ، و در تراجم مختلفه مترجمين قرآن به همين گونه که در بالا ذکر گرديده نوشته شده است . و اين امر بيان مطلق تسلط مرد بر زن را در دين اسلام نشان می دهد . که همه احاديث و روايات بر همين ستون استوار شده است. بر علاوه چنانکه گفته شد ک در باره سوره ء نور صحبت خواهد شد و رسول الله هم سفارش نمود که به دختران تان سوره نور بياموزانيد و سوره يوسف را نی . اکنون بايد ديد که چه چيز در سوره نور جالب است . در سوره نور مساله حجاب مطرح است . حجاب اسلامی چيزيکه يکی از دست آورد بزرگ و بنيادی انقلاب اسلامی در ايران و پيروزی مجاهدين را در افغانستان تشکيل می دهد. ياد آوری اين نکته را يک محقق که می خواهد بنياد ستم بر زنان را از سوی اسلاميست بر ملا بسازد ، نبايد ناگفته بگزارد که ، همين که آخند ها در ايران و ملا ها و چلی ها در افغانستان وقتی قدرت را غضب کردند اولين کاری که کردند زنان را در جوال بنام حجاب اسلامی انداختند ، حتی بدون ترديد فقط همين امر گويا که استراتيژی انقلاب اسلامی و جهاد مجاهدين را تشکيل ميداده است و واقعيت هم چنين بود دگر همه چيز به روال سابق گذاشته شد فقط هدف انقلاب اسلامی عليه زنان بود وبس . و اين امر مسلمأ ناشی از تطبيق آيه31 از سوره ء نور است که البته طالبان به مثابه ی نيروی اجرائـوی مـتعهد به شريعت غـرای محمدی چهار کامی حتی از امر قرآن هم به جلو تاختند. در اين آيه گفته شده است که ترجمه فارسی آن چنين است : « به زنان مومن بگو ديدگان شانرا فرو گذارند( يعنی فقط پيش پای خود را ببينند) و ناموسشان را محفوظ بدارند ( منظور از ناموس چنانکه طبری ترجمه نموده عبارت از فرج می باشد ، که در عربی آن درخود آيت هم «فروجهم» ذکر شده. ملاحظات تاريخ نشان می دهد که جز حوا که در جنت برهنه بوده آنهم در هنگام که بگفته خود اين جنابان ديدگانش کور بود ه ، دگر حتی در دوره بربريت تاريخ هم زنان ناموس شان را پوشيده نگهداشته است ، اگر منظور از عرضه کردن باشد ، چرا متقاضيان منع نشده است ، عرضه در اثر تقاضا صورت می پذيرد و قتی تقاضا نباشد عرضه نيست . اما برای متقاضيان گرچه يک آيه بالا يعنی در آيه 30 منع به عمل آمده اما اگر اشتهای مردان تحريک گردد، و دروازه های حلال ديگر گشوده است . بدين معنی که حتی زنانيکه ناموس کسی ديگری است و به کسی ديگری تعلق دارد بر اساس عشق رضايت و توافق دوجانبه ازدواج کرده اند . به متقاضی مومن روا است . در اين مورد از ابوسعيد الهودری نقل شده است که : { محمد در جنگ حنين يک گروه از اصحابش را به نقطه ی [ اوتاس ] فرستاد . آنان بر بر ساکنان اوتاس پيروز شدند و زنان شان را برای ما آوردند . در آن موقع اشتهای ما ( مومنين ــ مجاهد ين) برای زنان شديدأ تحريک شده بود . محمد اين زنان را بين مسلمانان تقسيم کرد ، اما برخی از مسلمان به اين عنوان که اينان زنان مشرکين اند ( شوهر دارند ) از همخوابگی با آنان خوداری کردند . در همان موقع اين ايه به شرح همبستری با زنان شوهر دار ممنوع است ، ولی زنان اسير جنگی از اين دستور مستثی هستند نازل شد . به بدين معنی اگر اين نوع زنان صاحب همسر هم باشند قابل همبستری اند . با نزول اين آيه اعتراضات و خود داری ها به پايان رسيد و از آن پس زنان اسير شوهر دار نيز مورد استفاده ی جنسی مسلمانان قرار گرفتند . }33 متن آيه چنين است . ترجمه فارسی آن : [ و همچنين زنان شوهر دار ، مگر ملک يمين« کنيز» تان ، اين فريضه الهی است که برشما مقرر گرديده است ، و فرارتر از اين بر شما حلال گرديده است. . .} 34 {ادامه آيه 31} و زينت شان را جز انچه از آن اشکار است ، اشکار نکنند ، و رو سری های شان را بر گريبان های شان بياندازند ، و زينت شان را اشکار نکنند مگر به شوهر شان يا پدر شان ، يا پدر شوهر شان يا پسران شان يا پسران شوهر شان ، يا برادر شان يا پسران برادر شان ، يا پسران خواهر شان زنان { همکيش} شان ، يا ملک يمين های شان ، يا غلامان که نياز مند { به زن } نيستند ، يا کودکان که بر نهانی های زنان آگاه نيستند . و { بگوکه } چنان پای نکوبند تا زينت که پنهان داشته اند ، معلوم شود » 35
در مورد اين آيه برخی از مفسرين امروز به منظور کاستن از تلخی های اوامر باب شکر ريزی ها را گشوده اند چنانکه می گويند منظور از زينت همان قسمت های از وجود زنان است که نبايد نامحرم ببيند ، مثلأ از زانو به به بالا تا زير گلو . در حاليکه آيه به صراحت اعلام می دارد که سراپای زن بايد پوشيده باشد مثلأ هيچ زنی حتی روسپی بی حيا هم اگر باشد در برابر پدر يا پدر کلان از زانو به بالای خود را تا به سينه برهنه نمی سازد که اگر منظور آيت اين باشد که مگر در نزد پسر و برادر و پدر و غيره. منظور اين نيست منظور از زينت: چشم و ابرو دهن تا به ناخن زن است ، منظور اين است که روی خود را ميتواند در نژد کسان ذکر شده نپوشاند . يک عالم دين اين را می داند ، رهبران مجاهدين و پيشرفتر آنها طالبان معنی اين آيه را می دانستند فقط اين ماموران مزد بگير منفعت جو هستند که می خواهند بين عقل و دين نوع آشتی برقرار نمايند يا به عبارت ديگر دموکراسی اسلامی به بار بياورند چيزيکه ممکن نیست . اين کاری است که در طول قرنها بنام عرفان و صوفگری و غيره صورت گرفته اما سر انجام از همان گودالی که بر آمده بودند دوباره به همان گودال خود را دفن یافتند، به استثای چند تای که فرار را بر قرار ترجيح دادند و عقل وفلسفه و استدلال را تاييد نمودند و افتخار تکفيراز سوی مفتيان دين نصيب شان گرديد،و چنان ابن سينای بلخی فرياد زدند که : با اين دو سه نا د ان که چـنان می دانـنـد ـــ از جـهـل که د ا نـای جهـا ن آنـنـد خر باش که اين جماعت از فـرط خری ــــ هرکو نه خر است، کافرش می خوانند ابو علی سينا بلخی اما برای يک محقق در سوره نورغير قابل قبول قسمتی از آيه 33 است که بهيچوجه نمی تواند انسان عاقل جرأت نمايد بيانديشد که چنين حرفی شامل يک دين باشد . آيه چنين است : « . . . ولا تکرهوا فيتکم علی البغا ان اردن تحصنالبغوا عرض الحيوة الدنيا و من يکرههن فان الله من بعد اکرههن غفور رحيم » ترجمه اين آيه در قرآن که بهاء الدين خرمشاهی ترجمه نموده چنين است :{ و کنيزان تان را اگر عزم پاک دامنی دارند ،به فحشا وادار مکنيد که بهره دنيوی بدست آوريد ؛ و هر کس ايشان را اجبار کند ، بداند که خداوند با توجه به اکراهشان ، آمرزگار ومهر بان است. }و در قرآن که ابوالقاسم پاينده مترجم تاريخ طبری با مقدمه ی بلند آنرا ترجمه نموده با اندکی تفاوت چنين است : { کنيزان تان را به طلب مال دنيا بزنا کاری وادار مکنيد و چون وادار شدند خدا [ نسبت بايشان ] آمرزگار و رحيم است }» 36 داکتر رضا آيرملو استاد دانشگاه کوتنبرگ در رابط به اين آيت می نويسد :« زنان برده { کنيزان } عمومأ به عنوان ابزار کار جنسی شناخته می شوند . صاحبان زنان برده می توانند و حق دارند که زنان برده را به اندازه مردان برده مورد بهره کشی قرار بدهند : بخرند ، بفروشند ، اجاره دهند ، بکسی ببخشند ، يا آزاد سازند و از حق ولايت انان بهرمند شوند . اضافه بر آن ، صاحبان برده حق دارند از جنسيت زنان برده نيز هرگونه که خواستند بهره ببرند ، يا حتی بهره مندی جنسی آنان را به ديگران ببخشند . آنان حق دارند که هروقت خواستند با زنان بره رابطه ی جنسی بر قرار کنند و همخوابگی داشته با شند . در اين صورت ، نه مراسمی لازم است ، نه جلب موافقتی و نه حتی پرسشی . البته در قرآن مجبور کردن آن بخش از زنان برده که عزم پاکدامنی دارند به فحشا و خود فروشی ممنوع شده است : . . . و کنيزانتان را ، اگر عزم پاکدامنی دارند ، به فحشا وادار نکنيد که بهره ی دنيوی بدست آوريد ، و هرکس ايشان را { برای اين کار } اجبار کند ، بداند که خداوند با توجه به اکراه شان ، آمرزگار مهربان است . » 37 نزد يک محقق روشن است که در طول چند دهه جهاد درافغانستان گروه مجاهدين هزارها تن از دختران و زنان را در پاکستان به عرب ها و پاکستانی و ديگر دلالان زن دلالی نموده بفروش رسانده اند ، و تا به امروز دختران را می ربايند و بفروش می رسانند . چنانچه که رسانه از برخی اين زن ربايی ها خبر داده اند .چيزيکه مسلم است اينست که اين کاررا در ايران افغانستان و پاکستان و يا مثلأ اندونيزا و ديگر کشور های اسلامی ، کافران انجام نمی دهند ، دختران که در دوران جهاد به عربها و پاکستانی ها فروخته می شد از سوی کافران فروخته نمی شد . ازسوی کسانی می شد که مدعی تامين اسلام و مسلمانی در افغانستان بودند ،و آنها اين امر را مطابق آيه 33 سوره نور گناه هم نمی شمردند . زيرا از روال اين آيه بر می آيد که دلالی زنان گناه کبيره نيست و هيچ جزا ولعنتی هم در پی ندارد و مانند ديگر موارد نه از آتش جهنم و نه از آب جوش خبری است ، بلکه در اين کار گفته شده نکنيد ، و اگر کسی به جبر بالای انها اين کاررا می قبولاند ،الله در مورد{ آنها } آمرزگار و رحيم است . سوال اينست که چه گناه آنها کرده اند که الله گناه انها را بيامرزد؟ گناه بزرگی از لحاظ دين انجام دادند و آن (اکراه) است . اکراه در لغت به معنی کسی را خلاف ميل او به کاری مجبور کردن است . بدين لحاظ چون خلاف ميل نموده اند يعنی از امر ارباب خويش سر پيچی کرده اند ،با توجه به اکراه شان الله امرزگار است ، و شايد ببخشد . گذشته از اين، همين که می گويد : {هر کسی ايشان را اجبار کند بداند که الله با توجه به اکراه شان رحيم است }فاعل از سوال و جواب الله فارغ است، مفعول است که با وجود انجام مجبرانه ء فعل باليش مخاطب قرار دارد . و از طرف ديگر زن که در اسلام چنانکه قبلأ بسيار نمونه آورده شد برده است ، به ويژه کنيز حق تخالف با ارباب مرد را ندارد . سراسر تاريخ اسلام پر است از تظلم بر زنان که چگونه کنيز گرفته می شدند . بهر حال بحث کنيز گيری در اسلام و ستم بر آنها بحث ديگری است . اما حرف اينست که در هر حال زن در اديان سامی در اثر تحقيق که محقق به عمل می آورد فاقد همه ارزش های انسانی است . اگر جا جای هم از زن به نيکويی ياد شده { آلولويی} پيش نيست . در اين انجا مسله ی که مطرح می شود انيست که زنان خود از بنياد ستم بر خويش آگاهی ندارند .و اگر برای شان گفته شود هم ، چنان بيم دارند از عقوبت های که برای شان در عدم فرمانبرداری ذکرشده که هرگز حاضر به شنيدن آن نمی شوند . زيرا ترساندن يا { بيم رسانی} سنگ پايه اسلام را تشکيل ميدهد. در زمينه ترساندن زنان ، شجاع الدين شفا مطلبی دارد بدين شرح : « ترساندن ( ضيعفه) از عواقب اخروی عدم اطاعت هميشه از مؤثر ترين ابزار مکتب آخوند بوده ، و در اين زمينه آنقدر احاديث موثق است که مجموع آنها به تنهايی از چندين برابر گنجايش کتاب حاضر [ کتاب توضيح المسايل شامل 960 صفحه] تجاوز می کند . به عنوان نمونه ، فقط از آنها يکی را برايتان نقل می کنيم که امتياز خاص آن ، روايت حديث توسط آية الله فقيد ، دستغيب شيرازی ، شهيد محراب ، از بزرگترين شخصيتهای جمهوری اسلامی . { روایت است از امير المومنين عليه السلام که فرمود : يک روز من و فاطمه زهرا ( عليها السلام) وارد شديم بر حبيب خدا محمد ( ص ) و رسول الله را گريان ديديم ، فاطمه زهرا ( ع ) از پدرش علت گريه را سوال کرد . حضرت فرمود متذکر شدم آنچه را که در ليلة المعراج از عذاب زن ها نشانم دادند . حضرت زهرا (ع) به پدر عرض کرد مگر راجع به عذاب زن ها چه ديدی ؟ خلاصه روايت شريفه آنکه حضرت فرمود : ديدم زنی را که به مويش آويزانش کرده اند در حاليکه مغزش می جوشد و ديدم زنی را که به زبانش آويزان شده و در حلقـش حميم جهنم می ريزند . و ديدم زنی را که دست و پايش را بسته و مار ها بدان می پيچند . و ديدم زنی را که سرش خنزير ( خوک ) و بدنش شکل الاغ است . حضرت زهرا منقلب شد و عرض کرد مگر چه کار کرده اند که چنين می شوند؟ حضرت فرمود : اما آن زنی که به مويش آويزان کرده اند و مغزش می جوشد زنی است که مويش را نامحرم ببيند . { توضيح آيت الله دست غيب : جای که حرام است پيدا بودن موی زن ، پس وای اگر برجستگی های محرک شهوت را نپوشاند } و فرمود : اما آن زنی را که به زبانش آويزان کرده بودند و در گلوی او از حميم جهنم می ريختند ، زنی است که به شوهرش جسارت کند و بی ادبی کند { تذکر آيت الله دستغيب : پس شما متوجه باشيد هر کدام دختر داريد سفارش کنيد زبانش را نگهدارد ، و الا اگر کلمه ء درشتی بگويد اينست عقوبتش } و فرمود : اما آنکه به پستانش آويزان کرده بودند زنی است که بدون علت شوهرش را از همبستری خود مانع شود و بهانه بياورد . و فرمود : اما آن زنی به پا هايش آويزان شده بود ، زنی است که بدون اجازه شوهرش از خانه بيرون رود . ونيز حضرت رسول اکرم ( ص ) فرمودند : زنی را ديدم که گوشت های بدنش را با مقراض می چکيدند و مجبورش می کردند که بخورد . و اين زنی است که برای بيرون رفتن از خانه آرايش کند { تذکر آيت الله دستغيب : بی حيايی بی شرم ! معلوم نيست کجا خواهد برود . لباسی را که برای شوهرش بايد ببوشد ، زينتی را که برای شوهرش بايد بنمايد برای مردم می کند. غيرت کجا رفته است ؟ حيثيت چه شده ؟ مثلی اينکه رکی بوده خشک شده است ! } و نيز آن حضرت ( ص ) فرمود : زنی را ديدم که سر تا پايش شکل سگ بود و آتش از مقـعدش داخل و از حلقش خارج می شد . اين زن آوازه خوان است . { کتاب معراج ، فصل اول } . تصور می کنيد اين طرز فکر در باره « مقام والای زن » منحصر به دوره های گذشته مکتب ريا بوده است ؟ خير ! در يک مکتب اصيل ، ممکن است فروع تغير کند ، و لی اصول تغير نمی کند . استدلال های فلسفی و الهی بزرگان مکتب نيز ، چون غالبأ از « الهامات غيبی) مايه می گيرد ، امروز همان قدر محکم و ايراد ناپذير است که در گذشته بوده است . و نمونه های از اين استدلال ها در همين عصر « مقام والای زن » در همين جمهوری روحانيت مبارز ، نقل از طرف بزرگان همين روحانيت چنين ا ست . . . * » 38 و با چنين تهديد ها و تخويف ها است که زن نمی تواند جرأت نمايد که از آزادی و حقوق خويش حرفی به ميان بياورد و امروز هم اگر عده از زنان که جرأت می کنند و آزادی از اسارت مرد را طلب می نمايند در تأکيد به اصول اسلام می خواهند چيزيکه بهيچوجه مبين ازادی شان از اسارت نيست بدست آورند. در حقيقت زنان درس خوانده و آشنای نسبی به مدنيت امروزی وقتی حقوق خويش را با حفظ معتقدات مذهبی مطرح می نمايند در حقيقت در پی آزاديهای بنيادی خويش نيستند بلکه درپی حداقل { رهايی} خويش اند ، زيرا رهايی چيزی و آزادی چيزی ديگری است راهايی قسمتی از آزادی است نه کل آزادی . مثلأ برای زن اجازه داده می شود که از خانه بيرون رود . در حقيقت امر رهايیش بخشيده شده است و او در اثر مجادله های بسيار امر رهايی از زندانی بودن در خانه را بدست آورده است و اجازه يافته که ميتواند بدون محرم شرعی از خانه برآيد، آيا او با اين اجازت يافتن آزادی خويش را بدست اورده است ؟. مثلأ: بسيار ساده آيا او ميتواند آنگونه که ميخواهد لباس ببوشد و برآيد و يا روايات اسلامی را در پوشيدن لباس بايد مدنظر داشته باشد. اگر گفته می شود که چون در يک جامعه اسلامی زندگی می کند ، بايد مراعات نمايد ، پس آزاد نيست ، تنها رهايی حاصل يافته است . دراين مورد مثال های فراوان وجود دارد ، که اينجا از ساده ترين آن ياد شد. همين نکته است که زن را به خود اساراتی می کشاند ، زيرا او در طی هزار و چند سال قبول نموده است که مرد به اوحاکم است و زن بايد فرمانبردار مرد باشد. ، اين امر اکنون ايمان اورا تشکيل می دهد. و از طرف ديگر سيلی از احکام تخويفی و تهديدی که در قرآن که او آن را قبول نموده است که از آسمان آمده است و خروار ها حديث و جوال جوال روايات امامان و فقها و منافقين ، آنهم در طی هزار و چند صد سال باعث شده است که تن بر خواری و ذلت بدهد . مهمتر از آن که در طی پس از استيلا اسلام به زن ديگر مجال آن داده نشد که به خود بيانديشد جز اينکه دست بين و دست نگر مرد باشد . و مرد هم انقدر بر سرش کوفت که ديگر به آن عادت نموده است و آنرا داروی رفتن به بهشت در آخرت می داند .
اينجاست که يک محقق به پاسخ خيلی ها بغرنج در برابر پرسش چه بايد کرد؟ مواجه می شود. زيرا بنياد هايی اسارت و ستم بر زن ، باور و عقيده ء زن را تشکيل می دهد و زن به آيه آيه آن ايمان دارد . در جامعه ایکه 95 % آن را بطور کل بيسواد تشکيل می دهد ، و زن که نصف از نفوس اين جامعه است اضافه از بيسوادی عام جامعه ، اين جنس از قرنها به اين طرف در چهار ديواری خانه و تفکرات تظلمی باوری حاکم بر جامعه زندانی بوده است و از هرگونه تماس و مباشرت های اجتماعی دور نگهداشته شده است ، چگونه در امر، نخست رهايی و بعد آزادی او اقدام به عمل آيد؟ . از اين آيا ها و چگونه ها بسيار موجود است که يکی پشت ديگر صف می بندد . اما يک نکته برای حل اين مصائب الويت پيدا می نمايد ، و آن اينکه در پی تغير تفکر جامعه از باور به خرافات بر آمد . و هر چه که زن و يا مرد را در بند و زنجير و معاد انديشی نگهداشته و نگهميدار آزاد نمود . و مقولات ستمگرانه را افشا و از هاله تقدس کاذب بيرون کشيد و سعی نکرد که بخاطر حفظ موقف در چراگاه مصلحت انديشی چريد و دم را غنيمت شمرد. و از باز گويی حقيقت انکار نمود ، قول معروف است که « اگر کسی حقيقتی را نداند نادان است ؛ اما اگر کسی بداند و دانايی خود را انکار کند جنايتکار است ». بهر حال انچه که بنياد ستم بر زنان شمرده می شود در جوامع مانند افغانستان اسلامی ، باور های دينی است و ربطی به مسايل اقتصادی و سياسی ندارد ، مسا يل سياسی و اقتصادی در يک جامعه شامل عام می شود و تفريق جنسيتی را شامل نمی شود، در تمام برنامه مای سياسی و اقتصادی در تمام جهان زن و مرد نفع و ضرر مشترک دارند ، جز در ممالک اسلامی که تابع قوانين اسلام اند و تفريق بين زن و مرد در دين اسلام موجود است . ، و قتی در يک جامعه قانون دين و شريعت حاکم باشد هرگز نمی شود که از تساوی حقوق زن و مرد حرفی به ميان آورد . به همين خاطر است که مذهبيون سعی می دارند جامعه را با وجود فشار های لازم با نام اسلامی نگهدارند . مثلی که در افغانستان همين حالا دو قانون برقرار است . يکی قانون قرآن است که محاکم قضايی از آن پيرويی می کند و دوم قوانين به اصطلاح مدنی انهم با محتوای اسلامی . مطابق قانون قرانی مرد بر زن حاکم است ،حق طلاق دارد ، حق زدن و کشدن و سنگسار دارد و بسیار حق های ديگر که بخشی از ان گفته شد . مثلأ همين چندی پيش آمنه به فتوای شرع اسلامی سنگسار شد . کی می تواند بر ضد اين سنگسار اقامه ی دعوا کند ، اگر کند ، بر ضد اسلام عمل نموده و ملحد است. و يا کی می تواند بگويد که مياث زن و مرد بايد برابر باشد ، اگر بگويد پس کفر گفته است و بسیار چيز های ديگر . بنا در برابر يک محقق يک مشکل ديگر نيز قد بر می افرازد ، و آن اينکه که افشای ناروايی ها در متون دينی به سبب باور های مردم قهر ها و غضب های کوزه يی را بر می انگيزد ، البته اين قهر های کوزه يی از سوی رهبران آگاه دين نيست حرف آنها روشن است و در دفاع ازهر آنچه در متون دينی می باشد شمشير هم می کشند . پس محرقه در کجاست ؟ محرقه در وجود کسانی است که هم به نعل ميزنند و هم به ميخ . نه حاضرند که بدی دين را قبول نمايند نه حاضر اند که تبطبيق احکام دين را بالای خود و بالای ديگران بپذيرند به نسبت ظالمانه بودنش . اينان آنچه را که از دين ميدانند بنا برمصلحت های ذهنی خويش انکار می کنند بی خبر از آن که با اين کار گناه عظيم را مرتکب می شوند . قول معروف است که می گويد:« اگر کسی حقيقتی را نداند نادان است ؛ اما اگر کسی بداند و دانايی خود را انکار کند جنايتکار است .» و گاهی هم بخاطر از دست ندان بهشت احتمالی اسلام که در آن حور های باکره ، روی تخت های رديف شده در کنار جویهای عسل و شير و بره های بريان انتظار شان را می کشد د ايه مهربان تر از مادران اسلام شده هر کسی که زبان در مورد دين بشوراند ، می فرمايند اين بهتان است بر دين . پس بازهم چه بايد کرد؟ بايد گفت اين حرفهای که باعث بد نامی دين می شود و قهر و شرم بر می انگيزد . نه يهود گفته ، نه نصاری ، نه هندو ، نه کمونيست و نه ساير کافران . اين در قرآن است ، در حديث است ، در کلام امامان است ، گفتار و روايات پيشوايان دين است . اگر ازش شرم می داری انکار کن ، اگر نمی داری مثل انها در دفاع برآی ، و بگو هر چه است قبول دارم . پس راه اينست که مشت دين سالاران را در جامعه باز کرد و مکان آنان را مشخص ساخت و به جايگاه مطلوب حال شان نشاند ،اين کار فقط پس از افشای جنايات شان وتفکرات جنايی شان می تواند صورت پذيرد و بس .
پينوشتها : 1 ـ محمد بن جرير طبری ، تاريخ طبری جلد اول ، ص ، 64 2 ـ مرتضی راوندی ، تاريخ اجتماعی ايران ، جلد اول ، ص ، 12 3 ـ همانجا ، ص ، 15 مرتضی فريد تنکابنی ، پيغمبر اسلام ـ کلمات قصار حضرت رسول و سير در نهج الفصاحه برگزيده از کتب اربعه و صحاح سته و توضيح المسايل ، شجاع الدين شفا430 5 ـ تاريخ طبری ، جلد ، اول ، ص ، 66 6 ـ همانجا ، ص 67 7 ـ کتاب مقدس ، يو حنا ، باب هشتم ،3 ـ 10 8 ـ ابن اثير ، تاريخ کامل ، جلد اول ، ص ، 36 ـ 37 ـــ تورات ،عهد عتيق ، سفر پيدايش ، فصل سوم ، ايه 1 ـ 43 9 ـ راوندی ، تاريخ اجتماعی ايران ، جلد اول ، ص ، 78 ـ تورات ، سفرپيدايش ، باب سوم 10 ـ کتاب مقدس ، فصل دوم ،تيموتاوس ، باب اول و دوم ، ايه های 11 ــ 15 11 ـ سايت عصر جديد ، مقام زنان در اديان سامی 12 ـ کلمات قصار حضرت رسول و سيری در نهج الفصاحه ، ص 347 ، شماره 825 ، حديث شماره 824 و زن در گرداب شريعت ، ص ، 61ـ 62 13ـ راوندی ،تاريخ اجتماعی ايران ، جلد 6، ص 222 ـ 223 و حاج محمد هاشم خراسانی ، متخب التواريخ ، از ص ، 24 ببعد . و مقدسی ، افرينش و تاريخ جلد 5 ، ص ، 20 14 ـ امام محمد غرالی ، کيميای سعادت ، جلد دوم ، ص 29 15 ـ احمد بن ابی يعقوب ، تاريخ يعقوبی ، جلد اول ، ص 505 ـ 506 16 ـ داکتر رضا آير ملو ، اسلام شناسی اجتماعی درايران ، زن در گرداب شريعت، ص ، 250ـ 251 17 ـ همانجا ، ص 147 ـ148 18 ـ کلمات قصار حضرت رسول ، مجموعه سخنان محمد ، برگرفته از کتاب توضيح المسايل شجاع الدين شفا ، ص 429 ـ 430 19 ـ تاريخ يعقوبی ، جلد اول ، ص 458 20 ـ اصول کافی ، کتاب العشره ، باب من تکره مجالسته و مرفـقـته ، مجمع المعارف و مخزن العوارف ، عين نهم ، در عقوبت زنا کاران ولاطيان ، حلية المتقين ، باب چارم ، فصل ششم ـ باب ششم ، فصل دوم ـ باب 13 ، فصل سوم ـ باب خاتمه ، جامع عباسی ، باب يازدهم ، مخصوصات احتکار ، برگرفته شده از توضيح المسايل شجاع الـد ين شفـا ، ص 577 ــ 580 21 ـ حلية المتقين ، باب چارم ، فصل چارم ، توضيح المسايل ، شفا ص 725 22 ـ امام غزالی ، کيميای سعادت ، جلد اول ، ص 305 23 ـ همانجا ، ص 297 ـ 299 24 ـ امام محمد غرالی ، نصيحت الملوک ، ص 270 ـ 273 ـ 275 ، سايت عصر جديد ، مقالات در باره زنان 25 ـ قرآن ، ترجمه بهاء الدين خرمشاهی ، آيه 223 ـ سوره ء بقره ، 26 ـ علی دشتی ، 23 سال رسالت ، ص 250 ـ 252 27 ـ قرآن فارسی با مقدمه ء ابوالقاسم پاينده ، ايه سوم سوره النساء و قران ، تر جمه خرمشاهی 28 ـ تاريخ طبری ، جلد سوم ، ص 1102 ـ 1103 29 ـ قرآن ـ ترجمه ء خرمشاهی ، آيه 37 سوره احزاب 30 ـ علی دشتی ، 23 سال رسالت ، ص 277 31 ـ محمد ابراهيم آوازه « رضوی » طب المومنين رهنمود های چارده معصو م ، چاب تهران ، 1382 ص 19 32 ـ خواجه بشير احمد انصاری ، ميان دو سنگ آسياب ، سايت آريايی 33 ـ زن در گرداب شريعت ، ص 262 ـ 263 34 ـ قرآن ، ترجمه خرمشاهی ، آيه 24 سوره النساء 35 همانجا ، آيه 31 سوره نور 36 همانجا ، آيه 33 ، سوره نور ، و قرآن فارسی با مقدمه ابوالقاسم پاينده آيه 33 سوره نور 37 ـ زن در گرداب شريعت ، ص 261 ـ 262 38 ـ توضيح المسايل شجاع الدين شفا ، ص 431 ـ 433 * ـ توضيات روحانيون معاصر جمهوری اسلامی در رابط به حقوق زنان را در همين کتاب و بعد از 433 خوانده می تواند بخوانند .
May 8th, 2005
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
اين نبشته را به دعای شادی روان پاک« آمنه» که در ماه ثور 1384 در ولايت بدخشان ، و آمنه های ديگری که به جرم عشق و آزادی در قبيله ِ تفکر قبيله سالاران دين، سنگسار شده اند ، انشاء نموده ام .
در شناختی بنيادينه های ستم بر زنان
گفتيم انسان انديشمند و محقق نمی تواند مانند ساير بخش های ديگر جامعه با مسايل و پديده ها ، قشری و يا سطحی بر خورد داشته باشد ، ويا در پی حل موقت و نا موثر مشکلات اقدام نمايد . کار محقق و انديشمندان عرصه های اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و ديگر هيکل های معنويت اين است که کالبد ها را در دستگاه تحقيقاتی روند هايی فلسفی ، عـقيدتی و فرهنگی تاريخ ، همه جانبه تجزيه و تحليل نمايد تا علت نا هنجاری های ساختاری هيکل ها را در يابد. مثلأ يکی از نابهنجاری های ساختار اجتماعی ، تظلم بر حقوق انسانی زنان و حتا ناديده انگاشتن زن به مثابه ء انسان است ، و اگر انسان هم به شمار می آيد ، انسان دست دوم است و فاقد ارزش های مساوی با مردان. برای کسی که معتقـد به آفرينش زن و مرد به مثابه دو انسان نامتجانس ودر عين حال مساوی و مکمل يکد گر است ، اين پرسش خلق می شود که : چه بايد کرد؟ که تفکرتظلم بر زنان را از بين برد تا جامعه معتقـد به ارزش های انسانی زنان شوند. انهايي که سطحی انديشند، حل مسله را در به ميان آوردن ريفرمها دانسته و يک سر ی از قوانين برای حقوق زنان مثل حق تحصيل ، ازادی کار ، حق انتخاب و حق رأی ، و غيره را مطالبه می کنند ، و يا مهربانانه اعطا می فرمايند. اين نوع بذل و بخش ها عمومأ از سوی دولتمداران و صاحبان صنايع سياسی که در پی سود و قدرت و شهرت اند به عمل می آيد، تا بدين وسيله بازار يا بی کرده باشند واز فروش امتعه های تقلبی ، از اکت دفاع از حقوق و ازادی های زنان سودها برده باشند. اما آيا اين ريفرمها و بذل و بخش ها می تواند در جهت تامين ازادی و برابری مرد وزن در جامعه کمک کند. تجارب تاريخی و واقعيت های عينی جوامع مسلمان که در آن حقوق زن از لحاظ عقـيدتی به شکل بسیار ظالمانهء پايمال است ، نشان داده و می دهد که اين ريفرمها و منبر گرفتن ها برای جلب ترحم بر زنان و خيرات جمع نمودن چيز های بنام آزادی حق آزادی زن نه تنها حقوق زنان را تامين نميدارد ، بلکه در اثر جمع اوری خيرات ها زنان را از ما هيت آزادی بی خبر نگهميدارد ، و آنها گمان می کنند که همين صدقات و خيرات ها در حقيقت بدست آوردن آزادی هاست . زيرا زنان از روز پيدايش خويش مطابق اديان سامی عنصر محکوم و تابع مرد و برای مرد آفريده شده است و زنان که از قرنها تا به امروزبا تفکر محکوميت خويش زيسته اند نمی توانند مفهوم آزادی راجدا از فرامين دينی و عقيدتی که به آن ايمان دارند باور کنند ، بنأ ، برای آن عده از زنان که اندکی چشم و گوش شان با تمدن آشنا شده است در چوکات و حفظ باور های عقـيدتی خويش اين صدقات و خيرات ها را رسيدن به معراج آزادی تلقی می دارند . اکنون برای يک انديشمند اين سوال پيش می آيد که : چه بايد کرد؟ که زنان جامعه پی به آزادی واقعی خويش ببرند . اينجاست که محقق انديشمند نخست به پرسش های که در بخش اول اين مقال از آن ياد گرديد ، متوسل می شود . مثل : چرا؟ زن بايد محکوم باشد . در کجا؟ بيشترين زنان را محکوم می شمارند؟. کی ها؟ زنان را محکوم داشته است ؟. کی ؟ اين محکوميت آغاز يافته است ؟. با پيش کشيدن اين پرسش هاست که پژوهشگر که در پی ازادی زنان و اشنای زنان به حق و حقوق شان است . در قدم اول به رد يابی های محکوميت زنان می پردازد و کار را از پيدايش انسان می آغازد و در اين پروسه حقيقت پيداش زن را می خواهد بررسی نمايد . انديشمند در روند آغاز کار خويش و قبل از آن از جريان رويداد ها ومطالعات عمومی در حافظه دارد که پيشترين تظلم بر زنان از سوی مذهبيون بوده و و در جوامع اسلامی ، بخصوص زن مقام انسانی خود را از دست می دهد. اگر يک محقق زاده ی يک چنين جامعه ء است مسلمأ از جامعه خويش می آغازد و در پی حل يافت ها برمیآيد . زيرا او معتقد است که اگر کسی ادعای خدمت به بشريت را دارد . نخست او بايد خدمت خود نمايد، بعد به خانواده خود ، به جامعه ء خود ، تا برسد به جامعه بشری . کسی که به خود رسيده نتواند ، مشکل خانواده و جامعه خود را حل نتواند ، به نظر می رسد ادعای خدمت و حل مشکلات جهانی از سوی چنين کسی بايد کذب باشد. بنأ ، اينجا محقق و انديشمند که می خواهد ستم بر زن را ريشه يابی کند ، در جامعه مسلمان و عقب مانده ِ مانند افغانستان زندگی می کند ، به ويژه امر مهم برای او اينست که زنان سر زمينش در قرنها بنا به دستورات دينی به ظلم ها و ستم ها گير مانده است . اينجاست که محقق می پرسد که چه بايد کرد؟ بايد مقام و منزلت زن و هدف خلقت زن را در اديان مطالعه نمود يعنی در کتاب های آسمانی. و ديگر اديان که متکی به خرد اند و خدا را از طريق خرد و استدلال های عقلی باورمند هستند و به آفرينش انسان برخورد عقلی دارند ، به علم معتقد اند و دانش بشری را در کشف راز ها پيدايشی انسان و جهان قبول نموده و از افسانه هاو ترفند های باوری در اتکا به علم و خرد فاصله می گيرند. محقق آگاه و دارای وسعت نظر چون موضوع تحقيقش ريشه يابی ستم بر زنان مسلمان است ، بر خود واجب می داند که چگونگی پيدايش زن و حقوق و مقام زن را در کتاب مسلمانان يعنی در قرآن جستجو نمايد . او لازم نمی بيند که از تورات و انجيل آغاز نمايد به ويژه به تورات کتاب يهوديان مراجعه نمايد. زيرا کتاب مسلمانان کاپی تورات به ويژه در رابط به نوع آفر ينش انسان است و انجيل عيسي که در ساير مقررات شرعی با تورات و قرآن تفاوت های حتی می توان گفت ماهوی دارد با آنکه گويا از يک منبع نزول يافته است. اما در زمينه خلقت انسان و انهم انسان زن پيروی از تورات نموده است ، و قرآن عينأ مانند ساير احکام دينی اين موضوع را نيز از دو کتاب ذکر شده کاپی کرده است . زن در تورات و قرآن موجود نفرين شده از سوی الله به شمار می آيد . محقق و پژوهشگر اين موضوع را يعنی خلقت زن را در روايات اسلامی چنين می خواند: « . . . و الله آدم را در بهشت مقر داد که در آن تنها همی رفت و همسری نداشت که بدو آرام گيرد و لحظه ای بخفت و چون بيدار شد زنی را بالای سر خود نشسته ديد که الله از دنده ء او خلق کرده بود و از او پرسيد : ( کيستی ؟ ) گفت : زنی هستم. گفت برای چه خلق شدی ؟ گفت : تا به من آرام گيری . و فرشتکان که مقدار علم آدم را دانسته بودند پرسيدند : ای آدم نام او چه باشد؟ گفت : ( حوا) گفتند: چرا حوا گفت :از آنرو که از زنده ای آفريده شده . از ابن اسحاق روايت شده است که وقتی الله عزو جل با ابليس عتاب کرد و نامها را به آدم بياموخت به گفته ء اهل تورات و ديگر مطلعان خوابی بر او انداخت انگاه يک دنده ء او را از طرف چپ بگرفت و جای آن گوشت پر نمود و آدم همچنان به خواب بود تا بيدار شد تا خدا از دنده ء وی حوا را بيافريد و زنی شد که بدو آرام گيرد و چون خواب از او برفت و بر خاست وی را پهلوی خويش ديد وچنانکه گفته اند و الله بهتر داند گفت : ( گوشت و خون و همسرم) و بدو آرام گرفت ( يعنی که آميزش کرد . م ) و چون الله وی را همسری داد که بدو آرام گرفت گفت : ( ای آدم تو وهمسرت در بهشت مقـر گيرد .» 1 برای پژوهشگری که مسايل را می خواهد موشکافانه بررسی نمايد به وضاحت مشاهده می کند که توطئه عليه زنان از افسانه پيدايش آدم حوا آغاز می يابد. چطور؟ بخاطر اينکه اولين خلقت انسان را به وسيله خدا خلاف تمام نورم های عقل، مرد را، که همانا آدم باشد بر شمره اند . برای یک لحظه محقق ، در اينجا نظريه علمی و منطقی ( داروين ) را کنار می گذارد، که بنا بر اين نظريه :« . . . انسان از تکامل حيوانات پديد آمده و يکی از شاخه های ميمون های قديمی است ، بدين معنی که يکی از پستانداران در پيدا کردن غذا و پناهگاه مهارت بيشتری نشان داد و در گرفتن شکار پاهای جلو خود را بکار برد و تدريجأ پای خود را مبدل به نوعی دست کرد و پس از تمرين های متمادی توانست بدن خود را روی ران های عقبی راست نگهدارد . اين کار به حد دشوار است که هنوز اطفال کوچک بايد مدتی آنرا تمرين کنند . این ، موجود شکارچی ماهری بود ، بطوری دسته جمعی حرکت می کرد و هنگام بروز خطر ، اصوات عجيبی از خود در می آورد . اين حيوان که نيمه حيوان وانسان بوده نخستين جد ماست.» ا ز طرف ديگر دانشمندان مراحل تکامل زمين و انچه در اوست و انسان را اين گونه بيان می دارند : « . . . دانشمندان به کمک دو علم زمين شناسی و ديرين شناسی ، نشان داده اند که سطح زمين شاهد تغيرات و تحولات فراوان بوده است و تاريخ اين تحولات را چنين می نويسند : 1 ـ قديم ترين دوران که ( آر کئو زو ئيک) نام دارد ، دو هزار مليون سال طول کشيده و فاقد آثار جانداران است . 2 ـ دوران بعدی ( پرو ترو زو ئيک ) است که هزار مليون سال طول کشيده و دارای آثار گياهها و جانوران ساده دريايی است . 3 ـ دوران بعد ( پالئوزوئيک ) نام دارد که 360 ميلون سال طول کشيد و دارای اثاری بسیاری از انواع جانوران بی مهره و ماهی ها و سپس دو زيستان و بدن خزندگان است . 4 ـ دوران ( مزو زوئيک) است که 150 ميليون سال طول کشيده و درای اثار انواع خزندگان و آثار نخستين پستانداران ، و پرندهگان تخم گذار و بلاخره نخستين پستانداران دارايی رحم است . 5 ـ دوران ( سنو زوئيک) که 75 مليون سال طول کشيده و اکنون نيز ادامه دارد و دارای آثاری همه گونه پستاندار و انسان نما ها ست. در حدود يک ميليون سال آخر دوران سنوزوئيک آثار نوع آدمی يافت شده است .»3 و اين را هم ناديده می انگارد که امروز علم به کشف ژنتيک مهاجرت انسان ها در جغرافيايی مختلف در ادوار پيشتر از هزاران سال قبل از خلق آدم و حوا مذهبيون نايل آمده اند ، کاری هم به کشفيات استخوانهای انسان و حيوانات که قدامت انها به ميليون سال می رسد، يعنی به دوراني که هزار پشت ادم و حوا در زمين تولد نيافته بود ، وشايد هزاران سال پيش از روزيکه ادم را از سرزمين هند به صحرای سينا تعبيد نموده بودند، ندارد. زيرا به يک محقق معلوم است که بر اساس نوشته تورات ، آدم و حوا 5800 سال پيش از باغ عدن که در سرزمين شوش واقع بوده است به صحرای سينا تعبيد شده اند در حاليکه کشفيات باستانشناسی در افغانستان ، تاجيکستان ، و ايران ، هند و چين را بجايش می گذاريم که از تمدن تا ده هزار سال پيش خبر می دهد، يعنی از پنج هزار سال پيش از ساختن آدم و حوا از سوی الله.
محقق همه اينها را کنار می گذارد و فقط بحث خويش را روی چرنديات خنده آوری مقولات دين سالاران در مورد زنان ادامه داده و آنرا تحليل می نمايد تا ريشه ستم بر زن را در دين يافته باشد . با ناديده گرفتن دانش های عصر و کشفيات عينی ، صرف در حدود ملاحظات دينی محقق به خود حق می دهد که بپرسد چرا بايد الله اول مرد را خلق کرده باشد ، در حاليکه بايد زن را خلق کرده باشد و از دامن زن مرد را آفريده است. و اين امر می توانست منطقی هم باشد . چنانکه از دامن مريم عيسی را خلق کرد . و گذشته از آن ملاحظه ميگردد که در نباتات و حيوانات هم همين پروسه وجود داشته است که جنس مادينه افتخاری مادر بودن را دارد. چرا اينجا تقلب به بيان آمده و توطئه ننگ آلودی البته صرف برای مرد صورت گرفته است . بخاطری اينکه هميشه کتاب نويسان دين مرد ها بودند ، پيغمبران ، آنها برای اينکه زن را زبون و خلقت آن را برای ارضای شهوات و خواسته های خود توجيه کرده باشند بهر حال حتی از ننگ زاييدن هم دريغ نکرده اند ، اما برای آنکه از اين شرمندگی کاسته باشند ، بجای معقد قبرغه را مجرای زايش نام برده اند ، در حاليکه حداقل يک شکاف برابر به نوک سوزن هم در قبرغه شان الله برای اين اثبات باقی نگذاشته است . انهم از قبرغه چپ نه راست تا بتوانند بگويند که :« ـ زن از دنده ای خلق شده که راستی پذير نيست ، پس اگر با کجی او بسازی ، ساخته ای، و اگر خواهی به راستیيش باز آوری او را می شکنی ، و چاره اش طلاق است 4 اينجاست که کتاب سازان نرينه طی قرون توانستند فارغبالان عقل وانديشه را در دستگاه توليدات فکری خويش مزد بگير استخدام نمايند. افسانه پيدايش انسان را محقق از لحاظ دين ادامه می دهد تا باز يابد که ديگر چه دسته گلی به آب داده شده است . پژوهشگر در خلال تحقيق ، پاسخ ها و پرسش های را که درهنگام بررسی و مطالعه ء منابع و متون در نزدش پيدا می شود ، که قابل رد و يا تائيد است و يا سوال بر انگيز می باشد ، جهت افشای ماهيت احاديث و احکام و روشن نمودن آن برای قضاوت ها با خط درشت اما بسیار خلاصه یاد داشت بر می دارد و درمتن بررسی های خويش می گنجاند. اين امر باعث خواهد شد که خواننده ی يک اثر تحقيقی خود در باره حق و باطل روايات آسمانی و زمينی بيانديشد و قضاوت نمايد و تصميم بگيرد. و اکنون محقق کار خود را در رابطه به افسانه ای پیدايش انسان ادامه می دهد.تا ادعای لعنت زن را از سوی الله را در يابد . در کتب اربعه گناه خوردن ميوه ای ممنوع جنت نيز به گردن زن افتاده و زن از سوی الله وتعالی لعنت شده است . و مهم تر آنکه الله تعالی مرد را بندهء خود خطاب می کند و زن را مثل اينکه در نزد الله تعالی موجود ديگری باشد مانند آدم خطاب نمی دارد . محقق در تاريخ طبری و تاريخ ابن اثير چنين می خواند :« . . . از وهب بن منبه روايت کرده اند که : وقتی الله عزوجل آدم و همسرش را در بهشت مقر داد و گفت از ميوهء اين درخت نخوريد ، شاخه های درخت ممنوع در هم پيچيد ه بود و فرشتگان از ميوه ء آن می خوردند (( آيا وهب بن منبه از جنت آمده و يا ايشان در آنجا تشريف داشتند !!!)) و همان ميوه بود که الله ادم و حوا را از خورد آن منع کرده بود . و چون ابليس خواست که آنها را به گناه افگند به دهان مار رفت و مار چهار پا داشت و چون يک تختی تنومند بود ( اين مار در کجا بود در جنت يا در دوزخ يا در عرش پس جنت هم مار داشته )، وقتی مار به بهشت در آمد ابليس از درون آن بر آمد و از ميوهء اين درخت ممنوع بر گرفت و پيش حوا برد و گفت : « ببين ميوهء اين درخت چه خوش بو و خوشمزه و خوشرنگ است» و حوا بخورد و آدم نيز از آن بخورد و عورتهای شان نمايان شد و آدم به دل درخت پناه برد و پروردگارش ندا داد : آدم کجايی ؟ گفت :پرورد گارا من اينجا يم گفت : چرا بيرون نيايی ؟ پاسخ داد : پروردگارا از تو شرم دارم . ( آدم از کجا می فهميد که عريانی عورت شرم است کی برای او گفته بود که عورت انسان شرم است . و هنگامی که ا بلیس از دهن مار برآمد اينقدر ملائک کجا بودند و الله چه مصروفیت داشت که مانع ابلیس نشد ) خداوند گفت : ملعون باد زمينی که از آن آفريده شدی و درخت را نيز لعنت کرد و ميوهء آن خار شد . (چرا زمين لعنت شد و درخت بی زبان چه گناه کرده بود ) و الله عزوجل فرمود : ای حوا تو که بنده ء مرا فريب دادی با کراهت آبستن شوی و به هنگام وضع پيوسته در خطر مرگ باشی. ( اگر آدم بنده الله است پس حوا بنده الله نيست . دوم : ايا ابستن شدن یک زن عمل ناپسند و زشت است؟ سوم : آيا ساير پستانداران هم بنده الله را فريب داده اند که هنگام وضع حمل درد می کشند ) و به مار گفت : تو که ملعون به شکمت در آمد و بنده مرا فريب داد ملعون خواهی بود و پاهايت شکمت شود و روزيت در خاک باشد ، دشمن بنی آدم باشی و آنها نيز دشمن تو باشند هر جا یکيشان را ببینی پاشنه ء او را بگزی و هر جا ترا ببينند سرت را بکوبند .» 5 ( بسیار خوب مار گناه کرد و پاهایش شکمش شد . اما ديگر کرم ها و خزندگان که به شکم می خزند چه گناه کرده اند . کدام ملعون در شکم اینها در آمده است . ) عين مطلب را طبری از قول جمعی از اصحاب پيغمبر و ابن مسعود و محمد بن قيس نيز روايت کرده است . در روايت محمد بن قيس چنين آمده است که گويا الله بالای بنده خود آدم بانگ ميزند که : « چرا ميوهء را که منع کرده بودم خوردی؟ آدم گفت : خدايا حوا به من خورانيد . الله به حوا گفت : چرا به او خورانيدی ؟ گفت مار به من فرمان داد. به مار گفت چرا به او فرمان دادی ؟ گفت ابليس به من فرمان داد . الله گفت : ملعون و مطرود باد و تو ای حوا که درخت را خونين کردی با هر هلال خونين شوی . . . . »6 ( اگر زنان جزأ هر ماه حيض می بينند . پس چرا ديگر پستاندران هم هر ماه حيض می شوند ؟) از افسانه پيدايش ادم مطابق روايات اديان سامی ، محقق روی چند مسله بايد انگشت بگذارد تا بتواند حقايق رابرای ديگران از جمله برای خود زنان روشن بسازد . اول : زايش زن از قبرغه مرد که نمی تواند هيچ عقلی و منطقی آنرا باور کند اما چرا اين افسانه به يک حقيقت آسمانی تبديل يافته با يد واضح شود. دوم اينکه برای محقق خيلی مهم است که زنان بايد بدانند که مطابق دين اين موصوفه ها در پهلوی مار و ابليس به لعنت الله گرفتار اند . و ديگران که ادعای آزادی را در مذهب و دين می دانند ، بايد بخوانند که زن برای مرد آفرِيده شده و بنده الله تنها مرد است . چارم اينکه مادر شدن هم در دين عمل زشت و ناپسند است ، چون که الله به حوا گفته که ( با کراهت ابستن شوی و پيوسته در خطر مرگ باشی). اينجاست که محقق ريشه اين تظلم بر زن ،موجود يکه دوام زندگی و حيات وابسته به وجود اوست که اگر او نمی بود نه ادم بودو نه حيوان ونه گياه ، را بايد کشف کند و اشکار سازد . پس چه بايد کرد ؟ پژوهشگر به ادامه ی تحقيق خود درمی يابد که اين ستم و ظلم بر زن تنها در دين اسلام يا از سوی الله مسلمانان نيست و تنها الله نيست که بر زن ظلم را حلال ساخته است . بلکه در تمام اديان به ويژه اديان سامی زن محکوم است . اما در هردين ، شکل ستم زن بگونه ء متفاوت به عمل آمده است ، مثلأ در اديان سامی فقط در عيسويت است که آنهم در گفتار شخصی عيسی که بر زن ستم را روا نميدارد اما پيروان بعدی او که انجيل راتوراتی ساخته اند ستم بر زن را مطابق تورات خلاف نظرات عيسی روا دانسته اند . مثلأ عيسی حتی زانيه را مبرا از نکوهش می داند و مانند موسی و محمد قابل سنگسار نمی شمرد ، چنانچه که در انجيل امده است که : « کاتبان فريسيان زنی را که در زنا گرفته شده بود پيش او ( عيسی) آوردند و به او گفتند : موسی در تورات به ما حکم کرده است که چنين زنان سنگسار شوند . تو چه می گويی ؟ و عيسی گفت : در اين صورت شما هم چنين کنيد ، بشرط اينکه سنگ اول را کسی بر لو اندازد که خود زنا نکرده باشد ، و آنان تا به آخر يکی يکی بيرون رفتند . » 7 در ادیان سامی، تنها شيوه ای ستم بر زن در دين اسلام و يهود يکسان است و اين از برای آن است که اسلام کاپی از يهوديت است يعنی موسی و محمد در رابطه به قضايا يکسان می انديشيدند. چنانچه که محقق اين تشابه را در تاريخ کامل عزالدين ابن اثير به نقل از تورات و قرآن چنين می خواند : « خدای بزر گ می گويد : پس فروهشت ايشان را از بالای بهشت به زمين با فرهيب ( اعراف / 7 / 22) < ترجمه از ميبدی . اثریذ يری حوا از فريبندگی ابليس بيشتر بود . يک بار آدم او را به همآغوشی با خود خواند ، حوا گفت : نه ، مگر اينکه به اينجا آیی . چون به آنجا آمد ، گفت : نه ، تا از اين درخت ــ بته ء گندم ــ بخوری . آندو از آن بخوردند و پس و پيش ايشان برای شان اشکار گرديد . جامه ايشان همگی ناخن بود . که فرو ريخت و همين اندازه که روی انگشتان دست و پا است ،بر جای ماند . [ اماسوال اينجاست که در دست و پای حيوانات هم ناخن است .] پس آندو اغاز به نهادن برگ های درختان بهشت بر پيکر های برهنه ء خود کردند ( اعراف / 7 / 22 ؛ طه / 20 / 121) . گويند آن برگها برگ درخت انجير بودند . درخت که آدم و حوا از آن خوردند ، چونان بود که هر کس از آن می خورد ، می ژيست. آنگاه آدم رو به گريز نهاد . پرورد گارش او را آواز داد که : ای آدم ، آيا از من می گريزی؟ گفت: نه ، پروردگارا ، ولی از شرم تو همی گريزم . خدا گفت : ای آدم از کجا آسيب خوردی ؟ گفت : از حوا ، پروردگارم . خدا گفت : از او بر من باد که هر ماه وی را گرفتار خونريزی سازم و او را نابخرد گردانم گرچه از آغاز او را خرد مند آفريده بودم . او را چنان سازم که با دشواری بار دار گردد و به سختی بزائيد و بار ها بر لبه پردگاه مرگ جای گيرد . من از آغاز او را چنان آفريده بودم که به آسانی بار دار گردد و به آسانی بزائيد . اگر آزموده شدن او نبود ، زنان چنان می بودند که خون ريزی ماهانه نداشته باشند و همواره به آسانی بار دار می شدند و به آسانی می زائيد ند ( اما يا الله ساير حيوانات ماده چه گناه کرده اند ؟ که خون ريزی ماهانه دارند و دوران بارداری شان مشکل است) و خرد مند و فرزانه می بودند . ( مگر همين اکنون بسیاری از زنان نسبت به بسیاری از مردان خردمند و فرزانه نيستند ؟ . ) خدای بزرگ فرمود بی هيچ گمان زمين را که زن از آن آفريده شد ، چنان به سختی نفرين کنم که همه ميوه های آن خار گردند . ( يا جل الله ، تو که در اول گفتی که زن را از قبرغه ء چپ مرد آفريدی ، پس اين زمين که زن از آن آفريده شده در کجاست ؟ همين اکون در زمين انقدر گل و ميوه درخت است که در جنت شايد نباش کم کی همه ميوه آم خار است.) در آن هنگام در بهشت و در زمين از درخت که کنار و درخت خار نيکو تر و بهتر نبود . خدا به مار گفت : آن ديو نکوهيده ء نفريده به ميان تو در آمد و بنده ء مرا بفريفت . تو نفريده ای نفرينی که دست و پايت را بسوی شکمت بر گرداند و ترا جز خاک خوراکی نباشد. تو دشمن آدمی زادگانی و آنان دشمنان تو هستند . هرگاه يکی از ايشان را بيابی ، پاشنه ء او را خواهی گزيد و هر يک از ايشان ترا بيابد سرت خواهد کوفد. ( يا جل الله ، کژدم ، غندل و ديگر گزندگان هم پاچه آدم را می گيرند و آدميزادگان سر هر يک را می کوبند اين ها را چرا از عرش به زمين فرو اوردی) فرو رويد که برخی از شما دشمنی برخی ديگر باشد ( همگی دشمنان همديگر خواهيد بود : بقره / 2 / 36 ؛ اعراف / 7 / 24) : ( پس مسبب اين دشمنی الله بوده است) آدم ، ابليس و مار پس خدا ايشان را به زمين فرو آورد و همه ء کرامت و نعمتی که به آدم و حوا ارزانی داشته بود ، از آنان باز گرفت . اکنون به نقل از تورات: « و مار از همه ء حيوانات صحرا که خداوند خدا خواسته بود ، هوشیار تر بود ( کدام صحرا؟ ) و به زن گفت : آيا خدا حقيقأ گفته است از همه ء درختان باغ نخوريد ؟ زن به مارگفت : از ميوه ء درخت باغ می خورم . لیکن از ميوه ء درختی که در وسط باغ است ، خدا گفت از آن مخوريد و آن را لمس مکنيد ، مبادا بميريد . مار به زن گفت : هر آينه نخواهيد مرد . بلکه خدا می داند در روزی که از آن بخوريد ، چشمان شما باز می شود و مانند خدا عارف نیک و بد خواهيد بود . و چون زن ديد که آن درخت برای خوراک نيکوست و به نظر خوشنما و درختی دلپذير ، دانش افزا ، پس از ميوه اش گرفته بخورد و به شوهرخود نيز داد و او بخورد . آنگاه چشمان هر دوی شان باز شد و فهميدند که عريان اند . ( اما هنگاميکه الله زن را از پهلوی چب آدم خلق کرد و آدم بدون مقدمه با او اميزش نمود نمی فهميدند که عريان اند و تنبان در جان شان نيست که بکشند و بپوشند . دوم اينکه ار چرا ، ابليس چی شد ؟، ) پس برگ های انجير به هم دوخته ستر ها برای خویش ساختند . ( تار و سوزن از کجا کردند) و آواز خداوند خدا را شنيدند که در هنگام وزيدن نسيم بهار در باغ می خراميد . ( يعنی که در جنت هم بهار و تابستان و خزان و زمستان بوده است .) و آدم و زنش خويشتن را از حضور خداوند خدا در ميان درختان باغ پهنان کرد ند . وخدا وند خدا آدم را ندا داد و گفت : کجاستی ؟ گفت : چون آواز ترا در باغ شنيدم ، ترسان شدم زيرا عريانم پس خود را پنهان کردم . گفت: که ترا آگاهانيد که عريانی ؟ آيا از آن درختی که تو را قدغن کردم که از آن نخوری، خوردی؟ ( چطور مگر الله نميدانست که آدم چه کرده ؟ الله که از همه چيز باخبر است . ) آدم گفت اين زنی که قرين من ساختی ، وی از ميوه درخت به من داد که خوردم . پس خداوند خدا به زن گفت : اين چه کار است که کردی ؟ زن گفت : مار مرا اغوا کرد که خوردم . پس خداوند خدا به مار گفت : چون که اين کار کردی ، از جميع بهايم و از همه حيوانات صحرا ملعون ترهستی . بر شکمت راه روی و تمام ايام عمرت خاک خوری . و عداوت ميان تو و زن و در ميان ذريت و ذريت وی می گذارم . او سر تورا خواهد کوبيد و تو پاشنهء وی را خواهی کوبيد . و به زن گفت : الم وحمل تو را بسيار افزون کنم . با الم فرزندان خواهی زائيد و اشتياق تو به شوهرت خواهد بود و او بر تو حکم رانی خواهد کرد. ( جان مطلب همين جاست که زن بايد مشاق مرد باشد و مرد بر زن حکم رانی نمايد ، اگر چه امروزه مرد مشاق زن است ، بر کس آنچه که الله اراده نموده است ، و لی بهر حال حکمرانی مرد بر زن امر مطلق به شمار می رود .) » 8 در اين جا لازم است که تذکر داده شود که بر علاه توطئه مذهبيون و پيغمبران مذکر عليه زنان از افسانه پيداش ادم و حوا ، محقق ژرفنگر يک چيزی ديگر را نيز کشف می کند و آن اينک الله مسلمان که نام توراتی انجیل آن يهوه است ، نمی خواسته که انسان صاحب عقل و معرفت شود و خوب را از بد تميز بدهد ، با يد در جنت مثل حيوان می چريد و خواب می کرد و همخوابگی ، اين کشف را محقق از خوانش تورات پيدا می نمايد . به قول ( لایارد) مستشرق انگليسی همين عمل حوا يعنی خوردن ميوه درخت معرفت که باعث پيدايش معرفت در انسان شد مورد تقدير مردم بين النهرين شده است : « از مطا لعاتی ( لايارد ) که قصه آدم و حوا نخست در ميان اکد يها و سومری ها شهرت داشته و از آنان به کلدانيها و اشوری ها رسيده است . در کتيبه سنگی مکشوفه ( که اکنون در موزهء بريتانيا است ) درخت معرفت در وسط قرار گرفته و آدم و حوا در دو طرف آن به روی چاريايه نشسته اند و مار که موجب گمراهی حوا شده و او را به خوردن ميوه ، ترغيب کرده است در پشت سر حوا ايستده است . اين درخت چون به آدمی امتياز عقل و معرفت را بخشيده و انسان را از اين جهت شريک و نظير خداوندان ساخته است مورد احترام مردم بين النهرين قرار گرفته بود و در برخی از کتيبه ها سلاطين وشخصيت ها را در برابر اين درخت مقدس ترسيم کرده بودند . اين عقيده و فکر مذهبی بعد ها در کتاب تورات ، سفر تکوين ، باب سوم ، به اين صورت معکس شده است . آدم را خداوند از خاک زمين آفريد و حوا را نيز از دنده آدم خلق کرد و هر دو در باغ عدن به خوبی و خوشی می زيستند . در اين باغ انواع و اقسام درخت ميوه و آب گوارا و همه نوع آشاميدنی و خوردنی وجود داشت . در وسط باغ دو درخت بود يکی بنام درخت معرفت ، ديگری بنام درخت حيات . آدم و حوا را خداوند اجازه داد هرچه مايل باشند از ميوه درختان تناول نمايند مگر از دو درخت معرفت و حيات و از خوردن ميوه اين دو درخت ممنوع شدند . . . خوردن اين ميوه سبب شد که آدم وحوا عقل و معرفت پيدا کردند و نيک و بد را از هم تشخيص دادند. . . »9 ( پس الله يا بگفته يهوديان يهوه، نمی خواسته که انسان صاحب عقل باشد ، و اگر حوااز اين ميوه نمی خورد انسان هم مانند حيوان در هر جايی که می بود زندگی می داشت ، پس مرحبا زن که باعث عقلل انسان شدده است).
محقيقن و انديشمندان می دانند چنانکه عوام الناس هم اعتراف میکنند که تورات و انجيل از سوی الله که نام آن در تورات و انجيل يهوه است نازل شده و احکام اسمانی اند . و قرآن مکمل اين احکام یا به عبارت ديگر کاپی آن به شمار می رود گرچه تناقضات بسيار در کلام الله در هر سه کتاب ميتوان مشاهده نمود . در تورات که يک دين آسمانی است در مورد حق و حقوق زنان ميخوانيم که :« زنان بايد در سکوت و کمال فروتنی تعليم بيگرند . من به زنی اجازه نمی دهم که تعليم دهد و يا بر مردان حکومت کند . زنان بايد ساکت باشند . زيرا اول ادم آفريده شده و بعد حوا و آدم نبود که فريب خورد بلکه زن فريب خورد و قانون الهی را شکست . اما اگر زنان با فروتنی در ايمان و محبت و پاکی جد و جهد کنند ، با آوردن فرزندان به اين دنيا ، نجات خواهند يافت .» 10 ( از اين ايت تورات به خوبی بر می آيد که چرا مذهبيون و پيغمبران مذکر سعی نمودند که بگيويند که مرد زن را از نه از جای ديگر که از قبرغه چب زائيده است ، چرا گناه خوردن ميوه درخت را به گردن زن انداخته اند، تا هميشه خود را گناه کار بدانند ، فروتن باشد و هيچگاه هم قصد حکومت کردن بر مرد را نداشته باشد . نباید کاری بکند که مرد را زير دست داشته باشد ، يعنی حق ندار د حتی کاتب هم شود چه رسد به سرکاتب بودن. زيرا اگر کاتب شود شايد مستخدم دفتر مرد باشد . ) محقق و پژوهشگران ضمن دريافت خويش متوجه می شوند که پاب های توراتی همه معتعقد اند که اين زن است که آدم را به گناه آلوده نموده است . مثلأ : « بد نیست ببينيم که تر تولين [ مرد کليسايی 420 ـ 347 که لقب قديس هم داشت ] در اين مورد چه می انديشيده است : [ زن ! تو دروازهء شيطان هستی . تو آنرا که شيطان يارای آنرا نداشت که از روبر روی حمله ور گردد متقاعد گرداندی . به سبب تو بود که پس خدا نا گزير به مردن شد . تو بايد پيوسته جامه سوگ و ژنده به تن داشته باشی ] تر تولين همچنين زن را معبد بنا شده برفراز فاضلاب ميخواند . » 11 محقق نمی تواند همه آنچه را که است باز گو نمايد و يا ياد داشت دهد. پس بازهم چه بايد کرد ؟ لازم است که منابع را برای اثبات قول خويش نشان دهد تا نا باوران پس از مراجعه بر آن منابع به باور آيند . مثلأ آيه های که ستم بر زن را در دين يهود و نصاری حلال می شمارد ،برای ناباوران بهترين منبع قناعت همانا تورات است . و کتب عيسويان توراتی . اين بهترين راه است بر اصل بيان و هدف . زيرا مثلأ محقق خواسته که ريشه ظلم و ستم را در اسلام پيدا نمايد لازم نيست که که بسیار مشرع تحقيق در زمينه ريشه يابی احکام قرآن در اديان مشابه آن نمايد ، که اين خود بحث ديگری می شود . بهتر است پس ذکر چند نمونه و ياد آوری منبع به اصل تحقيق خويش بپردازد . افسانه ء زايش زن ازمرد با تمام غير عقلانی بودن و ننگ آلود گیش براين هدف بوده که زن را به بهايی هر بی ننگی و چرنديات خنده آوری که است بايد مردان و به ويژه بيضه داران دين تابع خويش قلمداد کنند و بخاطريکه که اين تابعيت را مهر هميشگی زده باشند حرفها و مقاصد خويش را به گردن ارادهء خدا انداخته اند . محقق از بررسی های اوليه خود در يافت که : « تيوری توطئه گرانه ی خلقت زن و مرد بسيار قديمی است و ريشه در عهد عتيق و تورات و حتی قبل از آن ، در اساطير جوامع پيشن و اوليه مانند سومر ، دارد . به باور محقق ترک (مريچ دد اوغلی ) ، قرآن هم اين داستان را رد نمی کند ، بلکه از طريق آيه اول سوره ی النسا که : [ ای مردم . . . همو که شما را از يک تن يگانه آفريد و همسر او ( شما) را پديد آورد و . . . حتی آنرا تأ ئيد هم می کند . به نظر يک محقق ديگر ترک ، پروفيسور ( آريف تکين ) آيه 189 از سوره ی الاعراف ، مبنی بر اينکه : ( او کسی است که شما (مردان) را از تنی يگانه ( آدم) آفريد و همسرش را از او ( مردان) پديد آورد . . . و آيه ی 21 از سوره ی الروم ، مبنی بر اينکه : [ و از جمله آيات او اينست که برای شما ( مردان ) از نوع خودتان همسرانی آفريد که با آنان آرام گيريد . . . ] بر داستان تورات در مورد خلقت زنان از مردان تأکيد می کنند به نظر وی ، اين آيات در ضمن با داستان های دينی باقی مانده از دوره ی سومر ، دين يهود و مسيحت در مورد علت خلقت زنان همخونی دارند و ريشه هايش به دوره های پيش از زايش يکتا پرستی می رسد . به نظر دد اوغلو آن دسته از آيات قرآنی ، که به صحت محتوای کتاب تورات صحه می گذارد ، نيز ، ناظر بر اين ادعا هستند ، شايد حديث ها نبوی زير نيز در اين راستا باشند : [ در مورد زنان به خير رفتار کنيد . آنان از دنده ی کج خلق شده اند . اگر بخواهی دنده را راست کنی می شکنی ] يا [ زن از دنده ای خلق شده که به هيچ وجه راستی پذير نيست ] يا [ زن از دنده ای خلق شده اگر بخواهی دنده را راست کنی می شکنی .] 12 پس از اشکار شدن توطئه ای پيدايش زن ، اکنون چه بايد کرد ؟ در بخش اول اين مقال گفته شد که بايد بر بنياد ها و اساس ها مراجعه نمود . بنياد اسلام بر قرآن و حديث استوار است ، به ويژه قرآن که انکار و تغير آن باعث گناه و کفر است. پس چه بايدکرد ؟ ناگژير قرآن را بايد گشود تا چه آمده باشد اند ر باب زنان و حق و حقوق شان و مقام شان . اما پيش از آن احاديث و روايات اسلامی را که انعکاس از قرآن است يا به عبارت ديگر تفسير و تاويل آيات به شمار می آيد ، بايد مورد بررسی قرار گيرد ، زيرا قرآن حکم است و حکم در قضاوت پس از دعوی صادر می گردد . از اين لحاظ نخست بايد دعوی اسلام را بر علیه زن ملاحظه نمود . محقق در نخستين کام ارزيابی های خويش از مقام زن در اسلام در می يابد که زن در اسلام بنده مرد است . مرتضی راوندی به نقل از کتاب آفرينش و تاريخ اثر مقدسی . کتاب منتخب الواريخ حاج محمد هاشم خراسانی ، از قول محمد پيغامر اسلام می نويسد که :«. . . [ اين نکاح بندگی است ، بنگريد تا فرزند خود را بندهء کی می گردانيد ] اين جملات مبين ارزش و مقامی است که تازيان در حدود 14 قرن پيش برای دختران و زنان قايل بودند . ناگفته نگزاريم که پيشوای اسلام با اينکه عثمان مردی پير وعنود و کج خلق بود بنابه مصلحت دختر خود ( رقيه) را به عثمان داد ولی زندگی زنا شويی اين دو مقرون به صفا و صميميت نبود و ظاهرء رقيه در اثر ضربه تازيانه عثمان جان می سپرد حضرت با سعه صدری که داشت اين گناه را ناديده می گيرد و دومين دختر خود ( ام کلثوم) را به نکاح وی در آورد ، در احاديث آمده است که حضرت رسول گفت : اگر دختر سومی داشتم ، او را هم به همسری عثمان در می آوردم . » 13
در همين باره امام محمد غزالی در کتاب کيميا سعادت می نويسد: « . . . آخرين خبری که به وقت وفات رسول شنيدند اين بود که در زير زبان می گفت : . . . والله الله در حديث زنان که ايشان اسيرانند در دست شما.» 14 ( بنا بر اين روايت پيغمبر اسلام زن را بنده مرد می داند ، و مرد آزاد است. دوم چون پيغمبر ارزش به زن قايل نبوده ، قتل حتی دخترش هم برايش ارزش نداشته است ، سوم پيغمبر وقتی می گويد اگر دختر سومی می داشتم هم به او می دادم ، معلوم است که رضايت زن در امر ازدواج شرط نيست ، او را مانند حيوان به هرکی [ ولی مرد او] خواهد به جهت منافع خويش ميتواند قربانی کند . ) و پيغامبر اسلام در حج الوداح نيز تأکيد بر برده بودن زن نموده است . در تاريخ يعقوبی نوشته شده است که : « . . . پس پيغمبر گفت اوصيکم بالنسا ء خيرا فانما عوارت عندکم لايملکن لا نفسهن شيئاو . . . يعنی شما را به نيکی با زنان و صيت می نمايم ، آنان را به شما سپرده اند و چيزی از امر خويش را بدست ندارند . . .»15 در همين مورد در کتاب زن در گرداب شريعت نوشته شده است که: « امام غزالی در مورد تبعيت زن از شوهر تا به حد بردگی در کتاب علوم الدين می نويسد : [ نکاح برای زنان نوعی بردگی و اسارت است . زن از آن پس تمامأ در اختيار اوامر ارباب خود است . ] به نظر محقق ترک الهان آرسل اين نظر در زمان خود نيز تازه نبوده است و تکرار حديثی بود که ابو عمر التکوانی در کتاب خود از عايشه نقل ميکند که : [ نکاح برای زنان نوع بردگی است . نکاح برای زنان کنيزی است ] به نظر وی سخنان پیغمبر اسلام در حج الوداع نيز تأ کيد بر اين نظر است که : [ به آنان ( زنان ) به نيکی امر کنيد ، زيرا آنان محبوسان ( بردگان) شما هستند و صاحب شخصيت خود نيستند ( يا فاقد حق اداره ی خويش اند ) » 16 بر علاه اينکه زن در اسلام برده و کنيز مرد به شمار می آيد او را شيطان و بد تر از شيطان نيز خوانده اند. اکنون محقق در پی دريافت احاديث که زن را شيطان می شمارد ،میرود ، و می خواند که : « منابع مختلف اسلامی در مورد وسوسه شيطانی زنان و اينکه زنان نقش شيطانی بازی می کنند و بهمين علت گناه اغفال مردان را به گردن دارند ، هم نظرند . در این زمينه آيات قرآنی و آحاديثی نبوی نيز است نقل می شوند که از آن جمله اند :« فلمار ء اقميصه قد من دبر قال انه من کيد کن ان کيدکن عيظم» يعنی . . . گفت اين از مکر شما [ زنان] است که مکر تان بزرگ است . و احاديث از يپغبر است که می گويد : ـ محکم ترين سلاح شيطان زنان اند ـ زنان دام شيطانند ـ جوانی شعبه ای از ديوانگی است و زنان دام شيطانند ـ اگر زنان نبود خدا آن چنان که شايسته ی پرستش اوست پرستيده می شد . ( اگر زنان نمی بود مرد از کجا پيدا می شدی که خدا را پرستش کند ) ـ اکر زن نبود مرد به بهشت می رفت . ( اگر زن نمی بود مرد از کجا پيدا می شد که به بهشت رود ) ـ از هيچ فتنه ای که خطر ناک تر از زن و شراب باشد بر امت خويش بيم ندارم . ( شراب درست ، اما زن مادر است ، خواهر است ، و همسر است و بلاخره انسانی مثل مرد ها ، چه جای بيم دارد .) ـ پس از من برای مردان فتنه ای زيان انگيز تر از زنان نخواهد بود . ( در مورد اين حديث خواننده خوب دقت نموده قضاوت نمايد . ) » 17 محقق که در پی يافتن بنياد های دينی و مذهبی ستم بر زنان است ، در جای ديگری می خواند که در اسلام و مذاهب اسلامی : « زن جزضعيفه ای ناقص عقل و انسانی درجه دوم به شمار نيامده ، و و ظيفه ای مهمتر از اين نداشته است که خواه بصورت زن عقدی ، و خواه در مقام متعه {متعه: زنی که جهت تمتع زنا شويی برای مدت معينی گرفته شود } يا کنيز ، وسيله ارضاء غريزه جنسی مرد قرار گيرد . احاديث و احکام غلاظ و شدادی نيز که در باره واجبات و مسحبات و مکروهات و محرمات مربوط به زنان وضع شده ، غالبأ اين هدف را داشته است که [ ضعيفه] بصورتی اطمينان بخش و بی دغدغه ، سرمايه [ جماع ] باقی بماند و پيش از آن اظهار وجودی نکند . اگر از چند بانوی استثنايی قرآن و عالم اسلام که مذهبيون[ قطيفه برشانه . يا نکتايی والايی ريشدار] وجود آنها را برای گرمی بازار خود لازم داشته صرفنظر شود ، در تمام آثار اين مکتب بر داشتی جز اين ، در مورد زن و { مقام والای او } نخواهد يافت . چنين بر داشتی در همه روايات و احاديث محدثان اعظم و غير اعظم اين مکتب ريا، منعکس بوده است ، و از همان زمان پيدايش اين مکتب ، در { کتب اربعه} بصورت احاديث منقول از رسول اکرم به چشم می خورد : ــ درجهنم نگريستم و بيشتر اهل آن را از زنان يافتم . ــ مجالست با ارازل و گفت و شنود با زن ها دل را بميراند . ــ اگر زنان نبودند خدا چنانکه شا يسته پرستش اوست پرستيده می شد . ــ زن بصورت شيطان می آيد و بصورت شيطان می رود . ــ از زنان بد به خدا پناه ببريد و از نيکان شان نيز بپرهيزيد. ــ بد ترين دشمن تو همسر تو است که همخوابه تو و مایملک تو است . ــ زنی که خود را معطر کند تا مردمان بوی عطرش را بشنوند آن زن زنا کار است { شنيدن : به معنی درک کردن بوی چيزی را هم گويند. } ــ زن از دنده ای خلق شده که راستی پذير نيست ، پس اگر با کجی او بسازی ساخته ای ، و اگر خواهی به راستيش باز آوری او را می شکنی ، و چاره اش طلاق است . » 18 محقق برای برای اثبات احکام و احاديث باز هم به پرسش چه بايد ؟ روبرو می شود ، بايد به سراغ روايات ائمه رفت تا شرح مستند اين احاديث در گفتار ها را در يافت. پس او گفتار ائمه را در کتب که نه از سوی يهود ، نه از سوی نصارا و نه از سوی کمونيست و کافر نوشته شده بلکه از سوی خود پيشوايان اسلام تحرير يافته و قرنها هم است که کسی به رد و يا قلب آن نپرداخته ، مراجعه می کند به کتب: { اصول کافی. کتاب العشره باب من تکره مجالسته و مرافقته . در مجمع المعارف و مخزنالعوارف ، عين نهم در عقبت زناکاران و لاطيان. در حلية المتقين ، باب چهارم فصل ششم باب ششم فصل ، فصل دوم ـ باب سيزدهم ، فصل سيزدهم ـ باب خاتمه . و در جامع عباسی باب يازدهم ، مخصوصات ابکار . و مفاتيح الجان ، باب سوم ريا، فصل اول } که نوشته شده است : ــ « يکی از اصحاب ، از احمد بن محمد و او از موسی بن القاسم روايت کند که شنيدم محاربی از حضرت جعفر صادق عليه السلام نقل می کرد که آنحضرت از پدرانش و آنان از رسول خدا صلی الله عليه و آله شنيده بودند که فرموده بود : سه دسته اند که همنشينی با آنها دل مرد را بميراند : نشستن با اغنيا ء ، مجالست با ارازل و فرومايگان ، و گفت شنود با زنان . ــ در حديث معتبر از حضرت محمد با قر ( ع) منقول است که رسول الله ( ص) فرمود بال و پر زنان را کوتاه کنيد به ترک لباس تا از خانه بيرون نروند و هر که راضی باشد به زينت و بيرون رفتند زنش از خانه ، پس او ديوث است و بنا می شود برای او هر قدمی که بر دارد خانه ای درجهنم . و فرمود که هرکه اطاعت زنش کند خدا اورا به جهنم اندازد . پرسيدند: غرض از اطاعت چيست ؟ فرمود مثلأ اذن می طلبد که به حمام يا عروسی رود ، و مرد قبول کند . » ( از اين حديث بر می آيد که اتکای طالبان به مثابه متکاملترين شکل مجاهدين اسلامی و طرفداران پر و پا قرص شريعت غرای محمدی همين روايت بوده که حمام ها را به روی زنان بستند و رفتن به حمام و بيرون برآمدن زنان را منع نموده بودند . بر علاوه از اين چه بيشرمانه است که يک مشت قليل که فاقد همه اوصاف انسانی اند مليارد ها انسان را ديوث می گويند ، زيرا امروز نه تنها در افغانستان بلکه در سراسر جهان همه زنان کار می کنند ، آرايش که ويژه انسانيت است به عمل می آورند و حمام می روند. آيا شوهران همه اين زنان به گفته اين فرومايگان . . . است؟ . اما جالب اينست که وقتی حرفهای ضد بشری خود شان ، برای شان آورده شود خجالت می کشند و همراه با کشيد ن خجالت شمشير هم بيرون می کشند و کافر و ملحد گفته می کشند تا ارجيف شان پنهان و ناگفته بماند و ناپيدا مورد قبول باقی قرار گيرد . ) ــ« و نيز حضرت رسول خدا ( ص ) فرمودند که پدر بايد دختر خود را سوره نور ياد بدهد و سوره يوسف ياد ندهد ، و او را در بالا خانه ها جا ندهد» . ( در باره سوره نور در همين مقال بحثی مفصلی خواهيم داشت . طالبان بمثابه مسلمانان واقعی و آگاه از دين به همين خاطر بود که شيشه های بلند منزل هار ا گفته بودند سياه رنگ کنند که زنان نتوانند بيرون را ببينند. ) ــ « ونيز حضرت رسول اکرم (ص) فرمود که در نيکی اطاعت زنان مکنيد تا به طمع نيفتند در امر کردن شما به بدی ، و از بدان ايشان ببريد و از نيکان شان نيز بر حذر با شيد .» ــ « و نيز از آن حضرت ( ص ) منقول است که هر زنی که خود را خوشبو کند و از خانه بيرون آيد لعنت الهی بر او باشد تا به خانه باز گردد ، ملائکه و همه جنيان نيز به او لعنت فرستند. » ( در تاريخ يعقوبی نوشته شده است که { حضرت محمد چنان خوشبو می کرد که عطر عبايش را از جای سرش رنگ می کرد و برق مشک از فرقش ديده می شد و پيش از آنکه خودش ديده شود ببوی خوشی که داشت آمدنش از دور شناخته می شد ، و می گفت : اطيب الطيب المسک يعنی از هر عطری خوشبو تر مشک است و هر گاه از خانه اش بيرون رود شانه می زد و سرش را درست می کرد و موی خود را مرتب می نمود و می گفت : ان الله يحب من عبده ان يکون له حسن الهيئة ، همانا الله ازبنده اش دوست می دارد که خود را آراسته کند . 19} اما زنان که بايد خشبو باشند و اراسته ، در صورت اين خشبوی و اراستگی موجب لعنت الله می گردد. چون زن در نزد الله مسلمانان بنده او به شمار نمی آيد . زيرا الله از بنده اش دوست می دارد که خود را آراسته دارد ، نه از زن. ) ــ و نيز از آن حضرت ( ص) منقول است که چون اراده جنگ می کردند با زنان خود مشورت می نمودند تا آنچه ايشان گويند خلاف آن عمل نمايند . ــ « و آن حضرت ( ص) نهی فرمودند از آنکه زن جز برای شوهر خود زينت کند ، و اگر بکند بر خدا لازم است تا او را در آتش جهنم بسوزاند > و نهی فرمود از آنکه زن نزد غير شوهر و محارم خود زياده از پنچ کلمه ضروری بگويد . و نهی فرمود از آنکه زنان زين سوار شوند . و نهی فرمود از آنکه کسی زنان خود را به حمام فرستد . » ( همه اين احاديث را مگر طالبان به مثابه کامل ترين گروه مجاهدين اسلامی مراعات نمی کردند ؟ پس چرا آنهارا محکوم می کردند و می کنند و اين ها را نه ؟ ) ــ « از حضرت امام محمد باقر( ع) و حضرت امام جعفر صادق ( ع) منقول است که حقتالی برای زنان غيرت جائز نداشته است و فقط از برای مردان غيرت قرار داده است ، زيرا که از برای مردان چهار زن و از برای زن به غير از يک شوهر حلال نکرده است و اگر شوهر ديگر طلب کند نزد الله زنا کار است ، و غيرت و رشگ نمی برند مگر زنان بد » ( از اين روایت چنين استنباد می شود که اگر زنان می خواهند بد نباشند و خوب باشند بايد شوهران خود را تشويق کنند که چند زن بگيرد .) ــ « به روايت معتبر از حضرت صادق ( ع ) منقول است که از علامات بدی که در آخرالزمان ظاهر شود آن است که زنان سوار بر زين شوند . و فرمود که زين مرکب ملعونی است برای زنان. » ( گويند گروهی از اسلا ميست ها در يکی از شهر های افغانستان زنی را که بر مرکب نشسته بود دو صد تازيانه زد و شوهرش را مجبور ساختند که دم مرکب را دو ساعت در دهن داشته باشد . اما خوبست که امام صادق امروز زنده نبود ورنه همه فابريکه های بايسکل سازی را هم آتش می زد ) ــ در احاديث معتبر وارد شده است که وظيفه مرد در برابر زنش اين است که او را سير کند و بدنش را بپوشاند و يکروز در ميان روغن برای ماليدن به او بدهد ، و هر سه روز يک مرتبه گوشت برای او بياورد ، و رنگ مانند حنا و وسمه هرششماه يکـبار به او بدهد ، و درهرسال چهار جامه اش بدهد دو تا از برای تابستان و دو تا از برای زمستان» ( از ديگرانش اگر صرف نظر شود ، فقط اين تعين نگرديد که هر سه روز بعد گوشت گوسفند آرد يا از گاو و يا شتر .) ــ « اگر جامه ای مثلأ به بول نجس شده باشد و خواهند که آنرا به قليل طهارت دهند ، پس اگر به بول شير خواره نجس شده باشد با ريختن آب بر آن طاهر می شود و احتياج به فشردن نيست ، اما به شرط آنکه طفل پسر باشد نه دختر » 20 ( اين ديگر انتهايی زن ستيزی و دشمنی با زن را نشان می دهد ، البته اين ستيزش با زن به خاطر رد زن نيست بلکه به خاطری اسير ساختن او و تابعيت او از مرد است تا مرد هر گونه که بخواهد با اسير خويش رفتار نمايد . ورنه هرکدام اين آقايون به ده هاو صد ها زن داشتند و می گفتند که : {خوشم نمی آيد که دنيا و جهان و آنچه را در آن است داشته باشم ، اما يک شب بی زن بخوابم .}21) بهر حال بحث زنبارگی و سکس در اسلام مسله جداگانه و از حوصله اين مقال بيرون است زيرا کمترين دين و يا حتی ميتوان گفت که در هيچ دين سکس مطرح نشده است . اما در اسلام مطرح شده است و بسيار برهنه هم مطرح است . پس از احاديث يک محقق موظف است که پيش از پرداختن به قرآن به مثابه ی حکام نهايی ، از علمای دين هم روايات بايد داشته باشد تا بيبيند که انها چه دُ ر فشانی هايی نموده اند . پس چه بايد کرد ؟ بايد به سراغ اين فقها رفت . امام محمد غزالی در کتاب کيميای سعادت زير عنوان {حق شوی بر زن} می نويسد : « حق مرد عظيم تر است بر زن ، که وی به حقيقت بندهء مرد است ؛ در خبر آمده است که : « اگر سجود جز خدای را روا بودی زنان را سجود فرمودندی برای مردان» حق مرد بر زن آنست که : در خانه بنشيند ،و بی دستور وی بيرون نشود ، و به در و بام نشود ، و بت همسايگان مخالطت و حدطث بسیار نکند ، ویب ضرورت در نزيک ايشان نشود ، واز شوی خويش جز نکويی نگويد ، و استخی که ميان ايشان باشد ـ در معاشرت و صحبت ـ حکايت نکنند ، و بر همه کار بر مراد و شادی وی حريص باشد ـ و در مال وی خيانت نکند و شفقت نگاه دارد ، و چون دوست شوی وی در بکوبد چنان جواب گويد که وی را نشناسد .، و روی از جمله آشنايان شوی خويش پوشيده دارد تا وی را باز ندانند ، و با شوی بدان چه بود قناعت کند و زيادتی طلب نکند ، و حق وی را از حق خويشاوندان مقدم دارد ، و هميشه خويشتن پاکيزه دارد ـ چنانکه صحبت و معاشرت را بشايد ، و هر خدمتی که به دستی خويش بتواند کرد بکند ، و با شوی به جمال خويش فخر نکند ، و بر نيکويی که از وی ديده باشد ناسپاسی نکند ، و نگويد که من از تو چه ديده ام ؟ و هر چه زمانی بی سببی طلب خريد و فروخت نکند و طلاق نخواهد ، که رسول می گويد ( ص) : در دوزخ نگريستم بيشتر زنان را ديدم ، گفتم چرا چنين ا ست ، گفتند زيرا که لعنت بسيار کنند و از شوی خويش ناسپاسی و کله کنند . » 22 در بحث ديگر ی زيرعنوان { در آداب زندگانی کردن با زنان از اول نکاح تا به آخر } می نويسد : « . . . در خبر است که زنان را از ضعف و عورت آفريده اند . داوری ضعف ايشان خاموشی بودنست ، و داوری عورت ايشان خانه بر ايشان زندان کردن است » و در جای ديگر می گويد « الرجال قوامون علی النساء» بايد که مرد بر زن مستولی باشد رسول ( ص) گفت « تعس عبدالزوجه» نگونسار است کسی که بنده ء زن باشد . چه زن بايد که بنده ء مرد بود . » 23 بهر حال اين حرفها و احاديث را محقق توانسته در پيش از بيان امام غزالی ياد داشت نمايد اما چيزيکه بسيار مشمئز کننده و تهوع آور است روايت همين امام محمد غزالی است در کتاب نصيحت الملوک در صفحات 270 ـ 273 و 275 که می نويسد : و نيز بدان که جملگی خوی زنان بر ده گونه است و خوی هر يک به صفت چيزی از حيوانات مانند است : يک ـ چون خوک ، دوم چونکپی « ميمون» ، سه ـ چون سگ ، چهارم ـ چون مار ، پنجم چون استر « قاطر» ، ششم چون کژدم ، هفتم چون موش ، هشتم چون کبوتر ، نهم چون روبا ، دهم چون گوسفند . و زنيکه خوی گوسفند دارد مبارک بود ، همچون گوسفند که اندر همه چيز های وی منفعت يابی ، زن نيک هم چنين با منفعت بود . . . » 24 در تشخيص مبارک بودن زنی که خوی گوسفند دارد که همه چيزی آن منفعت دار است اين معنی نهفته است که صفت گوسفند معلوم است و گوسفندی بودن يکی از ضرب المثل های معروف است . زنی که خوی گوسفند ی داشته باشد به اين معنی است که مرد ميتواند اگر بخواهد زن را چون گوسفند قربانی نما يد ، خواهد بفروشد ، خواهد بخشش بدهد ، و خواهد انگونه که می خواهد از هر عضو و جايش لذت ببرد ، اين تشخيص و تعين ، تشخيص و تعين امام غزالی نيست ، اين تشخيص و تعين از آيات قرآن و تفاسير که از آن به عمل آمده است باز تاب يافته است . البته نه با ذکر کلمه گوسفند ولی بد تر از آن يعنی برده ، بنده ، کنيز . مثلأ در قرآن بنا بر تفسير که از آن به عمل آمده ، زن حتی از حق دفاع از حقوق زنانگی شان محروم شده اند . مثلأ درآيهء223 سورهء بقره که می گويد : { نسآوکم حرث لکم فأ توا حرثکم انی شئتم.} يعنی : زنان شما ( در حکم ) کشتزار شما هستند، پس هر گونه که خواستيد به کشتزار خويش در آيد .» 25 مرحوم علی دشتی که خود يکی از اسلام شناسان روزگار خويش به شمار می آيد و [ سالها خود از طلاب مدارس دينی نجف و کربلا بوده و آشنايی بسِار عميق به علوم اسلامی داشته] به نقل از تفسير جلالين در رابط به اين آيه می نويسد : « جلالين در تفسير جمله انیٌ شئتم بهر سوی مزرعه می نويسد : {منَ قيام و قـُعـُود و اضطجاع و اقـبال و ادبار} يعنی نشسته ، ايستاده ، خوابيده از پيش { قـُـبـُل}و از پس { دُ بُر}. پس از آن می نويسد که اين آيه در رد عقيده جهودان نازل شده است که می گفتند اگر از پشت به پيش زن روی آورند بچه او چب خواهد شد . سيوطی معتقد است که آيه 223 صريحأ می فرمايد نزد زنان خود از آن سويی روی آوريد که خداوند امر فرموده است ، بنا بر اعتراض عمر و جمعی از صحابه نسخ شده است ، زيرا اهل کتاب پهلوی زنان خود می خوابيدند و طبعأ انصار که اهل مدينه بودند اين روش را با حجب و مستوری تر بود پذيرفته بودند . اما مهاجران بنا به عادت قريش و اهل مکه زن را به انواع مختلفه دستمالی کرده و از هر طرف او را می غلطانيدند و لذتی می بردند از اين که آنها را بر پشت بیفکنند و دمر بيندازند { دمر : کسی که روی سينه و شکم دراز کشيده باشد } و يا با پس و پيش او ،هر دو سر و کار داشته باشند . يکی از مهاجران زنی از انصار را بره بود و می خواست با وی چنان کند ، زن تن در نداد و گفت : ما به يک پهلو می خوابيم . خبر به حضرت رسول رسيد و بدين جهت اين آيه نازل شد که { زن مال مرد است و هر گونه دلخواه اوست می تواند با او بر آيد } احمد بن حنبل و ترمذی از ابن عباس نقل می کنند که که عمر با مدادی نزد پيغمبر آمد و گفت : يا رسول الله هلکت . ای پيغمبر خدا از دستم رفت . پيغمبر فرمود : ما اهلکت يا عمر ؟ عرض کرد : حولت رحلی الليلة فلم يرد عليه شيئأ : يعنی کاری خواستم انجام دهم و نشد . آن وقت اين آيه نازل شد و معنی انی شئتم اين است { مقبلات ، مدبرات و مستلقيات . يعنی : به پشت خوابيده ، از جلو از عقب طاق باز و د مر}» 26 محققی که می خواهد بنياد های ستم بر زنان را بر تابد در می يابد که در آيه ديگر از قرآن ، زن ارزش انسانی خود را از دست می دهد و صاحب هيچگونه اراده نيست ، چنانکه امام غزالی فرمود :مانند گوسفند است . همچنانکه اگر کسی قوت خريد گوسفند را داشته باشد می تواند هر چقدر که بخواهد بخرد ممانعت نيست به شرط که طویله کلان داشته باشد و علف تهيه نموده بتواند . زنان هم در همين رديف قرار داده شده اند، اگر کسی در باره ايشان عدالت بتوانند مانع وجود ندارد هر چقدر می خواهد بگيرد چنانکه در قرآن آمده است : « از زنان هرچه خوش داريد ، دو تا دوتا و سه تا سه تا و چهار تا چهار تا بگيريد » 27 در اين رابط يک محقق بايد قناعت آنعده از پژوهشگران را فراهم نمايد که صرف به خاطر عقيده وارثتی بدون ملاحظات تاريخ وانمود ميدارند که تعدد زوجات در اسلام بنا بر مصلحت های سياسی و يا اهداف تاکتيکی بوده ، و به ويژه ازدواج های پيغمبر اسلام را ازاين نوع می شمارند که همه اين ها از نظرات محمد حسين هيکل پيروی می کنند . گويا که کتاب ( حيات محمد ) او را مطالعه فرموده باشند يا شايد شنيده باشند.. برای قناعت ايشان بازهم ، چه بايد کرد ؟ بايد به تاريخ مراجعه نمود تا نشان داده شود که شخص پِغمبر مانند بسياری از انسانهای ديگر خواهان بدست آوردن نعمت های بسيار ارزان و خوب بود . مثلأ نمی توانست جلو خواست های نفسانی خويش را بگيرد . چنانچه که از قول ام المومنين حضرت عايشه همسر محمد پيغمبر اسلام ، در تاريخ الرسل و الملوک محمد بن جرير طبری نوشته شده است که : « در جنگ بنی المصطلق از آنها بسيار کشته شد . از جمله علی بن ابی طالب مالک و پسر وی را بکشت و پيمبر از آنها اسيران بسيار گرفت و ميان مسلمانان تقسيم کرد و جويريه دختر حارث بن ضرار از جمله آنها بود . عايشه گويد : [ وقتی پيمبر اسيران بنی المصطلق را تقسيم می نمود جويريه دختر حارث جزو سهم بن قيس يا پسر عموی وی شد ، و دخترنمکين و شيرين حرکات بود و هر کس او را می ديد مجذوب می شد ، او با صاحب خود قرار مکاتبه نهاد و خواستار آن شد که مالی بدهد و آزاد شود ، و پيش پيغمبر آمد تا در کار پرداخت مال از او کمک بخواهد . عايشه گويد : چون وی را بر در اطاق خود ديدم از او بيزار شدم که دانستم پيمبر دلبستهء او می شود و چون به نزد پيمبر آمد گفت : ( ای پيمبر خدای من جويريه دختر حارث بن ابی ضرار سالار قوم هستم و به بليه ای افتاده ام که دانی و در سهم ثابت بن قيس شماس يا پسر پسر عموی وی افتاده ام و قرار مکاتبه نهادم و آمده ام که در پرداخت مال مکاتبه با من کمک کنی ؟ )
پيغمبر گفت : می خواهی که کاری بهتر از اين کنم ؟ گفت: ای پيغمبر خدا بهتر از اين چيست ؟ گفت: مال مکاتبه را بدهم و ترا زن خويش کنم جويريه گفت: آری پيمبر گفت : چنين کردم » 28 ملاحظه می گردد که محمد هم مانند ديگرا ن مجذوب زيبايی گرديد . و حتی قصه عاشق شدن پيغمبر بر زينب زن پسر خوانده اش زيد بن حارث در قرآن آمده است . که با مداخله الله وتعالی و نزول فرمان يعنی آيه 37 سورهء احزاب اين رسوايی عشقی پايان می پذيرد . ترجمه فارسی آيه چنين است : « و چنين بود که به کسی که هم خداوند و هم خود تو در حق او نيکی کرده بودید ( از متن اين آيه چنين بر می آيد که گويا شخص سوم آن را بايد نازل نموده باشد) ، گفتی که همسرت را را نزد خويش نگهدار واز خداوند پروا کن و چيزی را در دل پنهان می داشتی که خداوند آشکار کننده آن بود ، و از مردم بيم داشتی ، حال آنکه خداوند سزاوار تر است به اينکه از او بيم داشته باشی ؛ آنگاه چون زيد از او حاجت خويش بر آورد ، او را به همسری تو در آورديم ، تا برای مومنان در مورد همسران پسر خواندگانشان ــ به ويژه آنگاه که از اينان حاجت خويش را برآورده باشند ــ محظوری نباشد ؛ و امر الهی انجام يافتنی است . » 29 تفسير اين آيه را محقق برای توضيح ادعای خويش در بيان علی دشتی می يابد که می نويسد : « آيه خيلی روشن است و نيازی به تفسير ندارد . پيغمبر از زينب خوشش می آيد ولی وقتی زيد به حضورش رسيده اجازه می خواهد او را طلاق دهد به وی می فرمايد طلاقش مده و برای خود نگاهدار . با اين بيان روی خواهش درونی پا گذاشته به زيد پند می دهد که زن خود را نگاه دارد . اما خداوند به او می گويد تو از ترس زبان بد گويان ميل باطنی خود را که طلاق زينب باشد ظاهر نساختی در صورتی که تو فقط بايد از از خدا بترسی . چون زيد حاجت خود را انجام داد ، او را به زنی تو می دهم ( وای به حال زن بيجاره ، حاجت سر حاجت است که بايد بر آورده سازد .) تا بر مومنان قيد و بندی در ازدواج با پسر خوانده شان نباشد . » 30 در تفسير کمبريج در رابط به عشق محمد نسبت به زينب آمده است که : « روزی رسول (ص ) به خانه زينب آمد و زيد را می جسته . زينب را ديد ايستاده در سماخچه [ سا ما کچه ، سماچه يعنی پستان بند ، سينه بند . احتمالأ زينب عريان و تنها سينه بند به سينه داشته است ] داروی بوی خوش می کوفت . خوشش آمد و در دلش افتاد اگر او زن او بودی . چون زينب رسول را بديد دست به روی نهاد . [ پيغمبر ] گفت لبساقة و حسنأ [ يعنی ] هم شرينی و هم زيبايی . ای زينب سبحان الله مقلب القـلوب . اين واقعيت آشکار می سازد که ازدواج ها نه مصلحتی و سياسی بلکه بيشتر ناشی از علاقمندی به لذت بوده است . تأييد اين حقيقت را محقق در[ روش پيامبر در انتخاب همسر ] در يابد . چنانکه در کتاب طب المومنين رهنمود های چهارده معصوم تاليف محمد ابراهيم اوازه « رضوی» که در سال 1382 در تهران اسلامی چاب و نوشته شده است درمی يابد که نوشته شده است : « از امام صادق ( ع ) نقل شده است که فرمود : [ پيغمبر (ص ) وقتی می خواست زن بگيرد ، يکی را می فرستاد او را ببيند و می فرمود : گردنش را بوی کن که خوشبو باشد ، بويش خوب و طيب است و نيز اگر غوزک پايش پر گوشت باشد ، فرجش هم پرگوشت خواهد بود .» 31 اما اين حق که زن ارباب آينده ء خود را از لحاظ های ويژه معلوم بدارد ، برايش داده نشده است ، و اگر در اين مورد زبان بشوراند فتواي بی حيايی بر او صادر می شود. زيرا اعتراض بر امر مسلط ، مستلزم تسليط است ، و زن بنا بر حکم اسمانی فاقد نيروی تسليط باز نگهداشته شده است و در تسلط مرد گير افتاده است . احاديث و روايات دينی همه اين نا بهنجاری ها را چنانکه از بحر قطره ی بيان گرديد صراحت می دهد، اما برای اينکه نتيجه تحقيق يک محقق مورد قبول واقع گردد ، بايد بگفته پژوهشگر عزيز کشور ما که : « هر آنچه را ما بنام حديث می شناسيم نخست اينکه بايد در يکی از کتب حديث آمده باشد ، دوم اينکه از نظر سند و متن صحيح و معتبر باشد و سوم اينکه تعارضی با قرآن نداشته باشد . » 32 انچه در کتب حديث امده بود گفته شد اکنون چه بايد کرد ؟ بايد اکنون عدم تعارض با قرآن را بر ملا ساخت . مثلأ تسلط مرد بر زن را همانگونه که احاديث و روايات فقها و امامان و اصحاب دين و ساير قبيله سالاران مذاهب اديان توحيدی پيروان کتب اربعه ، در مانيفست ايشان پيدا نمود . آيه 34 سوره نساء مبين اين واقعيت تلخ است يعنی حکم مطلقه يی تسلط مرد بر زن چنانکه نوشته است : « الرجال قومون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض »: يعنی مردان بايد بر زنان مسلط باشد چرا که الله بعضی از انسان ها را بر بعضی ديگر برتری بخشيده است . هر گونه تعريف و يا تفسير ديگر از اين آيت نمی تواند موجه باشد زيرا از قرون متمادی تا به امروز شخصيت های مانند محمد بن جرير طبری که تفسير بزرگ رابه عمل آورده و يا امام محمد غزالی و صد ها مفسر ديگر که زبان عربی مادری داشند و به علم قرآن سر آمد روزگار بوده اند ، و در تراجم مختلفه مترجمين قرآن به همين گونه که در بالا ذکر گرديده نوشته شده است . و اين امر بيان مطلق تسلط مرد بر زن را در دين اسلام نشان می دهد . که همه احاديث و روايات بر همين ستون استوار شده است. بر علاوه چنانکه گفته شد ک در باره سوره ء نور صحبت خواهد شد و رسول الله هم سفارش نمود که به دختران تان سوره نور بياموزانيد و سوره يوسف را نی . اکنون بايد ديد که چه چيز در سوره نور جالب است . در سوره نور مساله حجاب مطرح است . حجاب اسلامی چيزيکه يکی از دست آورد بزرگ و بنيادی انقلاب اسلامی در ايران و پيروزی مجاهدين را در افغانستان تشکيل می دهد. ياد آوری اين نکته را يک محقق که می خواهد بنياد ستم بر زنان را از سوی اسلاميست بر ملا بسازد ، نبايد ناگفته بگزارد که ، همين که آخند ها در ايران و ملا ها و چلی ها در افغانستان وقتی قدرت را غضب کردند اولين کاری که کردند زنان را در جوال بنام حجاب اسلامی انداختند ، حتی بدون ترديد فقط همين امر گويا که استراتيژی انقلاب اسلامی و جهاد مجاهدين را تشکيل ميداده است و واقعيت هم چنين بود دگر همه چيز به روال سابق گذاشته شد فقط هدف انقلاب اسلامی عليه زنان بود وبس . و اين امر مسلمأ ناشی از تطبيق آيه31 از سوره ء نور است که البته طالبان به مثابه ی نيروی اجرائـوی مـتعهد به شريعت غـرای محمدی چهار کامی حتی از امر قرآن هم به جلو تاختند. در اين آيه گفته شده است که ترجمه فارسی آن چنين است : « به زنان مومن بگو ديدگان شانرا فرو گذارند( يعنی فقط پيش پای خود را ببينند) و ناموسشان را محفوظ بدارند ( منظور از ناموس چنانکه طبری ترجمه نموده عبارت از فرج می باشد ، که در عربی آن درخود آيت هم «فروجهم» ذکر شده. ملاحظات تاريخ نشان می دهد که جز حوا که در جنت برهنه بوده آنهم در هنگام که بگفته خود اين جنابان ديدگانش کور بود ه ، دگر حتی در دوره بربريت تاريخ هم زنان ناموس شان را پوشيده نگهداشته است ، اگر منظور از عرضه کردن باشد ، چرا متقاضيان منع نشده است ، عرضه در اثر تقاضا صورت می پذيرد و قتی تقاضا نباشد عرضه نيست . اما برای متقاضيان گرچه يک آيه بالا يعنی در آيه 30 منع به عمل آمده اما اگر اشتهای مردان تحريک گردد، و دروازه های حلال ديگر گشوده است . بدين معنی که حتی زنانيکه ناموس کسی ديگری است و به کسی ديگری تعلق دارد بر اساس عشق رضايت و توافق دوجانبه ازدواج کرده اند . به متقاضی مومن روا است . در اين مورد از ابوسعيد الهودری نقل شده است که : { محمد در جنگ حنين يک گروه از اصحابش را به نقطه ی [ اوتاس ] فرستاد . آنان بر بر ساکنان اوتاس پيروز شدند و زنان شان را برای ما آوردند . در آن موقع اشتهای ما ( مومنين ــ مجاهد ين) برای زنان شديدأ تحريک شده بود . محمد اين زنان را بين مسلمانان تقسيم کرد ، اما برخی از مسلمان به اين عنوان که اينان زنان مشرکين اند ( شوهر دارند ) از همخوابگی با آنان خوداری کردند . در همان موقع اين ايه به شرح همبستری با زنان شوهر دار ممنوع است ، ولی زنان اسير جنگی از اين دستور مستثی هستند نازل شد . به بدين معنی اگر اين نوع زنان صاحب همسر هم باشند قابل همبستری اند . با نزول اين آيه اعتراضات و خود داری ها به پايان رسيد و از آن پس زنان اسير شوهر دار نيز مورد استفاده ی جنسی مسلمانان قرار گرفتند . }33 متن آيه چنين است . ترجمه فارسی آن : [ و همچنين زنان شوهر دار ، مگر ملک يمين« کنيز» تان ، اين فريضه الهی است که برشما مقرر گرديده است ، و فرارتر از اين بر شما حلال گرديده است. . .} 34 {ادامه آيه 31} و زينت شان را جز انچه از آن اشکار است ، اشکار نکنند ، و رو سری های شان را بر گريبان های شان بياندازند ، و زينت شان را اشکار نکنند مگر به شوهر شان يا پدر شان ، يا پدر شوهر شان يا پسران شان يا پسران شوهر شان ، يا برادر شان يا پسران برادر شان ، يا پسران خواهر شان زنان { همکيش} شان ، يا ملک يمين های شان ، يا غلامان که نياز مند { به زن } نيستند ، يا کودکان که بر نهانی های زنان آگاه نيستند . و { بگوکه } چنان پای نکوبند تا زينت که پنهان داشته اند ، معلوم شود » 35
در مورد اين آيه برخی از مفسرين امروز به منظور کاستن از تلخی های اوامر باب شکر ريزی ها را گشوده اند چنانکه می گويند منظور از زينت همان قسمت های از وجود زنان است که نبايد نامحرم ببيند ، مثلأ از زانو به به بالا تا زير گلو . در حاليکه آيه به صراحت اعلام می دارد که سراپای زن بايد پوشيده باشد مثلأ هيچ زنی حتی روسپی بی حيا هم اگر باشد در برابر پدر يا پدر کلان از زانو به بالای خود را تا به سينه برهنه نمی سازد که اگر منظور آيت اين باشد که مگر در نزد پسر و برادر و پدر و غيره. منظور اين نيست منظور از زينت: چشم و ابرو دهن تا به ناخن زن است ، منظور اين است که روی خود را ميتواند در نژد کسان ذکر شده نپوشاند . يک عالم دين اين را می داند ، رهبران مجاهدين و پيشرفتر آنها طالبان معنی اين آيه را می دانستند فقط اين ماموران مزد بگير منفعت جو هستند که می خواهند بين عقل و دين نوع آشتی برقرار نمايند يا به عبارت ديگر دموکراسی اسلامی به بار بياورند چيزيکه ممکن نیست . اين کاری است که در طول قرنها بنام عرفان و صوفگری و غيره صورت گرفته اما سر انجام از همان گودالی که بر آمده بودند دوباره به همان گودال خود را دفن یافتند، به استثای چند تای که فرار را بر قرار ترجيح دادند و عقل وفلسفه و استدلال را تاييد نمودند و افتخار تکفيراز سوی مفتيان دين نصيب شان گرديد،و چنان ابن سينای بلخی فرياد زدند که : با اين دو سه نا د ان که چـنان می دانـنـد ـــ از جـهـل که د ا نـای جهـا ن آنـنـد خر باش که اين جماعت از فـرط خری ــــ هرکو نه خر است، کافرش می خوانند ابو علی سينا بلخی اما برای يک محقق در سوره نورغير قابل قبول قسمتی از آيه 33 است که بهيچوجه نمی تواند انسان عاقل جرأت نمايد بيانديشد که چنين حرفی شامل يک دين باشد . آيه چنين است : « . . . ولا تکرهوا فيتکم علی البغا ان اردن تحصنالبغوا عرض الحيوة الدنيا و من يکرههن فان الله من بعد اکرههن غفور رحيم » ترجمه اين آيه در قرآن که بهاء الدين خرمشاهی ترجمه نموده چنين است :{ و کنيزان تان را اگر عزم پاک دامنی دارند ،به فحشا وادار مکنيد که بهره دنيوی بدست آوريد ؛ و هر کس ايشان را اجبار کند ، بداند که خداوند با توجه به اکراهشان ، آمرزگار ومهر بان است. }و در قرآن که ابوالقاسم پاينده مترجم تاريخ طبری با مقدمه ی بلند آنرا ترجمه نموده با اندکی تفاوت چنين است : { کنيزان تان را به طلب مال دنيا بزنا کاری وادار مکنيد و چون وادار شدند خدا [ نسبت بايشان ] آمرزگار و رحيم است }» 36 داکتر رضا آيرملو استاد دانشگاه کوتنبرگ در رابط به اين آيت می نويسد :« زنان برده { کنيزان } عمومأ به عنوان ابزار کار جنسی شناخته می شوند . صاحبان زنان برده می توانند و حق دارند که زنان برده را به اندازه مردان برده مورد بهره کشی قرار بدهند : بخرند ، بفروشند ، اجاره دهند ، بکسی ببخشند ، يا آزاد سازند و از حق ولايت انان بهرمند شوند . اضافه بر آن ، صاحبان برده حق دارند از جنسيت زنان برده نيز هرگونه که خواستند بهره ببرند ، يا حتی بهره مندی جنسی آنان را به ديگران ببخشند . آنان حق دارند که هروقت خواستند با زنان بره رابطه ی جنسی بر قرار کنند و همخوابگی داشته با شند . در اين صورت ، نه مراسمی لازم است ، نه جلب موافقتی و نه حتی پرسشی . البته در قرآن مجبور کردن آن بخش از زنان برده که عزم پاکدامنی دارند به فحشا و خود فروشی ممنوع شده است : . . . و کنيزانتان را ، اگر عزم پاکدامنی دارند ، به فحشا وادار نکنيد که بهره ی دنيوی بدست آوريد ، و هرکس ايشان را { برای اين کار } اجبار کند ، بداند که خداوند با توجه به اکراه شان ، آمرزگار مهربان است . » 37 نزد يک محقق روشن است که در طول چند دهه جهاد درافغانستان گروه مجاهدين هزارها تن از دختران و زنان را در پاکستان به عرب ها و پاکستانی و ديگر دلالان زن دلالی نموده بفروش رسانده اند ، و تا به امروز دختران را می ربايند و بفروش می رسانند . چنانچه که رسانه از برخی اين زن ربايی ها خبر داده اند .چيزيکه مسلم است اينست که اين کاررا در ايران افغانستان و پاکستان و يا مثلأ اندونيزا و ديگر کشور های اسلامی ، کافران انجام نمی دهند ، دختران که در دوران جهاد به عربها و پاکستانی ها فروخته می شد از سوی کافران فروخته نمی شد . ازسوی کسانی می شد که مدعی تامين اسلام و مسلمانی در افغانستان بودند ،و آنها اين امر را مطابق آيه 33 سوره نور گناه هم نمی شمردند . زيرا از روال اين آيه بر می آيد که دلالی زنان گناه کبيره نيست و هيچ جزا ولعنتی هم در پی ندارد و مانند ديگر موارد نه از آتش جهنم و نه از آب جوش خبری است ، بلکه در اين کار گفته شده نکنيد ، و اگر کسی به جبر بالای انها اين کاررا می قبولاند ،الله در مورد{ آنها } آمرزگار و رحيم است . سوال اينست که چه گناه آنها کرده اند که الله گناه انها را بيامرزد؟ گناه بزرگی از لحاظ دين انجام دادند و آن (اکراه) است . اکراه در لغت به معنی کسی را خلاف ميل او به کاری مجبور کردن است . بدين لحاظ چون خلاف ميل نموده اند يعنی از امر ارباب خويش سر پيچی کرده اند ،با توجه به اکراه شان الله امرزگار است ، و شايد ببخشد . گذشته از اين، همين که می گويد : {هر کسی ايشان را اجبار کند بداند که الله با توجه به اکراه شان رحيم است }فاعل از سوال و جواب الله فارغ است، مفعول است که با وجود انجام مجبرانه ء فعل باليش مخاطب قرار دارد . و از طرف ديگر زن که در اسلام چنانکه قبلأ بسيار نمونه آورده شد برده است ، به ويژه کنيز حق تخالف با ارباب مرد را ندارد . سراسر تاريخ اسلام پر است از تظلم بر زنان که چگونه کنيز گرفته می شدند . بهر حال بحث کنيز گيری در اسلام و ستم بر آنها بحث ديگری است . اما حرف اينست که در هر حال زن در اديان سامی در اثر تحقيق که محقق به عمل می آورد فاقد همه ارزش های انسانی است . اگر جا جای هم از زن به نيکويی ياد شده { آلولويی} پيش نيست . در اين انجا مسله ی که مطرح می شود انيست که زنان خود از بنياد ستم بر خويش آگاهی ندارند .و اگر برای شان گفته شود هم ، چنان بيم دارند از عقوبت های که برای شان در عدم فرمانبرداری ذکرشده که هرگز حاضر به شنيدن آن نمی شوند . زيرا ترساندن يا { بيم رسانی} سنگ پايه اسلام را تشکيل ميدهد. در زمينه ترساندن زنان ، شجاع الدين شفا مطلبی دارد بدين شرح : « ترساندن ( ضيعفه) از عواقب اخروی عدم اطاعت هميشه از مؤثر ترين ابزار مکتب آخوند بوده ، و در اين زمينه آنقدر احاديث موثق است که مجموع آنها به تنهايی از چندين برابر گنجايش کتاب حاضر [ کتاب توضيح المسايل شامل 960 صفحه] تجاوز می کند . به عنوان نمونه ، فقط از آنها يکی را برايتان نقل می کنيم که امتياز خاص آن ، روايت حديث توسط آية الله فقيد ، دستغيب شيرازی ، شهيد محراب ، از بزرگترين شخصيتهای جمهوری اسلامی . { روایت است از امير المومنين عليه السلام که فرمود : يک روز من و فاطمه زهرا ( عليها السلام) وارد شديم بر حبيب خدا محمد ( ص ) و رسول الله را گريان ديديم ، فاطمه زهرا ( ع ) از پدرش علت گريه را سوال کرد . حضرت فرمود متذکر شدم آنچه را که در ليلة المعراج از عذاب زن ها نشانم دادند . حضرت زهرا (ع) به پدر عرض کرد مگر راجع به عذاب زن ها چه ديدی ؟ خلاصه روايت شريفه آنکه حضرت فرمود : ديدم زنی را که به مويش آويزانش کرده اند در حاليکه مغزش می جوشد و ديدم زنی را که به زبانش آويزان شده و در حلقـش حميم جهنم می ريزند . و ديدم زنی را که دست و پايش را بسته و مار ها بدان می پيچند . و ديدم زنی را که سرش خنزير ( خوک ) و بدنش شکل الاغ است . حضرت زهرا منقلب شد و عرض کرد مگر چه کار کرده اند که چنين می شوند؟ حضرت فرمود : اما آن زنی که به مويش آويزان کرده اند و مغزش می جوشد زنی است که مويش را نامحرم ببيند . { توضيح آيت الله دست غيب : جای که حرام است پيدا بودن موی زن ، پس وای اگر برجستگی های محرک شهوت را نپوشاند } و فرمود : اما آن زنی را که به زبانش آويزان کرده بودند و در گلوی او از حميم جهنم می ريختند ، زنی است که به شوهرش جسارت کند و بی ادبی کند { تذکر آيت الله دستغيب : پس شما متوجه باشيد هر کدام دختر داريد سفارش کنيد زبانش را نگهدارد ، و الا اگر کلمه ء درشتی بگويد اينست عقوبتش } و فرمود : اما آنکه به پستانش آويزان کرده بودند زنی است که بدون علت شوهرش را از همبستری خود مانع شود و بهانه بياورد . و فرمود : اما آن زنی به پا هايش آويزان شده بود ، زنی است که بدون اجازه شوهرش از خانه بيرون رود . ونيز حضرت رسول اکرم ( ص ) فرمودند : زنی را ديدم که گوشت های بدنش را با مقراض می چکيدند و مجبورش می کردند که بخورد . و اين زنی است که برای بيرون رفتن از خانه آرايش کند { تذکر آيت الله دستغيب : بی حيايی بی شرم ! معلوم نيست کجا خواهد برود . لباسی را که برای شوهرش بايد ببوشد ، زينتی را که برای شوهرش بايد بنمايد برای مردم می کند. غيرت کجا رفته است ؟ حيثيت چه شده ؟ مثلی اينکه رکی بوده خشک شده است ! } و نيز آن حضرت ( ص ) فرمود : زنی را ديدم که سر تا پايش شکل سگ بود و آتش از مقـعدش داخل و از حلقش خارج می شد . اين زن آوازه خوان است . { کتاب معراج ، فصل اول } . تصور می کنيد اين طرز فکر در باره « مقام والای زن » منحصر به دوره های گذشته مکتب ريا بوده است ؟ خير ! در يک مکتب اصيل ، ممکن است فروع تغير کند ، و لی اصول تغير نمی کند . استدلال های فلسفی و الهی بزرگان مکتب نيز ، چون غالبأ از « الهامات غيبی) مايه می گيرد ، امروز همان قدر محکم و ايراد ناپذير است که در گذشته بوده است . و نمونه های از اين استدلال ها در همين عصر « مقام والای زن » در همين جمهوری روحانيت مبارز ، نقل از طرف بزرگان همين روحانيت چنين ا ست . . . * » 38 و با چنين تهديد ها و تخويف ها است که زن نمی تواند جرأت نمايد که از آزادی و حقوق خويش حرفی به ميان بياورد و امروز هم اگر عده از زنان که جرأت می کنند و آزادی از اسارت مرد را طلب می نمايند در تأکيد به اصول اسلام می خواهند چيزيکه بهيچوجه مبين ازادی شان از اسارت نيست بدست آورند. در حقيقت زنان درس خوانده و آشنای نسبی به مدنيت امروزی وقتی حقوق خويش را با حفظ معتقدات مذهبی مطرح می نمايند در حقيقت در پی آزاديهای بنيادی خويش نيستند بلکه درپی حداقل { رهايی} خويش اند ، زيرا رهايی چيزی و آزادی چيزی ديگری است راهايی قسمتی از آزادی است نه کل آزادی . مثلأ برای زن اجازه داده می شود که از خانه بيرون رود . در حقيقت امر رهايیش بخشيده شده است و او در اثر مجادله های بسيار امر رهايی از زندانی بودن در خانه را بدست آورده است و اجازه يافته که ميتواند بدون محرم شرعی از خانه برآيد، آيا او با اين اجازت يافتن آزادی خويش را بدست اورده است ؟. مثلأ: بسيار ساده آيا او ميتواند آنگونه که ميخواهد لباس ببوشد و برآيد و يا روايات اسلامی را در پوشيدن لباس بايد مدنظر داشته باشد. اگر گفته می شود که چون در يک جامعه اسلامی زندگی می کند ، بايد مراعات نمايد ، پس آزاد نيست ، تنها رهايی حاصل يافته است . دراين مورد مثال های فراوان وجود دارد ، که اينجا از ساده ترين آن ياد شد. همين نکته است که زن را به خود اساراتی می کشاند ، زيرا او در طی هزار و چند سال قبول نموده است که مرد به اوحاکم است و زن بايد فرمانبردار مرد باشد. ، اين امر اکنون ايمان اورا تشکيل می دهد. و از طرف ديگر سيلی از احکام تخويفی و تهديدی که در قرآن که او آن را قبول نموده است که از آسمان آمده است و خروار ها حديث و جوال جوال روايات امامان و فقها و منافقين ، آنهم در طی هزار و چند صد سال باعث شده است که تن بر خواری و ذلت بدهد . مهمتر از آن که در طی پس از استيلا اسلام به زن ديگر مجال آن داده نشد که به خود بيانديشد جز اينکه دست بين و دست نگر مرد باشد . و مرد هم انقدر بر سرش کوفت که ديگر به آن عادت نموده است و آنرا داروی رفتن به بهشت در آخرت می داند .
اينجاست که يک محقق به پاسخ خيلی ها بغرنج در برابر پرسش چه بايد کرد؟ مواجه می شود. زيرا بنياد هايی اسارت و ستم بر زن ، باور و عقيده ء زن را تشکيل می دهد و زن به آيه آيه آن ايمان دارد . در جامعه ایکه 95 % آن را بطور کل بيسواد تشکيل می دهد ، و زن که نصف از نفوس اين جامعه است اضافه از بيسوادی عام جامعه ، اين جنس از قرنها به اين طرف در چهار ديواری خانه و تفکرات تظلمی باوری حاکم بر جامعه زندانی بوده است و از هرگونه تماس و مباشرت های اجتماعی دور نگهداشته شده است ، چگونه در امر، نخست رهايی و بعد آزادی او اقدام به عمل آيد؟ . از اين آيا ها و چگونه ها بسيار موجود است که يکی پشت ديگر صف می بندد . اما يک نکته برای حل اين مصائب الويت پيدا می نمايد ، و آن اينکه در پی تغير تفکر جامعه از باور به خرافات بر آمد . و هر چه که زن و يا مرد را در بند و زنجير و معاد انديشی نگهداشته و نگهميدار آزاد نمود . و مقولات ستمگرانه را افشا و از هاله تقدس کاذب بيرون کشيد و سعی نکرد که بخاطر حفظ موقف در چراگاه مصلحت انديشی چريد و دم را غنيمت شمرد. و از باز گويی حقيقت انکار نمود ، قول معروف است که « اگر کسی حقيقتی را نداند نادان است ؛ اما اگر کسی بداند و دانايی خود را انکار کند جنايتکار است ». بهر حال انچه که بنياد ستم بر زنان شمرده می شود در جوامع مانند افغانستان اسلامی ، باور های دينی است و ربطی به مسايل اقتصادی و سياسی ندارد ، مسا يل سياسی و اقتصادی در يک جامعه شامل عام می شود و تفريق جنسيتی را شامل نمی شود، در تمام برنامه مای سياسی و اقتصادی در تمام جهان زن و مرد نفع و ضرر مشترک دارند ، جز در ممالک اسلامی که تابع قوانين اسلام اند و تفريق بين زن و مرد در دين اسلام موجود است . ، و قتی در يک جامعه قانون دين و شريعت حاکم باشد هرگز نمی شود که از تساوی حقوق زن و مرد حرفی به ميان آورد . به همين خاطر است که مذهبيون سعی می دارند جامعه را با وجود فشار های لازم با نام اسلامی نگهدارند . مثلی که در افغانستان همين حالا دو قانون برقرار است . يکی قانون قرآن است که محاکم قضايی از آن پيرويی می کند و دوم قوانين به اصطلاح مدنی انهم با محتوای اسلامی . مطابق قانون قرانی مرد بر زن حاکم است ،حق طلاق دارد ، حق زدن و کشدن و سنگسار دارد و بسیار حق های ديگر که بخشی از ان گفته شد . مثلأ همين چندی پيش آمنه به فتوای شرع اسلامی سنگسار شد . کی می تواند بر ضد اين سنگسار اقامه ی دعوا کند ، اگر کند ، بر ضد اسلام عمل نموده و ملحد است. و يا کی می تواند بگويد که مياث زن و مرد بايد برابر باشد ، اگر بگويد پس کفر گفته است و بسیار چيز های ديگر . بنا در برابر يک محقق يک مشکل ديگر نيز قد بر می افرازد ، و آن اينکه که افشای ناروايی ها در متون دينی به سبب باور های مردم قهر ها و غضب های کوزه يی را بر می انگيزد ، البته اين قهر های کوزه يی از سوی رهبران آگاه دين نيست حرف آنها روشن است و در دفاع ازهر آنچه در متون دينی می باشد شمشير هم می کشند . پس محرقه در کجاست ؟ محرقه در وجود کسانی است که هم به نعل ميزنند و هم به ميخ . نه حاضرند که بدی دين را قبول نمايند نه حاضر اند که تبطبيق احکام دين را بالای خود و بالای ديگران بپذيرند به نسبت ظالمانه بودنش . اينان آنچه را که از دين ميدانند بنا برمصلحت های ذهنی خويش انکار می کنند بی خبر از آن که با اين کار گناه عظيم را مرتکب می شوند . قول معروف است که می گويد:« اگر کسی حقيقتی را نداند نادان است ؛ اما اگر کسی بداند و دانايی خود را انکار کند جنايتکار است .» و گاهی هم بخاطر از دست ندان بهشت احتمالی اسلام که در آن حور های باکره ، روی تخت های رديف شده در کنار جویهای عسل و شير و بره های بريان انتظار شان را می کشد د ايه مهربان تر از مادران اسلام شده هر کسی که زبان در مورد دين بشوراند ، می فرمايند اين بهتان است بر دين . پس بازهم چه بايد کرد؟ بايد گفت اين حرفهای که باعث بد نامی دين می شود و قهر و شرم بر می انگيزد . نه يهود گفته ، نه نصاری ، نه هندو ، نه کمونيست و نه ساير کافران . اين در قرآن است ، در حديث است ، در کلام امامان است ، گفتار و روايات پيشوايان دين است . اگر ازش شرم می داری انکار کن ، اگر نمی داری مثل انها در دفاع برآی ، و بگو هر چه است قبول دارم . پس راه اينست که مشت دين سالاران را در جامعه باز کرد و مکان آنان را مشخص ساخت و به جايگاه مطلوب حال شان نشاند ،اين کار فقط پس از افشای جنايات شان وتفکرات جنايی شان می تواند صورت پذيرد و بس .
پينوشتها : 1 ـ محمد بن جرير طبری ، تاريخ طبری جلد اول ، ص ، 64 2 ـ مرتضی راوندی ، تاريخ اجتماعی ايران ، جلد اول ، ص ، 12 3 ـ همانجا ، ص ، 15 مرتضی فريد تنکابنی ، پيغمبر اسلام ـ کلمات قصار حضرت رسول و سير در نهج الفصاحه برگزيده از کتب اربعه و صحاح سته و توضيح المسايل ، شجاع الدين شفا430 5 ـ تاريخ طبری ، جلد ، اول ، ص ، 66 6 ـ همانجا ، ص 67 7 ـ کتاب مقدس ، يو حنا ، باب هشتم ،3 ـ 10 8 ـ ابن اثير ، تاريخ کامل ، جلد اول ، ص ، 36 ـ 37 ـــ تورات ،عهد عتيق ، سفر پيدايش ، فصل سوم ، ايه 1 ـ 43 9 ـ راوندی ، تاريخ اجتماعی ايران ، جلد اول ، ص ، 78 ـ تورات ، سفرپيدايش ، باب سوم 10 ـ کتاب مقدس ، فصل دوم ،تيموتاوس ، باب اول و دوم ، ايه های 11 ــ 15 11 ـ سايت عصر جديد ، مقام زنان در اديان سامی 12 ـ کلمات قصار حضرت رسول و سيری در نهج الفصاحه ، ص 347 ، شماره 825 ، حديث شماره 824 و زن در گرداب شريعت ، ص ، 61ـ 62 13ـ راوندی ،تاريخ اجتماعی ايران ، جلد 6، ص 222 ـ 223 و حاج محمد هاشم خراسانی ، متخب التواريخ ، از ص ، 24 ببعد . و مقدسی ، افرينش و تاريخ جلد 5 ، ص ، 20 14 ـ امام محمد غرالی ، کيميای سعادت ، جلد دوم ، ص 29 15 ـ احمد بن ابی يعقوب ، تاريخ يعقوبی ، جلد اول ، ص 505 ـ 506 16 ـ داکتر رضا آير ملو ، اسلام شناسی اجتماعی درايران ، زن در گرداب شريعت، ص ، 250ـ 251 17 ـ همانجا ، ص 147 ـ148 18 ـ کلمات قصار حضرت رسول ، مجموعه سخنان محمد ، برگرفته از کتاب توضيح المسايل شجاع الدين شفا ، ص 429 ـ 430 19 ـ تاريخ يعقوبی ، جلد اول ، ص 458 20 ـ اصول کافی ، کتاب العشره ، باب من تکره مجالسته و مرفـقـته ، مجمع المعارف و مخزن العوارف ، عين نهم ، در عقوبت زنا کاران ولاطيان ، حلية المتقين ، باب چارم ، فصل ششم ـ باب ششم ، فصل دوم ـ باب 13 ، فصل سوم ـ باب خاتمه ، جامع عباسی ، باب يازدهم ، مخصوصات احتکار ، برگرفته شده از توضيح المسايل شجاع الـد ين شفـا ، ص 577 ــ 580 21 ـ حلية المتقين ، باب چارم ، فصل چارم ، توضيح المسايل ، شفا ص 725 22 ـ امام غزالی ، کيميای سعادت ، جلد اول ، ص 305 23 ـ همانجا ، ص 297 ـ 299 24 ـ امام محمد غرالی ، نصيحت الملوک ، ص 270 ـ 273 ـ 275 ، سايت عصر جديد ، مقالات در باره زنان 25 ـ قرآن ، ترجمه بهاء الدين خرمشاهی ، آيه 223 ـ سوره ء بقره ، 26 ـ علی دشتی ، 23 سال رسالت ، ص 250 ـ 252 27 ـ قرآن فارسی با مقدمه ء ابوالقاسم پاينده ، ايه سوم سوره النساء و قران ، تر جمه خرمشاهی 28 ـ تاريخ طبری ، جلد سوم ، ص 1102 ـ 1103 29 ـ قرآن ـ ترجمه ء خرمشاهی ، آيه 37 سوره احزاب 30 ـ علی دشتی ، 23 سال رسالت ، ص 277 31 ـ محمد ابراهيم آوازه « رضوی » طب المومنين رهنمود های چارده معصو م ، چاب تهران ، 1382 ص 19 32 ـ خواجه بشير احمد انصاری ، ميان دو سنگ آسياب ، سايت آريايی 33 ـ زن در گرداب شريعت ، ص 262 ـ 263 34 ـ قرآن ، ترجمه خرمشاهی ، آيه 24 سوره النساء 35 همانجا ، آيه 31 سوره نور 36 همانجا ، آيه 33 ، سوره نور ، و قرآن فارسی با مقدمه ابوالقاسم پاينده آيه 33 سوره نور 37 ـ زن در گرداب شريعت ، ص 261 ـ 262 38 ـ توضيح المسايل شجاع الدين شفا ، ص 431 ـ 433 * ـ توضيات روحانيون معاصر جمهوری اسلامی در رابط به حقوق زنان را در همين کتاب و بعد از 433 خوانده می تواند بخوانند .
May 8th, 2005
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
گزیده مقالات
- فرهادمردم قربانی چانه زنی های لفظی گرداننده گان امور شده اند
- سرلوڅ مرادزید تړون ځنډ به، اختلافونه او کورنۍ جګړه راوپاروي!
- عزیزه عنایتافزونی خشونت دربرابرزنان کشور
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکدنوي ریس جمهور مخې ته ستونزې او دحل لارې
- جاویدفرهادموافقتنامهی امنیتی؛ سندِ امتیاز یا زخمِ ناسور
- عبدالو کیل کوچی همبستگی وهمیاری اساس وطنپرستی است
- فرهادمردم از ناحیه بازیهای پشت پرده به ستوه آمده اند
- نظرمحمد مطمئند منډيلا او غفار خان د تګلوري معکوس حرکت او تر شايې پټ لاسونه
- عبدالحی نزهتمعضلهء پیمان امنیتی امریکا و افغانستان
- حسن پیماندوستیهای پاکستان کاملأ مغرضانه ومداخله گرانه بوده است...ا
- معلم عبدالقیومدمعلول سره جنګ روان دئ
- دردمندعشق است که انسان را به مدارج عالی میرساندنه زور و نه زر
- نویسنده : دکتور طاوس وردک امضا نه کردن قرارداد امنیتی بسیار مهم نیست
- سرلوڅ مرادزی که کرزی د طالبانو او ګلبدین مشورې ومني، نو بیا!
- محمد عوض نبی زاده نبود اراده ی صادقانه ی تیم حاکم برای تدویرانتخابات شفاف
- داکتر سخی اشرف زی سید کاغذکردار وپندار سیاسی مرکزجاسوسی پاکستان
- فرهادپیامد تأیید پیمان امنیتی چه خواهد بود؟
- نویسنده : دکتور طاوس وردک زیرکاسه نیم کاسه است
- سرلوڅ مرادزی کرزی باید د تړون لاسلیک ته اړیستل شي
- زمان هوتک«انتخابات ریاست جمهوری و چالش ها»
- عتیق الله مولویزادهموا فقتنامه امنیتی وقوله کشی شغالها درکابل !
- نویسنده : دکتور طاوس وردک هنوز هم کله تان کار نمی کند
- سرلوڅ مرادزی اوس باید دواړه لوري امنیتي تړون پلی کړي
- میرعبدالواحد ساداتاحقاق حقوق مردم ویا اتلاف آن قسمت پنجم
- محمد عارف عرفان اشغال دایمی افغانستان
- نظرمحمد مطمئنتړون زموږ پر ګټه دی، خو لاسليک کوم يې نه؟؟؟! کرزی
- انجنیر فضل احمد افغان تخطی تخطیست چه کم باشد چه زیاد
- ملاعبدالسلام ضعيفلویه جرگه یا معامله جرئتمندانه؟
- نظرمحمد مطمئنغل امت او غل رهبر
- دوکتور سید احمد جهشامضای قرار داد امنیتی یا ادامه ی جنگهای فرسایشی!؟
- ملاعبدالسلام ضعيفلويه جرګه که ډيره زړه وره معامله
- عتیق الله مولویزادهچاره دیگر!!
- نظرمحمد مطمئنسوفا، امنيتې او دفاعي تړون او مشورتې لویه جرګه
- نوشته از ع. بصیر دهزادلویه جرگه مشورتی و مفاهیم گرهی :منافع ملی و بین المللی افغانستان
- نویسنده : دکتور طاوس وردک چرا مردم افغانستان تا حال نه فهمیدن که به تنهایی زندګی کردن مشکل است
- تحليل از جلال بايانی کاوشگروقتی ناقض حقوق بشر، مدعی حافظ حقوق بشر می شود
- میرعبدالواحد ساداتاحقاق حقوق مردم ویا اتلاف آن بخش چهارم
- نوشته : نذیر ظفرحمله به رسانه ها حمله مقابل دمو کراسی است
- فرهادعلت افزایش مواد مخدر در کشور چه میباشد؟
- نظرمحمد مطمئنحضرت صاحب دي خدای مړ کړي؟!!!
- نصیراحمد «مهمند» درآستانه انتخابات!؟
- نویسنده : دکتور طاوس وردکدولت اینده با دشمنان تا دندان مسلح بعداز ۲۰۱۴ چې خواهند کرد
- انجنير سيد عبدالقادردامريکا سره دامنيتي تړون امضآ کيدل
- فرهادبه حلوا گفتن دهن شیرین نمی شود
- فرحناز کارگر رحیمیانتخابات 1393 در اوضاع فعلی
- میرعبدالواحد ساداتاحقاق حقوق مردم ویا اتلاف آن بخش سوم
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکپشو( پشک ) د پړانګ کارونه کوي
- نوشته: داکتر حمیدالله مفیدجایگاه ایتلاف احزاب وسازمانهای دموکرات داد خواه وترقی پسند در طرفداری از کاندیدان ریاست جمهوری
- محمدضیاضیا آیینۀ آقای قیوم کرزی گُم شده!!
- سرلوڅ مرادزیپښتونخوا، د طالبانود خرڅلاو پنجابی بازار
- عبدالواسع غفاریدرک وبیان واقیعتها ضرورت به عقل سلیم دارد
- میرعبدالواحد ساداتاحقاق حقوق مردم ویا اتلاف آن بخش دوم
- سرلوڅ مرادزید لندن غونډه او د لومړیتوبونو پرسر ناندرۍ
- نظرمحمد مطمئنسيد حامد ګيلاني څه شي په غوسه کړی؟!!!
- فرزاد رمضانی بونشآینده آرایش جناح های انتخاباتی ریاست جمهوری افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشیددوازده سال حضور نیرو های خارجی در افغانستان و پرسش های بدون پاسخ
- فرهادمردم خواهان ختم بازیهای ریاکارانه میباشند
- میرعبدالواحد ساداتاحقاق حقوق مردم ویا اتلاف آن
- سلیمان کبیر نوریرییس جمهور کرزی ملعبه ای در دست سازمان های جاسوسی!؟
- جمیل شیرزادجایگاه فرهنگ در برنامه های نامزدان ریاست جمهوری
- داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذ خانه ملت محل تجمع مفسد ین واشخاص بی کفایت
- کریم پوپلموافقتنامه امنیتی یک جز حیاتی برای افغانستان و امریکا و ناتو است
- فرهادمردم خواهان اصلاحات در عملکرد کشورهای خارجی میباشند
- معلم عبدالقیومسوله که دوستان لري قوي دښمنان هم لري
- سرلوڅ مرادزیامریکا سره ولې امنیتي تړون ؟
- روزنامه نیویورک تایمز کرزی در حال ایجاد پایگاه قدرت برای خودش
- فرهاد چیزی که عیان است چه حاجت به بیان است
- حسن پیمان سهم ونفوذ اعضای حزب اسلامی حکمتیار در دولت اقای کرزی
- محمد ضیا ضیاقصابان کرسی نشین
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک جهادی مشران په قول او وعده وفا نه کوي
- سرلوڅ مرادزیکوم ټاکنیز ټیم، د هیواد د ژغورنې او تحول تګلار لري؟
- فرهادمردم از ناحیه تهدید زورگویان به ستوه آمده اند
- نظرمحمد مطمئنخدايه! کابل د نورستان مرکز کړي
- میرعنایت الله ساداتاوضاع سردرگم
- فرهادملاک حقیقت عمل است نه حرف
- حسن پیمانسهم ونفوذ اعضای حزب اسلامی حکمتیار در دولت اقای کرزی
- رسول پویانافغانستان و چرخشهای تازۀ منطقوی و بین المللی
- فرهاداز گذشته ها باید آموخت و تصامیم لازم را اتخاذ نمود!
- میهن فدا - محشور قسیم ، قسم خورده است که: پیوسته هزیان بگوید
- نویسنده: مهرالدین مشیدخاینین به آرای مردم نه تنها خاین تر بلکه جنایتکار تر از هر جنایتکاری هستند
- عزیزه عنایت نا امنی های روزافزون درافغانستان !
- فرهادبار کج به منزل نمی رسد
- میرعنایت الله آشفتهکابل افغانستان نیست
- نویسنده : مهرالدین مشیدآیا ممکن است ، گوسفندان فربۀ امریکایی چراگاۀ شهری شان را ترک کنند؟
- حسن پیمانسهم ونفوذ اعضای حزب اسلامی حکمتیار در دولت اقای کرزی
- لیکونګۍ : دکتور طاوس وردک ازموده را ازمودن خطا است
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک افغانستان د پاڼ او پړانګ تر منځ
- فرهاداز کله کندن گرگ باید آموخت!
- نظرمحمد مطمئند پاکستان له زندان څخه خوشي شوې۷ طالبان څوک دي
- زمان هوتک«بحرانِ افغانستان» و «روشنفکران»
- نویسنده : دکتور طاوس وردکدرد دروني
- داکتر سخی اشرف زی سید کاغذدر انتصاب رئیس امنیت ملی نباید سلیقوی عمل شود
- انجنیر: خلیـل الله روؤفـینزدیک شدن زمان انتخابات وسراسیمگی تیم حاکم
- سرلوڅ مرادزی ټولټاکنې، ټاکنیز ملي ضد اتحاد او د پښتنو پاشلې وضعه
- فرهاداز تجارب گذشته باید آموخت و درس عبرت گرفت
- حسن پیمانسهم ونفوذ اعضای حزب اسلامی حکمتیار در دولت اقای کرزی
- بن بست کنونی را با تدبیر باید گشود یا طلسم و معجزه یی در کار استنویسنده : مهرالدین مشید
- زمان هوتک«بحران افغانستان» و «روشنفکران»
- انجنیر فضل احمد افغان افغانستان فلسطین دیګر در منطقه جنوب آسیا
- سرلوڅ مرادزید پاکستان سفر او د ټال چال زړه لوبه
- نویسنده : دکتور طاوس وردک تغیر برای چې
- زمان هوتک«بحرانِ افغانستان» و «روشنفکران»
- فرهادبا گذاشتن یکدسته گل نمیتوان امید شهدا را برآورده ساخت!
- لیکونکۍ : پوهندوی دکتور طاوس وردکاولین اواخرین انتخاب
- نظرمحمد مطمئنله ولسمشره تر ولسکشره؟!!!
- زمان هوتک«بحرانِ افغانستان» و «روشنفکران»
- نویسنده : دکتور طاوس وردکامتحان شرط است
- فرهادحرف بدون عمل درخت بی ثمر
- زمان هوتک«بحرانِ افغانستان» و «روشنفکران»
- دشمن به دهن خانه تان موضیع ګرفتهنویسینده : پوهندوی دکتور طاوس وردک
- عبدالحی نزهتاوضاع کنونی افغانستان و سال 2014
- دشمن به دهن خانه تان موضیع ګرفته
- نویسنده : مهرالدین مشیدمن همانم؛ اما تو! نه آنی و نه آن بودی و نه آن خواهی بود!؟
- زمان «هوتک»2(بحرانِ افغانستان) و (روشنفکران)
- فرهادمقصر کیست؟
- عتیق الله مولوی زادهپوقانه ها وقتی میتر کند.. !
- میرعنایت الله آشفتهاز مجاهد ملا محمدعمر آخُند تا زلمی خلیل زاد
- زمان هوتک(بحرانِ افغانستان) و (روشنفکران)
- فرهادمردم از ناحیه خودسری های زورمندان به ستوه آمده اند
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک یوه ملي قهرمان ته ضرورت په افغانستان کې
- سرلوڅ مرادزید اډو تړل که ترهګرو ته د زیات واک ناندرۍ
- فرهادبازی با آتش
- دنصیراحمد – مهمند – لیکنهدافغانستان د روانـــی بهیرعوامل څه دی او مسوول څوک دی؟دریمه برخه
- فرهادبار کج به منزل نمیرسد
- نویسنده : مهرالدین مشیدبازی های پشت پردۀ امریکا بر سر افغانستان با اسلام آباد، بازی تازه نیست
- دکتور طاوس وردکدسربازانو شتون مهم دی که بله لاره هم شته
- نظرمحمد مطمئنسوله د امريکا تريخ مجبوريت که پېرزوينه؟
- فرزاد رمضانی بونشبررسی وضعیت آیندهی پایگاههای نظامی ایالات متحده در افغانستان
- مهرالدین مشیدحکومت درمانده، گروه های سیاسی درمانده طلب و مردم درمانده تر از هردو
- ع. م. اسکندریآيازمان تشکيل جبههءمتحدملی- دموکراتيک فرانرسيده است؟
- فرهادمردم افغانستان بخوبی دریافته اند
- سرلوڅ مرادزی د ملوک الطوایفۍ او بیا کورنۍ جګړې ناکامې هڅې
- نویسنده : دکتور طاوس وردک مردم افغانستان در یک تونل تاریک اسیر ماندن
- نظرمحمد مطمئند ناټو ۸۰ الوتکې څه شي ويجاړې کړې: ږلۍ که مرمۍ؟
- عبدالو کیل کوچی وحدت ملی وترقی خواهانه برای سلامتی
- نویسنده : مهرالدین مشیدبا گشایش دفتر طالبان در دوحه معامله رنگ دیگر گرفت و معادلۀ بازی تغییر کرد
- نویسنده : دکتور طاوس وردکنه بود شخصیت در۲۱ سال خونین باعث تشتت واضمحلال افغانستان شده
- عبدالحی نزهتحملهءطالبان به ارگ ریاست جمهوری
- دنصیراحمد – مهمند – لیکنه دافغانستان د روانـــی بهیرعوامل څه دی ،او مسوول څوک دی؟
- نظرمحمد مطمئنارګ او مرګ، ولسمشر ته د هيټلر سپارښتنه
- دکتور طاوس وردک د جنایت کارانو سره سازش نه کوم
- نویسنده : مهرالدین مشیدمگذارید تا مافیای قدرت در تبانی با گروه های غارتگر کشور را به پرتگاه بکشانند
- نظرمحمد مطمئند قطر دفتر، د مکتبونو او کلينکونو سوځول او سياسي اشخاصو د ترورامکان
- حامد ساحلامریکا در صدد اغفال کردن افکار مردم افغانستان!
- میرعنایت الله آشفته انتقال قدرت سياسى چگونه صورت خواهد گرفت
- مهرالدین مشید فاجعۀ قوم گرایی پی آمد سیاست های خصمانۀ امریکا در افغانستان
- دکتور طاوس وردک تیصره مختصر راجع به نظریات مارشال صاحب فهیم
- فرهادملاک حقیقت عمل است
- عبدالحی نزهتتسلسل انتقال قدرت درافغانستان
- سرلوڅ مرادزید مارشال فهیم ستیانې او ګواښونه!
- بسم الله اکبرید افغانستان بیړۍ د ډوبیدو په درشل کې!
- دنصیراحمد – مهمند – لیکنهدافغانستان د روانـــی بهیرعوامل څه دی ،او مسوول څوک دی؟
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک(صلحه ( سوله
- نویسنده: مهرالدین مشیدآیا می شود باز بر نواز شریف اعتماد کرد؟
- انجنيرسيد عبدالقادر داشغال تر سيوري لاندي دامنيتي تړون امضآکودوهمه اودريمه برخه
- میرعنایت الله سادات همبستگی بخاطر نجات وطن
- نظرمحمد مطمئنتازه خبر، بيړنی خبر، د مرګ خبر
- سلیمان کبیر نوریوزارت امور خارجه افغانستان در چنبرهء آی اس آی
- برگردان – دوکتور سیداحمد جهش کرزی پلان امریکا را برای پایگاه های دایمی درافغانستان افشاء میکند
- نویسنده : مهرالدین مشیداوضاع سیاسی و اجتماعی کشور را بیشتر از این شکننده نسازید!
- سرلوڅ مرادزیعطا محمد نور او له سرې لیکې د تېریدو ګواښ!
- فرهادافراد و گروهای غیر ماهر و بی تدبیر زود فریب میخورند
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک د رهبرانو د محاکمې په خاطر
- عبدالو کیل کوچی رنگها ونیرنگها
- نویسنده : مهرالدین مشیداین هیاهو ها ابراز احساسات است یا واکنشی تلافی جویانه در برابر غفلت های خطرناک گذشته
- نظرمحمد مطمئنښاغلي کرزي ته د هند د پوهنتون اعزازي دکتورا لوړ قيمت
- سرلوڅ مرادزیسیمه کې د افغانستان او هند د دوستۍ اغیز
- نویسنده : دکتور طاوس وردکانګیزه یا( بهانه) جنګ ۳۵ ساله در افغانستان
- انجنير سيدعبدالقادر داشغال تر سيوري لاندي دامنيتي تړون امضآکول
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکدافغانستان تاریخی او صمیمی دوست هیوادونه
- نویسنده: مهرالدین مشیدپشت پردۀ سیاست های استعماری در دوطرف خط دیورند
- نویسنده : مهرالدین مشیدافزون خواهی وکلا، وزرا را به فریاد آورد
- فرهاد ثروت های غارت شده نشان میدهند
- نوی توطیهددکتور طاوس وردک ، لیکنه
- نوشته از جلال بايانی بر گشـــتاندن نواز شريف به ميدان سياست پاکستان؛ زنگ خطر است برای افغانستان
- سرلوڅ مرادزیډیورنډ کرښه او د نظارشورا ملي ضد دریځ
- نویسنده : دکتور طاوس وردک لندنپایګا های نظامی امریکا در افغانستان
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک غچ اخیستل یا انتقام
- نویسنده : مهرالدین مشیدسیاست های استعماری و انحطاط فرهنگی و فقر اقتصادی در دوطرف خط دیورند
- نویسنده : مهرالدین مشیدافغانستان قلمرو حاکمیت مفسدان نامدار، غارتگران بدنام و سیاستمداران معامله گر
- سلیمان کبیر نوریراز های مخوف پس پرده ی صلح طلبی با پاکستان و مزدروانش
- سرلوڅ مرادزیاتل قاسم او د ډیورنډ ضد جګړه!
- ارسالی صمیمی۲۰۱۴ هراسی و فراتر از آن/ آخرین تلاشها برای ابقای نیروهای خارجی در افغانستان
- داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذافشا گری روزنامه نیویارک تایمزدرمورد اخذ مبالغ هنگفت دالرتوسط دفترریاست جمهوری
- به خاطر تحقق ارمان های ملي مردم افغانستاننویسنده : دکتور طاوس وردک
- نویسنده : مهرالدین مشیدمشت های مزدوران سیا باز و چهرۀ رشوت خواران ارگ عریان و آفتابی شد
- رحمت اله روانامريکا او برتانيا په افغانستان کې د جګړې دوام غواړي
- داکترسخی اشرف زی سیدکاغذتادیات مخفی یک کشور بیگانه باعث رسوائی سیاسی وآبروریزی کشور است
- سرلوڅ مرادزیګوشته کې پوستې او دروازې:د امنیتي تړون برخلیک
- رحمت اله روان د فساد تر ټولو ستره سرچينه د امریکا متحده ايالات دي
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکد افغانستان دبحران د ختمولو له پاره د ملانو او سیاسیونو ګډ فرهنګي انقلاب ته ضرورت دی
- نظرمحمد مطمئنقطب الدين هلال د ترکستان پر لاره
- سرلوڅ مرادزی ګوشتې دروازه: جلال اباد کې د جګړه مارو شرغوبل !
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکټوک خواره افغانان
- انجنیر فضل احمد افغان چرا فرزندان یک مادر باهم بیګانه شدند؟
- نویسنده : مهرالدین مشیدجامعۀ جهانی باید پاکستان را تقبیح کند
- عزیزه عنایت وضع افغانستان درطی بیشترازیازده سال !
- عنایت الله پویان برندګان و بازنده ګان میدان سیاست
- فرهاد مردم از ناحیه زدوبندهای بازیگران سخت نگران میباشند
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکدانه سرطان افغانستان
- انجنیر خلیـل الله روؤفـیآیا صرف، واگذاری زندان بگرام میتــواند پاسخگوی حاکمییت ملی درکشورباشد ؟
- نویسنده: مهرالدین مشیدمفسدان، غارتگرا و جنایتکاران در پایان خط به زنجیرکشانده خواهند شد
- سلیمان کبیر نوریاعتراف ننگین به حمایت از جنایات مرگبار تاریخی
- نظرمحمد مطمئندوهزار وچهارده!؟؟
- انجنيرسيد عبدالقادرداشغال تر بيرغ لاندي دافغان ملي شتمنيو برخه ليک
- رسول پویانصلح خیالی و صلح واقعی در افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشیدنوکران ایران و پاکستان در افغانستان چون مار های درون آستین اند
- سرلوڅ مرادزی طالب او استخبارات !
- ليکوال: صمد خان غرپه لوګر کې د اربکيانو روان ناورين
- بقلم نادر ظهیرچرا درافغانستان نیروهای ائتلاف توسط سبزها بقتل میرسند ؟
- انجینر نصرالله( نصرت) خانه خالی ملت چه وقت پرخواهد شد
- نویسنده: مهرالدین مشیدادارۀ کشور به تدبیرو کیاست نیاز دارد، نه به احساسات و شتابزده گی ها
- عبدالحی نزهتنشست آیندهء قطربا پیامد های خطرناک
- به قلم الهه افتخارمردم افغانستان به سر در گریبان خود کردن ضرورت دارند!
- اسدالله جعفریسال نو، سال وداع با همه ی بدی ها است
- فرهاد با ادامه وضع موجود نمیتوان به آینده باثبات امیدوار بود
- لوی افغانامریکا ته مصؤنیت ورکولو باندی به فکر وکړواما څه غواړو!
- میرعنایت الله آشفته از چه باید کرد گذشت، بهتر است بگوئیم چه میشود؟
- نویسنده : مهرالدین مشیداشتهای زمســتانی رئیس صاحب کــرزی و هــفت میـوۀ بـهاری
- میرعنایت الله آشفته جنگ زرگری آقای کرزی
- فرزاد رمضاني بونشجبهه بندي هاي انتخاباتي و چالش هاي فراروي انتخابات رياست جمهوري در افغانستان
- دکتور طاوس وردک چشم اندازانتخابات ریاست جمهوری افغانستان
- عزیزه عنایت خروج عساکرنا توازافغانستان !
- فرهاد بدون درک حقیقت صلح و ثبات واقعی تامین نمیشود
- غلام مصطفی بیدار تحلیلی بر سخنپرانی اخیر کرزی صاحب
- ع باغبان قانون وقانونیت در دوره حکومت انتقالی وریاست جهوری حامد کرزی ازدسامبر 2001 الی امروز
- عبدالحی نزهتنگاهی به اوضاع کنونی افغانستان
- میر عنایت الله سادات مقدرات جیواستراتیژیک
- سرلوڅ مرادزید جګړې نويلوبغاړي او د افغانستان زوړ لوبغالی!
- فرهاد ختم جنگ به برخورد واقعبینانه نیاز دارد
- میرویس جوادد ایران د پاڅون بریا او په افغانستان کې لاسوهنې
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانیبعضی جوانب اجلاس اخیر سران افغانستان و پاکستان در لندن
- قرهاد مصائب امروز ثمره کارهای دیروز
- عتیق الله مولوی زادهحقوق ما دامام العمر ویانفرین ابدی
- اسلا م الدین اندیشهشدار! از رستگاه تا پرتگاه قدمی بیش نیست؟
- نوشته نذ یر ظفر تیکه داران فر هنگ ستیز
- فرهادپیامد کنفرانس علمای اسلامی در روند تامین صلح و ثبات چه خواهد بود ؟
- نویسنده : مهرالدین مشید فلق فروزندهٔ تاریخ در انتظار بلعیدن « دوزخیان» افغانستان است
- سرلوڅ مرادزید لندن غونډه او د پاکستان دستراتیژۍ د بدلون اړتیا
- نصیراحمد – مهمند نګاه اجمالی به حکومت داری ګذشته وچګونګی ایجاد سیستم کادری خوب
- برگردان : دوکتورسیداحمد جهش اشغال دایمی افغانستان
- سرلوڅ مرادزی کوم ملي مقاومت؟ د افغان خاورې بربادي، د افغانانو سپکاوی؟
- ع باغبان قانون وقانونیت در دوره حکومت انتقالی وریاست جهوری حامد کرزی ازدسامبر 2001 الی امروز
- نوشته از نصیر احمد صدیقی درگستره فعالیتهای ائتلاف در خارج از کشور
- الحاج اسرار خواجهبه ارتباط مصوونیتب قضایی به نظامیان امریكا در افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشیدقهرمانان فساد باید در قانون شکنی ها و با پا نهادن به روی عزت مردم جهان قهرمانتر باشند
- نویسنده : مهرالدین مشیدمصطفی ظاهر با گفتن من ملی خور نیستم به مردم افغانستان توهین کرد
- انجنیر فضل احمد افغان دست آورد ملاقات اوباما و کرزی چه بود
- نصیراحمد – مهمند نګاه اجمالی به حکومت داری ګذشته وچګونګی ایجاد سیستم کادری خوب
- نظر محمد مطمئنټولټاکني: آيا د ۱۵٪ خلکو ګډون به د حکومت مشروعيت او ثبات تامين کړي؟
- عبدالحی نزهتپیمان امنیتی امریکا وافغانستان ،چالش ها ودشواری های فرا راه آن
- سرلوڅ مرادزی ISI د طالب جامه کې، د نشنل پارټۍ محوه کیدا غواړي!
- نویسنده : مهرالدین مشیدفساد اداری و غصب زمین بیداد میکند و اما زمامداران کابل فراافگنی میکنند
- عتیق الله مولوی زادهحکمتیار: بار دیگرکشور به حمام خون تبدیل میشود !!
- عبدالسلام (ضعيف)د سولي له پاره شپږ اساسي او مهم قطعيات
- انجنير سيد عبدالقادر دطالبانوپه وړاندي دامريکا دسياست بدلون
- دوکتور صلاح الدین سعیدي – سعیدافغانيبخشی ازعوامل ادامــﮥ تراژیــــدي
- فرهادپیامد سفر سرنوشت ساز چه خواهد بود ؟
- خوشحال اصفیتعدد احزاب سیاسی در افغانستان
- سرلوڅ مرادزیامنیتي تړون او د افغانستان د امنیت اصلي ستونزه !
- انجنير سيد عبدالقادردپاريس په کنفرانس کښي د طالبانو ملي دريځ
- نویسنده: مهرالدین مشیدبرگزاریانتخابات عادلانه در کشور نه کلید حل نهایی؛ بلکه بخشی از راۀ حل است
- نویسنده : مهرالدین مشیدقوانین حقوق بشری عرصۀ مانور های سیاسی و نظامی امریکا
- فرهادتکرار اشتباه جنایت است
- نصیراحمد – مهمندنګاه اجمالی به حکومت داری ګذشته وچګونګی ایجاد سیستم کادری خوب
- غلام مصطفی بیدار احترام به حاکمیت افغان ها یا بازی با اذهان عامه
- عبدالحی نزهتاستراتیژی کهنه با تکتیک های جدید
- الحاج اسرار خواجهانتخابات در افغانستان عزیز
- نویسنده : مهرالدین مشیداین بار نظامیان پاکستانی چراغ سبز را بوسیلۀ طالبان به سوی کابل نشانه گرفته است
- نصیراحمد – مهمندنګاه اجمالی به حکومت داری ګذشته وچګونګی ایجاد سیستم کادری خوب
- سرلوڅ مرادزی روشنفکران : جهادي او طالبي مافیا
- ارسالی صمیمیطالبان افغانستان با کسب حداقل نیمی از قدرت در دولت آتی سهیم میشود
- سرلوڅ مرادزی طالبانو ته د پښتنو په نوم، تجارت بس دی!
- نویسنده : مهرالدین مشیدفساد روشمند خارجی ها بهانۀ جدیدی برای توجیه فساد ارگ نشینان
- فرهاددیروز تجاوز ‚ امروز تروریزم سناریو فردا چه خواهد بود ؟
- نصیراحمد – مهمندنګاه اجمالی به حکومت داری ګذشته وچګونګی ایجاد سیستم کادری خوب
- داکتر سخی اشرف زی سید کاغذکاندید رئیس جمهور آینده افغانستان وهمگرائی سیاسی با جامعه جهانی
- الحاج اسرار خواجهجامعه، دولت و سیاست در افغانستان
- نصیراحمد «مهمند» نګاه اجمالی به حکومت داری ګذشته وچګونګی ایجاد سیستم کادری خوب
- نویسنده :مهرالدین مشیددو معمای مرموز یکی ترسیم منازعۀ افغانستان و دیگری فهرست قاچاقبران مواد مخدر
- حسن پیمانعوامل وانگیزه های عمدۀ قیامها وانقلابهای خودجوش ادامۀ قسمت (6)
- ح. حريفاشغالگران، مُزدوران و مَسير«بُن»؟!
- انجنير سيد عبدالقادر ټولټاکني که دولس دتير وتلو له پاره دريمه امريکايي لوبه
- ع باغبانندای مادروطن !
- فرهادمردم تکرار بازیهای گذشته را غرض بیرون رفت از وضع موجود اثر گذار نمیدانند
- عبدالحی نزهتاژدهای زرد افغانستان وآسیای مرکزی
- ع باغبان هدف ازایجاد شورای مجاهدین چه خواهد بود ؟
- نوشته از ع . بصیر دهزادبررسی اوضاع کنونی و معادله ائتلاف – و حدت در احزاب وسازمانهای چپ
- سلیمان کبیر نوریاستعمار کهن، نباید چون لسان سانسکریت مُرده شمرده شود قسمت سوم
- فرهادپیامد بازیهای ریاکارانه چه خواهد بود ؟
- حسن پیمانعوامل وانگیزه های عمدۀ قیامها وانقلابها ی خودجوشقسمت..(6)
- میرعنایت الله آشفتهخط دیورند باعث ایجاد پشتونستان، بلوچستان وتجزیه پاکستان خواهد گردید !
- يوسفزىدلغمان حکومتي ادارې څخه يوه درنه هيله !!
- سلیمان کبیر نوریاستعمار کهن، نباید چون لسان سانسکریت مُرده شمرده شود قسمت دوم
- عزیز آریانفرنقش قدرت های بزرگ و منطقه در ریختیابی بحران سر در گم متاجیوپولیتیک افغانستان
- محراب الدین مشیدفروزی و فرنود حلقه های شکننده یی در ماجرای مالی کابل بانک
- مجیب الرحمن ساپیامنیتي سند، پوځي اډې؛ هیلې او ننګونې
- مجیب الرحمن ساپید پاکستان – هند سیالۍ او د سولې خبرې اترې
- الف - محشورسر انجام کسی نگفت که مجا هد کیست ؟
- نویسنده : مهرالدین مشیداین آقای شاخدارمگر مردم را کور خوانده است
- حسن پیمانعوامل وانگیزه های عمدۀ قیامها وانقلابهای خودجوش
- نظرمحمد مطمئند کورنۍ جګړي مخنيوی څه ډول کولا شو
- مجیب الرحمن ساپیحقاني شبکه، بندیزونه او پایلې
- فرهادغرض بیرون رفت از وضع موجود به اتخاذ تصامیم بنیادی نیاز است
- سلیمان کبیر نوریاستعمار کهن، نباید چون لسان سانسکریت مُرده شمرده شود
- عبدالحی نزهت عید قربان فاریاب درآتش نمرود
- حسن پیمانفرهنگ ترور
- نویسنده : مهرالدین مشیداین گوسفند ها به چراندن نمی ارزند
- عزیزه عنایت حادثۀ درد ناک ولایت فاریاب !
- سرلوڅ مرادزید سیمې امنیت او د کړکیچ زیرمې
- سرلوڅ مرادزی اداري فساد د افغانانو لومړی دوښمن !
- صدیق رهپو طرزیحال کشور پس از ۲۰۱۴ع.
- حسن پیماننظام مردمسالار فدرالی درافغانستانقسمت چهار
- دوکتور صلاح الدین سعیدي – سعیدافغاني بخشی ازشباهت ها بین جناب کرزی و نورالمالکی
- عبدالحی نزهتموضع گیری های چالش زا وآیندهء نبرد افغانستان
- جنگ افغانستان 12 ساله شد
- انجنير سيدعبد القادر دښاغلي محمد يار ( يارصاحب ) ليکني ته يوه لنډه کتنه !
- سرلوڅ مرادزیکرزی او مرستیالان يي، افغانان په جنګ اچوي !
- حسن پیمانعوامل وانگیزه های عمدۀ قیامهای انقلابی خودجوش قسمت3-
- فرهادمروری بربخشی از حوادث و رویداد های یازده سال گذشته کشور ما
- نویسنده : مهرالدین مشید خیمه شب بازی های رییس جمهور برای تقسیم قدرت در نظام پدر شاهی کابل
- ارسالی صمیمیچرا دولت مجاهدین ناکام شد؟
- سرلوڅ مرادزی د جګړه مارو په نوم واټونه او څلې د څه لپاره ؟
- نظرمحمد مطمئنسوله څه ډول راتلای شي
- حسن پیماننظام مردمسالاری فدرالی درافغانستان قسمت دوم
- سلیمان کبیر نوریگریستن بر تجاوز و جنگ اعلام ناشدهء 35 سالهء پاکستان بر ضد افغانستان کافی نیست!
- سرلوڅ مرادزی رباني، د جهاد ډوبه او مرموزه څېره !
- انجنير سيد عبدالقادر يرغلګر ځواک او افغان بي ګناه ولس !
- محمد عالم افتخارهوشداری تلخ اما حیاتی و مماتی به همدینان مسلمان!
- نویسنده: جمیل شیرزادطالبان جهان را به دو بلاك تقسيم مي كنند
- عبدالحی نزهتاستراتیژی عریان واهداف پنهان
- اسدالله جعفریدشمـنی ملـیت ها فاجعه ی بزرگی در افغانستان است. « شهید اقالیم قبله بابه مزاری»
- عبدالو کیل کوچی از تاریخ چه آموخته ایم
- سرلوڅ مرادزی رسنیزه جګړه ،عبدالصبور اودعثمان کمیس
- محمد شفیق صادقد کنړ سیند د کړکیچ اصلي لامل او د راتلونکی پوله
- عطا احمدىتغيیرات جديد درتيم حامد كرزى براى مرحله نهايي چور!
- حسن مسروریازدهم سپتامبر و پیامدهای آن در افغانستان
- لیکونکۍ : پوهندوی دکتور طاوس وردک آیا زور زیاتۍ په افغانستان کې پای لري ؟؟؟
- دوکتور صلاح الدین سعیدي – سعیدافغاني نگاهی به بخش از بحث های سرگیچ و نا آرام کننده
- بقلم افراسيابارگ کابل و بازی با کارت سوخته ء « مجاهدين »!
- سرلوڅ مرادزی مزارکې ایراني واټ د ملي شخړې په موخه !
- دوکتور اصغر خیل «منګل»په بهر کې د افغانی روشنفکرانو د ټولنې د طرحی په اړوند څو لنډی خبرې
- څیړونکی لیګوال : نصیراحمد مهمندپه افغانستان کی موجوده اداره جوړښت دمصایبوعلت العلل دی
- سرلوڅ مرادزی د ۹۰ لسیزې کورنۍ جګړې څخه ولې عبرت نه اخلو؟
- نوشته شده توسط - عبدالسلام احمدی مقیمعوامل عمده بحران در کشور و راه های بیرون رفت
- ارسالی صمیمیطالبان در آرزوي خلاصي از القاعده
- عبدالحی نزهتنیمروز آمیخته در خون و آتش
- انجنیر خلیـل الله روؤفـیسراسیمه گی نظام حاکم درجهت بقای قدرت
- سرلوڅ مرادزی مزار کې ایراني واټ او پر نیمروز د ایران یرغل
- سلام خاندپردیو په نامه دواټونو نومول خیانت دې
- نویسنده : مهرالدین مشید قدرت که آبرو ببرد سنگ گونه بر زمین رهایش کن
- عبدالحی نزهتبازهم در بارۀ سال 2014
- نظرمحمد مطمئنمعتصم آغاجان او سياسي هڅي
- سرلوڅ مرادزی د پنجاب بریدونه او بلخوا د نظارشورا ګواښونه
- نویسنده : مهرالدین مشیداین گوسفند ها به چراندن نمی ارزند
- ولی محمد «نورزی » داولس مشر فرمان داداری فساد او رشوت مخه نشي نیولای؟
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغاني کدام موضوع اولویت دارد و درمورد چه باید اولتر نوشت؟
- سرلوڅ مرادزی نوي حالات او د پنجاب زړه لوبه
- عزیزه عنایت افغانستان و جنگهای تحمیلی !
- سرلوڅ مرادزی یوولس کاله دوکه او مصلحت، دوه کاله ریښتیا او قاطعیت !
- ولی محمد «نورزی»فساد د فساد لپاره لاره پرانیزې!
- سرلوڅ مرادزی نظارشورا بیا د پنجاب په غیږ کې
- دوکتور علوم جلال بايانیکلوخ انداز را پاداش سنگ است
- منصوراحمد زیاعتراضات برای اصلاح
- انجنیـر خلیـل الله رووًفـیآیا میتوان انگیزهً دفاع مقدس را در اردو هسته گذاری کرد ؟
- عبدالحی نزهتنشست سه جانبۀ کابل تصادفی بود؟
- دوکتور صلاح الدین سعیدي – سعیدافغانينمونـﮥ مشخص ازمداخلات نادرست حاکمیت کابل
- سرلوڅ مرادزی د نړیوالو مرستې او د مدیریت نویتوب ته اړتیا
- عنایت الله پویان بډې ـ رشوت ـ اداري پسات
- عطا احمدىقيام هاى مردمى ويا تولد يك گروه ديگر شبه نظامى؟
- دوکتور صلاح الدین سعیدي – سعیدافغاني مکثی بر بعضی جوانب اطلاق نام «غیب گویی» برتحلیل سیاسِي
- عبدالحی نزهتگسترش فساد و بحران ناشی ازعدم اراده است
- فخرزادغرض ببرون رفت از وضع موجود به برخورد صادقانه نیاز است
- عطا احمدىافغانستان پانزدهمين كشور از متحدان اصلى امريكا اعلام گرديد
- ننګیالی - بڅرکیدافغانانو ستونزي په راتلونکووختونوکي
- عطا احمدىقيمت 24 پاكستانى يك ميليارد دالر و از 24 افغان 48000 دالر معامله ميگردد!
- سرلوڅ مرادزی د افغانستان په ضد، پاکستان په څو جبهو کې
- پنداشت خلیل نجاتمقایسهٔ ثبات وتشنج در سرحدات شمالی وجنوبی افغانستان
- محمداسحاق فیاضافغانستان، تجربه ششمین دولت ناکام در جهان
- محمداسحاق فیاضخشونت، فساد و بی عدالتی عامل دولت درافغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشیدنگرانی مثلث شیطانی به مثابۀ نمادی از آتش، خون و سرمایه
- ح. حريفپيمان تداوم اشغال و گسترش بی ثباتی!
- دوکتور صلاح الدین سعیدي – سعیدافغاني آیا حاکمیت کابل با مصلحت ګرایی وداع کرده ميتواند؟
- حسن پیمانافغانستان نباید بیش ازاین درگرودسائیس شوم پاکستان باشد
- سرلوڅ مرادزی د ترهګرو په تړاو د پاکستان تازه ناندرۍ
- ولی محمد« نورزی »د اولس مشر ډیري خوږي خبرې ولې د عمل نه لیري
- نویسنده : مهرالدین مشید اظهارات رییس جمهور برای محوفساد ضرب زبانی بیش نیود
- سرلوڅ مرادزی لټ دولت او خونړي ترهګر
- سرلوڅ مرادزی اداري فساد او د کرزي ستونزې
- میرعنایت الله ساداتثبات افغانستان، امنیت منطقه و رسالت افغانها
- تتبع و نگارش:امان معاشر ، خبرنگار آزادمیگویند: جنرال دوستم مانع آغاز کار استخراج نفت حوزه شمال شده
- سرلوڅ مرادزیافغانستان، سیمه کې د پیوستون په لامل بدلیږي
- خلیل نجاتافراد تصادفی در احزاب مترقی
- نویسنده : مهرالدین مشیدرویکرد زمامداران ایران در افغانستان شخصیت امام خمینی را جریحه دار کرده است
- رسول پویانضرورت گذار از هرج و مرج به جامعۀ مدنی در افغانستان
- سرلوڅ مرادزیفساد او ترهګري : کرزی لالا او ملاعمر اخوند
- محمد عالم افتخارمن؛ از اقدام خانم سیمین بارکزی حمایت و بر آن مباهات میکنم!
- فخرزادختم جنگ در کشور به بر خورد واقعیبینانه نیاز دارد
- نورمحمد غفوریجبهه او ائتلاف
- بست باستان کی رییس جمهور آینده خواهد بود؟
- سرلوڅ مرادزی د جګړې د کورنیو لاملونو د حل وخت رسیدلی
- انجنير سيد عبدالقادردافغانستان داوسني لانجي دسياسي حل ميکانيزم !
- نویسنده : مهرالدین مشیدنباید بیش از این بهای فساد دولتی و غارت مافیای جهادی را مردم افغانستان بپردازند
- سلام خانپاکستان دهیځ هیواد خوښې وړ شریک نه دئ
- محمد اسحاق فیاضاجلاس شیکاگو:آغاز یک ماموریت جدید در افغانستان
- سرلوڅ مرادزی د شیکاګو کنفرانس او د افغانستان راتلونکې
- رحمت اله رواندشیکاګوغونډه او په باب یی مختلف غبرګونونه
- نویسنده : مهرالدین مشید افغانستان به قیادت بدیل٬ مصلح و بدون منازعه نیاز دارد
- محمداسحاق فیاضبازهم پیام خونین طالبان برای شورای عالی صلح
- سرلوڅ مرادزیپه تورتم کې د پښتنو د ساتلو هڅې !
- شکیب اظهار تاسف فرید مزدک را چه پنداشت؟
- تحليل : دوکتور علوم جلال بايانیبــه مـرگ بـگيـــر تا بــه تب راضـــی شــــــــــــــــــــود !!
- رحمت اله رواندایران سفیرپه افغانستان کې نفاق ته لمن وهي
- انجنير سيد عبدالقادرستراتيژيکي تړون ( دوامداره جګړه ) که سياسي حل ( دوامداره امن ) !
- مجیب الرحمن ساپی رحماني؛ د سولې قرباني
- اسدالله جعفریجبهه ملی وراه دشوار مردم سالاری
- کوچی مساپراظهارات شرمساری فرید مزدک با خبرنګار بی بی سی؟
- سرلوڅ مرادزی د تړونونو په وړاندې د ګاونډیو د غچ ګواښونه
- سلام خانرئیس مشرانوجرگه: رهبران ایران دیوانه اند
- تحليل : دوکتور علوم جلال بايانیشبکه تروريستی جلال الدين حقانی از کدام آبخور تغذيه ميگردد
- محمد اسحاق فیاضدایره های نفوذ طالبان و چاره اندیشی حکومت
- دوکتور صلاح الدین سعیدي – سعیدافغاني باز هم یک حزب جدید
- محمد یعقوب هادیازدهلیز «فیس بوک» تا رادیوی بی بی سی
- شبيراحمدمخالفين يا ملي وسلوال مقاومت؟ استاد تره کی
- فواد احمدیار متاسف و شرمنده بودن مزدك چى دردى را دوا ميكند؟؟؟
- عبدالحی نزهتامضای پیمان استراتژیک باامریکا
- سرلوڅ مرادزی ستراتیژیک تړون، د ننګونو او ګواښونو په وړاندې غبرګون
- تحليل : دوکتور علوم جلال بايانی پيش منظر و پس منظر روابط افغانستان با کشور ترکيه
- سید احمد ضیا نوریحقیقت
- سرلوڅ مرادزی د بن لادن د وژنې د لومړی کال په پلمه
- نویسنده : مهرالدین مشیداز تجلیل جهنمیان تاریخ کاست و برهرچه باشکوهی محاکمۀ آنان افزود
- انجینیر جمشیدی تحول ٧ ثور
- فخرزادمردم خواهان ختم تسلط شیفته گان زور و زر در کشور میباشند
- رحمت اله روان خون بیش از هفتاد هزار باشنده کابل بخشیده نه می شود
- محمداسحاق فیاضبهار و افزایش رقص گلهای کوکنار
- مجیب الرحمن ساپیسوله او د همکارۍ غوښتنه
- سرلوڅ مرادزی د غزني پېښې او د طالبي ډنډورچیانو تازه رسوايي !
- محمد عالم افتخار از «عصر طلایی اسلام» تا عصر «بازی شیطانی» با اسلام
- سرلوڅ مرادزی افغانستان کې د پاکستان دایمي موخې
- نویسنده : مهرالدین مشیدطالبان با چراغ سبز و سرخ نشان دادن ها بازی گر اصلی هستند
- محمد اسحاق فیاضسایه های روانی نفوذعوامل طالبان درداخل نیروهای مسلح
- عبدالحی نزهتحوادث اخیر کابل رد شورای صلح
- دوکتور صلاح الدین سعیدی آی اس آی درعقب حملات تازه درافغانستان!
- رحمت اله رواند ستراتيژيک تړون پر وړاندې لاهم خنډونه پراته دې
- بهارهء سیه دلاننوشته نذ یر ظفر
- محمد عالم افتخاربرو ؛ قوی شو و اسرار اقتدار ؛ آموز که در نظام طبیعت؛ ضعیف پامال است!
- سرلوڅ مرادزی ایا ځانمرګي بریدونو ته، ملي مقاومت ویلای شو ؟
- بقلم : احمد عارفیکرزی ، اسپنتا و پیمان استراتیژیک
- مجیب الرحمن ساپی ځانګړي عملیات او ننګونې
- سرلوڅ مرادزی ستراتیژیک تړون پرسر، د زرګري جګړې پای
- رحمت اله رواند افغانستان د جګړی حل په قطر کی نه بلکی په پاکستان کی ده
- فخرزادمردم از ناحیه ناتوانی قوای مسلح بخاطر دفاع از آنان نگران میباشند
- ارسالی صمیمیدهان دوزخ برای بلعیدن «اشرار» همیشه چاک است
- سرلوڅ مرادزیطالبان او شرګډي روشنفکران !
- محمد عالم افتخارآنچه باید افغان ها از آن بترسند؛ ترس از «دانستن» است!
- رحمت اله رواند احمدی نژاد څرګندونې دافغانستان په چاروکی لاسوهنه ده
- نوشته نذ یر ظفراستعفا یا قهر
- سلیمان کبیر نورینگرانی ملی آقای وحید عمر و حلقه اساسی زنجیر مبارزه و سیاست
- مجیب الرحمن ساپی القاعده او په افغانستان کې د امریکا شتون
- محمد اسحاق فیاضسازمان ملل و نقش های جدید سیاسی در کشور
- مجیب الرحمن ساپی بګرام زندان او ننګونې
- رحمت اله روانمردم افغانستان از جنگ خسته شده اند و خواهان صلح میباشد
- سرلوڅ مرادزی د طالبانو وحشت، د نظارشورا د چړچو د دوام لامل
- کوچی مساپرعملکرد دولت افغانستان و بازی با خون بی ګناهان!
- رحمت اله روانامریکا دخپلی ماتی غچ اوس له بیګناه افغانانو ځخه اخلې
- محمد عالم افتخاراز جهالت «علما»ی دربار کابل تا کهنه درد سرطانی در پیکر اسلام
- فخرزادآفتاب به دو انگشت پت نمیشود
- سرلوڅ مرادزیافغانستان حق لري، ترهګر پاکستان کې وټکوي
- محمد اسحاق فیاضجشن نوروز، پارادوکسی از شادی و هراس
- سلیمان راوشجامعه را باید به نقد گرفت
- محمد عالم افتخارادامهء رسوایی توطئه ها و توطئه گران در «بازی شیطانی»
- محمداسحاق فیاضمذاکرات امریکاوطالبان، خواسته ها ودیدگاههای متفاوت
- نویسنده : مهرالدین مشیددولت مقتدر ملی و منافع ملی نه در يك دولت فاسد با اقتدار ضعيف
- واحد حکیم زاده صلحجوخا ستگا ه ها از وضیعت مثشنج
- سرلوڅ مرادزی بیا هم افغاني غمیزه !
- محمد عالم افتخارمردم افغانستان؛ زیر دست و پای بازیگران «بازی شیطانی»
- قیوم بشیرکجاست برادر بزرگتر؟!!!
- سلام خان امریکايي پوځیان داسي جنایتونه کوي چې سره پوځ نه وه کړي
- عبدالحی نزهتافغانستان در متن بحران
- لیکونکی: ولی محمد نورزیځنې افغانان ولي دخپلي خاوری دښمنا ن دي
- فخرزادملاک حقیقت عمل است
- محمداسحاق فیاضتدوین استراتژی دراز مدت ملی و ضرورت روشن اندازی بیشتر
- سلام خانبالاخره افغانانو ته د امريکايي زندانونو د سپارلو موافقه لاسليک شوه
- پارلمان و حکومت درتعامل دیرهنگاممحمداسحاق فیاض
- انجنیر خلیـل الله روؤفیکیها شرمسارتاریخ اند ؟
- محمد اسحاق فیاضاستخبارات، موفقیت نسبی وضرورت تغییر ساختاری
- محمد عالم افتخار مقدسات ما ؛ چالش ها ، کنش ها و درس ها
- عبدالحی نزهتعلل بحران و راه بیرون رفت از آن
- کوچی مساپرد قلم الدین رنګارنګ تلویزیونونه
- سلام خانایران او پاکستان دافغانانو له احساساتو ناوړه استفاده کوي
- محمد عالم افتخار خانه بن لادن تخریب شد ولی لانهء بن لادن چطور؟!
- محمدعارف عرفان چشم اندازنقش رهبران پیشین حزب دموکراتیک خلق افغانستان دربسترزمان
- سرلوڅ مرادزی ښه حل لار ، د مرکزي دولت پیاوړتیا ده
- عبدالحی نزهتبن بست مذاکرات سه جانبهء اسلام آباد
- مجیب الرحمن ساپیدرې خواوې او درې شرطونه
- عزیز آریانفرپیشگویی های راهبردی در باره ساختار آینده نظام در کشور
- محمد عالم افتخار«بهار افغانستان» در زمستان اسارت ایدئولوژیک پاکستان؟؟!
- سرلوڅ مرادزی ښه حل لار، د مرکزي دولت پیاوړتیا ده
- فخرزادتکرار اشتباه جنایت است
- محمد اسحاق فیاضتجربه دموکراسی در فضای رقابت های منفی
- نبی حیدری معلم مظاهر عدم پیگیری ونوسانات در سیاست خارجی افغانستان
- بقلم - دوکتور جهش ایدیولوژی ملی؛یا نظرات و راهکار های مشترک برای ملت بودن
- محمد عالم افتخار«بهار افغانستان» در زمستان اسارت ایدئولوژیک پاکستان؟؟!
- عبدالحی نزهتمسئلهء هستوی ایران وبحران افغانستان
- میرمحمدشاه رفیعیشب نامه سایتی وغیرت افغانی
- فخرزادچیزیکه عیان است چه حاجت به بیان است
- محمد اسحاق فیاضسرنوشت مبارزه با فراطی گری چه می شود؟
- حسن پیمانانگیزه ها بسوی مردمسالاری
- عزیز آریانفرسپهر تیره و تار افغانستان پس از 2014
- نویسنده : مهرالدین مشیدجنایتکاران در پشت دیوار های آهنین قدرت از چنگان عدالت فرار کرده اند
- بصیر دهزادجلسه حقوقدانان افغان در اروپا
- عزیزه عنایت اوضاع افغانستان درارتباط به اوضاع جهان !
- سرلوڅ مرادزی افغانان له پاکستانه د ژمنو پلیتوب غواړي
- لیکونکی : ولی محمد نورزیکرکه، نفرت ، تعصب اوکینه ولی د انسا نانو په منځکي ناوړی اغیزی لري.
- سرلوڅ مرادزی نوی کال او نوی فرصتونه
- سرلوڅ مرادزی د تړونو لاسلیک د ملي پرمختیا لوري پرانیستل
- محمد اسحاق فیاضناتو: افزایش ترور شخصیت ها و کاهش نسبی خشونت ها در افغانستان
- میرعنایت الله ساداتاحیای ملوک الطوایفی
- نویسنده : مهرالدین مشیدبیش از این رزمندهٔ گمنام آزادی را باید ستود
- قانون پخپله د قانون جوړونكو لخوا تر پښو لاندې كېږي
- محمد اسحاق فیاضپارلمان، عبور از یک سال پرتنش
- عبدالحي نزهتتشديد جنگ استخباراتي در افغانسستان
- ح . ميلاددهۀ هشتاد و حراست حقوق شهروندان کشور
- رحمت اله روانپاکستان دداخلی شخړو ډګر ته د داخلېدو په حال کې دی
- علی رمضانی: کارشناس مسائل سیاسی افغانستانیکجانبه گرایی امریکا در مذاکرات صلح با طالبان
- فخرزاددروغ پراگنی ها تا به چند؟
- مهرالدین مشید روحانی نمایان مزدور چون کابوسی بر عزت و وقار افغان ها سنگینی می نمایند
- حسن پیمانروشنفکر ازپدیده های بازدارندۀ همسوئی چگونه متأثر میگردد
- نوشته : ع. بصیر دهزادگذار از پروسه های فرسایشی به همسوئی های عملی و ممکن
- سلام خانپه قطر کی دطالبانوددفتر پرانيستل د تسليمېدوپه معنا نه دې
- سرلوڅ مرادزی د ازادۍ پتنګان ولې د ډیورند دیوال نه ړنګوي ! ؟
- محمد اسحاق فیاضوقتی طبل جنگ و صلح یکجا به صدا در می آید
- داکترآرینکنگره ((متحد ملی(( ماتم بزرگ سیاسی نیست
- سلام خاندجرمنی دکنفرانس مهمه موضوع دطالبانو سره دخبرو په باب وه
- Najibullah Joya تاریخ از دو دوره سلطنت اقایی کرزی و نقش اوباما قضاوت خواهد کرد...؟
- فخرزاد مردم افغانستان از تکرار تجربه خونین دو دهه گذشته سخت نگران میباشند
- سرلوڅ مرادزیروان کال ، موږ چیري یوو او چیري ځو !
- محمد همایون سرخابی آیا کنفرانس بن دوم با ایجاد دفتر طالبان در قطر ربطی با یکدیگر دارند؟
- آصفه صبانگاهي به جريانات جاري كشور
- رسول پویانگسترش انارشیزم مافیایی بجای نظام سیاسی در افغانستان
- عبدالصمد ازهرآیا یادداشتهای ذیل گمانه زنی اند یا حقیقت؟
- محمد اسحاق فیاضیک بار تجربه در دموکراسی کافی است!
- عبدالحي نزهتچراغ سبز براي پاكستان
- سلام خانچې طالبان مو دښمنان نه دي، نو ولې یي وژني؟
- عزیزه عنایت ایجــاد دفتر سیاسی طالبان در قطـر !
- محمد عالم افتخاریاد داشت هایی بر طالب دوستی «جامعه جهانی» و موارد مرتبط
- سرلوڅ مرادزید شمالټلوالې استحاله په ملي ټلوالې
- نویسنده : مهرالدین مشید مسؤولیت گریزی های رییس جمهور در جایگاهٔ بابای ملت
- سرلوڅ مرادزیدولتي اداره غښتلي څنډنې ته اړتیا لري
- حسن پیمانمکث کوتاه برسرمهمترین پدیده های بازدارنده ی که وحدت وهمسو یی رااسیب پذیرمیسازد
- مجیب الرحمن ساپی پر افغانستان د فشار نوې آله
- رحمت اله رواندافغانستان خلګ د سني او شيعه په نوم نه سره بيليږي
- محمد عالم افتخاربن 2 – مفتضحانه ترین کنفرانس بزرگ جهانی
- نویسند: مهرالدین مشیداز بن اول تا بن دوم؛ آغازی اشتباه آمیز و فساد آلود و پایانی بی سرانجامی ها
- سرلوڅ مرادزی ایا د کرزي اداره د فساد په وړاندې د مبارزې اراده لري ؟
- عبدالحي نزهتافغانستان كشور فاقد استرا تژي!
- نوشته : اسد محسن زادهنیمـرخ دیگـر بــن
- نویسنده: دکتور شهیرنثاریادامه فساد گسترده در کشور وسایه شوم آن بر تهعدات جامعه جهانی درکنفرانس بن ؟
- مجیب الرحمن ساپی کابل د آی اس آی په لاس دویمه کربلا
- سرلوڅ مرادزیدوهم بن او د افغانستان بیا ځلیدا
- سلیمان کبیر نوری«بن» ها و تداوم بن بست ها در افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشیدمقدرات این شیر و این جنگل مانند اشکی بر مژگان امریکایی ها سنگینی دارد
- سرلوڅ مرادزیدوهم بن کې نه ګډون به، پاکستان نور هم ګوښه کړي !
- رحمت اله رواندبن دوهم کنفرانس دافغانستان لپاره ښه موقع او فرصت دې
- ننګیالی بڅرکیلویه جرګه پایته ور سیدل خو لاسته را وړنه یې نه لرل
- سرلوڅ مرادزید افغانستان په ګټه تاریخي فرصتونه
- انجنیر فضل احمد افغانلویه جرگه عنعنوی مشورتی و آینده مادروطن عزیز ما افغانستان
- سرلوڅ مرادزیجهادی،طالبي امارت یا عصري دولت ؟
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانی دودیزه مشورتي لویه جرګه که یوه بله دوکه؟
- جمعه خان صوفيانګريز مونږبې نومه نه بلکه نامداره کړو
- سید احمد ضیا نوریاز لویه جرگه تا لویه جگره
- نبی حیدری معلمراه حل پیشنهادی معضله افغانستان
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانیلویه جرگۀ عنعنوی مشورتی / دودیزه مشورتي لویه جرګه
- نویسنده : مهرالدین مشیدمزدوری برای ایران و پاکستان هر چند مقدس هم توجیه شود، ننگین و زیانبار است
- رسول پویاننگاهی به چگونگی لوی جرگه در کابل
- سرلوڅ مرادزی لویه جرګه د ډېرو پر مخ کلکه څپېړه
- مجیب الرحمن ساپیدودیزه لویه جرګه که حکومتي لویه جرګه؟
- مهرالدین مشید بهـــار عـــرب در شـــگوفایی است و امــا در خراســـان کهـــن باد هــای خســته می وزد
- دوکتور جهشقرارداد استراتیژیک یا ستهء معاملات فروش خانه !؟
- سرلوڅ مرادزی ستراتیژیک تړون او د پنجاب د نازولتوب پای
- نجیب الله جویاتخلف و تقلب از کجا تا به کجا!
- عارف امید به آنهاییکه از جهادوجهادی ها میګویند
- متن کامل همکاری های ستراتژیک بین افغانستان و امریکاانجنیر فضل احمد افغان
- جمعه خان صوفيانګريز مونږبې نومه نه بلکه نامداره کړو
- سلام خاندستراتیژیک تړون پر۹۰سلنه موادو موافقه شوی ده
- محمد عالم افتخار«پاکستان»؛ اسرائیل و « افغانستان ...» فلسطین کمیته 300 است !!
- سرلوڅ مرادزید پنجاب پټې اوښکاره بلاګانې !
- محمد عوضپهلوان زنده خوش است
- نویسنده : مهرالدین مشید ظرفیت های ملی و بستر های فرهنگی و شکننده گی گروهی و بستر های سیاسی
- سرلوڅ مرادزی بیا هم د جنرالانو په ژبه خبرې!
- عزیز آریانفرافغانستان بزرگترین بازنده بازی جیواکونومیک در منطقه
- سرلوڅ مرادزی کرزي د رسنیو پام له پنجاب څخه د ځان په لور واړوه !
- انجنیرعمر محسن زادهاین همه هیاهو بخاطر چیست ؟
- سرلوڅ مرادزی ایا پنجاب به د افغانستان او سیمې په اړه ستراتیژي بدله کړي ؟
- نادرکارگر صدیقیجنایات امپریالیزم امریکا وصهیونیزم اعزرائیل علیه کشور های اسلامی
- محمد اسحاق فیاضناتو، تغییر جغرافیایی عملیات های نظامی علیه طالبان
- مجیب الرحمن ساپیخدا نا کرې اګر کبي بي پاکستان اور امریکا کې جنګ هو ګيي تو هم پاکستان کې ساتهـ هونګي
- احمد سعیدیمکثی بر فتوای اخير شورای علمای کشور
- محمدنبی عظیمیپدیده فرار در ارتش افغانستان
- سرلوڅ مرادزی ولې پښتانه او طالبان یوبل سره اخښل کیږي؟
- داکترآریننیروی ما در وحدت ماست
- محمد همایون سرخابیچرا پاکستان از بدو پیدایش با حکومت ها و مردم افغانستان خصومت میورزد
- عزیزه عنایت دولت افغانستان و تصمیم گیری مذاکرات !
- محمد عارف عر فان رازهای نا گفتهء تو طئه سقوط نظام دمو کرا تیک ودرس های زهر آلود تاریخ در افغا نستان
- زبیر شیرزادسیاست و تفکر واحد و وحدت عمل
- محمداسحاق فیاضآیا مردم افغانستان مستحق قحطی است؟
- رحمت اله رواندپاکستان آی،ایس،آي نه غواړی چی په افغانستان کی سوله راشی
- محمد عالم افتخار آسیب شناسی ی سیاسیون و رهبران در افغانستان معاصر
- سرلوڅ مرادزیپنجاب غواړي وخت سپما کړي !
- فخرزادمبارزه با ترورسیم وسیله است یا هدف ؟
- محمداسحاق فیاضعملیات منظم نظامی،عامل تضعیف طالبان وتقویت اردوی ملی
- الهه افتخارمردم افغانستان ازهمه اولتر به بازسازی تفکر شان ضرورت دارند !
- نویسنده : مهرالدین مشیدپاکستان در حمایت از تروریزم منافع استراتتژیک و حیاتی خود را دنبال میکند
- جیحونازطرح تو طئه آمیز مصالحه ما سکو تا طرح دسیسه آمیز مصا لحه واشنگتن درافغا نستان
- سرلوڅ مرادزی مذهبي توندلاري د پنجاب او ایران د یرغل غشي !
- محمد عارف صخرهسپتامبر سیاه با دستان الوده بخون اجیران آی اس آی رقم خورد
- ولی محمد نورزید افغا نستان د جمهوری ریاست ارګ د جنازو او فاتحو مرکزشو
- سلام خاندافغانستان په ټولو ترورستی پیښو کی دپاکستان لاس دې
- قیوم بشیر ریش از من و اختیارش بدست قاضی غلام !
- عزیزه عنایت افغانستان در تلاطم آشوب
- سلیمان کبیر نوریخواب یا خیانت ننگین دولتمردان افغانستان
- محمد عالم افتخارترور ربانی؛ یعنی که «بالاتر از سیاهی هم رنگ» هست!
- محمداسحاق فیاضطالبان وارد عرصه دیپلماسی می شوند
- سرلوڅ مرادزی نظارشورا ولې د مقاومت او جهاد لوبه توده ساتي ؟
- با رفیق هدایت حبیب گران ارج
- محمداسحاق فیاضقلب کابل چگونه لرزید؟
- محمد عوضكرزي غواري چه پر قدرت پاتي شي
- رحمت اله رواندسیپتمبر (۱۱ ) له لسو کلونو وروسته
- لیکونکی : ولی محمد نورزیپه افغانستان کي لس کلنه دیموکراسې اودکرزی دواک او قدرت چاري
- محمد اسحاق فیاضنشست چهارجانبه؛ خواسته ها و اهداف دراز مدت
- محمدنبی عظیمی آیه های یأس
- سرلوڅ مرادزی ستراتیژیک تړون : دایران او پنجاب نهیلي
- انجنیـر خلیـل الله روًوفی بهـــای بحرانیـــکه به انفجـــار نزدیکـــش ســـاخته اند، کیـــها بایــد بپــردازند ؟
- داکترآرینبه بهانه ای کنفرانس بن دوم
- زلمی خلیل زاد اوضاع منطقه و جهان بهتر از هر وقت دیگر به نفع افغانستان است
- رحمت اله رواندستراتیژیک تړون په باب په لوړه کچه ناسته تر سره کیږې
- جلال پیروز سلام به سروران اسلا م درافغانستان امروز !
- محمداسحاق فیاضاربکی ها، دستآوردی با نتیجه معکوس
- مجیب الرحمن ساپی تر ۲۰۲۴ کاله د امریکا شتون او زموږ اندېښنې
- نویسنده : مهرالدین مشید وکلای برنده و بازنده سر دل مردم افغانستان ریخته اند
- عبدالوکیل کوچیبسوی تحکیم وحدت و تعهدات آرمانی
- سلام خاندپارلمانی دانتخاباتو دستونزی دحل په باب دملګرو ملتونو دسازمان طرحه
- دوکتور صلاح الدین سعیدی - سعید افغانی فهم من از فرمان رئیس جمهورمبنی بر ارجاع حکم محکمه به کمیسیون انتخابات
- دکتور اصغرخیل منگلوحدت ملی منطق بقا و پيشرفت افغانستان
- علی رستمیامید که ناامید شد!
- رحمت اله روانبرگزاری کنفرانس دوم بن بدون حضور مخالفان ناکام است
- محمد عار ف عر فان پژواک های تلخ رو یا های جدای طلبا نه در حزب واحد
- نوشته از ع. بصیر دهزاد آینده نگری، گذار از دیروز بر واقعیت های کنونی جامعه افغانی
- سلام خاند پارلمانی ټاکنو په باب دولسمشر حکم ګونګ او پیچلی دې
- مجیب الرحمن ساپی د بن دویم کنفرانس او د طالبانو نه ګډون
- سرلوڅ مرادزی ستراتېژیک تړون او د اووه سرو بلاګانو راټوکېدل
- عبدالحی نزهت افغانستان بن بست نظامی سیاسی
- محمد اسحاق فیاضکنفرانس بن دو، اما و اگرهایی برای حضور طالبان
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانیمکثی بر نوشتۀ نمی دانم کرزی با کې میخواهد صلح و مذاکره کند؟
- سرلوڅ مرادزیترڅو بیا بیا اشتباه !
- محمد عالم افتخاردر قبال «بازی شیطانی» از جناح چپ ؛ باید جداً هوشیار بود !
- محمد اسحاق فیاضنشست های سه جانبه، تلاش های صلح در سایه تعارفات
- نویسنده : مهرالدین مشیدطالبان ابزاری در دست استخبارات پاکستان و امریکا برای بحران آفرینی
- ولی محمد نورزی افغا نان د پا ڼ او پړانګ په منځ کي
- محمد همایون سرخابیافغانستان در آستانه دومین کنفرانس جهانی در بن
- انجنیـر: خلیـل الله روًوفیزندگی ومرگ، قربانی سیاست وثروت
- محمد اسحاق فیاضآیا نیروهای مسلح افغانستان، توان مبارزه با تروریسم را دارد؟
- سلام خان له القاعده سره د ایران له لوری مرسته کومه نوی خبره نه ده
- رحمت اله رواند افغانستان او امریکا ستراتیژیکې اړیکې به د یوې اعلامیې پر بنسټ تنظیم شي
- زلمی نصرتوظایف ما در قبال «کنفرانس بُن دوم»!
- ایمل خان فیضیادامۀ جنگ، تلاش برای دوام حضور امریکا-ناتو در افغانستان
- سرلوڅ مرادزی پنجاب پر وړاندې د افغاني سراسري غورځنګ اړتیا
- عزیزه عنایت انتقال قدرت ازقوتهای ناتوبه اردوی ملی افغانستان !
- نویسنده : مهرالدین مشید دست بحران ساز بعید است تا بحران زدایی کند
- محمد عالم افتخارفجایع قندهار ؛ فلاکت ملی و مسؤلیت لرزانندهء مدعیان «چپ» افغانستان!
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی خطاب به آنهائیکه مصالحۀ سیاسی را نمی پذیرند وبه تعریف رسمی دشمن تأکید دارند!
- محمد همایون سرخابی از سگ شویی در اروپا تا وکالت در شورا
- نویسنده : دکتور شهیر نثاریبیایید اساسات نظام مردم سالاری و دموکراسی را بیشتر ازین به بازی نگیریم !
- فهیم ادأبه کجا سقوط کرده ایم؟
- محمد اسحاق فیاضاجرایعدالت، حق گمشده برایعوامل نفوذیطالبان
- سرلوڅ مرادزی د پنجاب یرغل ، د ناتو چوپتیا او د دولت بېتفاوتي
- نویسنده : مهرالدین مشیدسکوت سنگین کرزی در برابر فساد را تنها خنجر داد می شکند
- سلام خانله طالبانو سره لیدل او خبرې کول کوم ګران کار نه دی
- ليکوال: جګتورن غلام يحيى تندرزرعجم خان باید بښل شوی وه!
- سید احمد ضیا نوری سکوت ننگین
- عزیزه عنایت مداخلات دشمنان درخاک افغانستان !
- انجنیر: خلیـل الله روًوفـیساختارنظام سیاسی کشوربه نظرخواهی مجدد مردم نیاز دارد
- احسان عمرراه پیموده شده را بازنگری کنیم
- نویسنده : مهرالدین مشیدالقاعده و طالبان و آبدیده گی ایده ئولوژیکی آنان در کرهٔ استخباراتی پاکستان
- محمدنبی عظیمی ارتش دولتی و مسأله روحیه نبرد دردوران انتقال مســــــــــؤولیت
- نورمحمد غفوری د نړۍ بډایان او د شتمنیو ویش
- نویسنده : مهرالدین مشید بد نوکر بودن برتر از خوب نوکر بودن در دو گزینۀ راهکاری
- محمد اسحاق فیاضلیست سیاه طالبان از سوی سازمان ملل، به خاکستری تبدیل شد
- محمد همایون سرخابیحاکمیت ننگین در نظام ریاستی چرکین کنونی افغانستان
- عبدالو کیل کوچیدموکراسی واثرات آن بخصوص درافغانستان
- سید نبیل شمیممثالهای چندی ازادامه جنگ در افغانستان ،تروریزم چیست؟
- ایمل خان فیضی پیمان ستراتیژیک: ادامۀ مذاکرات پوشیده و نگرانی ها
- نصیر احمد مهمند افغانانو ته درسوا اوشرمیدلی دښمنانو سرهڅه کول پکار دی ؟
- محمد اسحاق فیاضآیا کنترول امنیت هنوز در اختیار نیروهای امنیتی است؟
- میرعنایت الله سادات خلف انگریز افشاء شد
- سلام خان د افغانستان جگړه د ورځي ۳۰۰ مليونه ډالره لگښت لري
- محمد امین میرزادطالبان، سه تاکتیک جدید نظامی برای گسترش خشونت ها
- محمد اسحاق فیاضبرخی از سران طالبان بازهم بخشیده می شوند
- عزیزه عنایت افغانستان و ناآرامیهای روز افزون !
- نویسنده : مهرالدین مشیدافغانستان در چنبرۀ زمامداران فاسد و رهبران سیاسی اماتور
- انجنير سيد عبدالقادر لوي کندهاره !
- سرلوڅ مرادزی په مقاومت او جهاد سوداګري تر کومه ؟
- داکترآرینتشنج طرح ها، جدی ترین ناقوس خطر برای وحدت ماست
- محمد اسحاق فیاضافزایش 5درصدی خشونت ها بعد از مرگ بن لادن در افغانستان
- رحمت اله روانپه افغانستان کې د تروريستانو فعاليت بهرني لاس وهنه ده
- سرلوڅ مرادزی طالبان له شمالټلوالې ښېګڼه نه لري
- نوشته از ع. بصیر دهزادجامعه افغانی یا تقاطع بینش ها و برنامه های سیاسی
- نویسنده : مهرالدین مشید پاکستان هنوز هم چرخ های نظامی و سیاسی طالبان را به پیش میراند
- محمد اسحاق فیاضوقتی که بیماران نیز قربانی قساوت و بی رحمی جنگ می شوند
- بقلم دکتور جهش بحثی پیرامون استقرار پایگاههای نظامی ایالات متحده ء امریکا درافغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشید ترور اسامه بوسیلۀ امریکایی ها را جشن گرفت یا در سوگ آن نشست
- عزیز آریانفرگره کور پیمان راهبردی با امریکا و چالش های پیش رو
- الف – محشور (( پکه ، دادی هم بله سپکه )(
- ولی محمد نورزی امریکا یا نو افغا نانو ته څه ورکړل
- محمد اسحاق فیاضتشکیل کمیته مبارزه با فساد، راهکارعملی یا چرخش در دور باطل دیگر؟
- احسان عمرراه پیموده شده را بازنگری کنیم
- نویسنده : مهرالدین مشید القاعده و امریکا به مثابۀ دو روی یک سکۀ جنایت برای مردم افغانستان
- الف - محشور )) بن لادن(( تروریست نبود
- سلیمان کبیر نوریملا ضعیفی که در حسرت ملا قوی شدن شارید!!
- سلام خانالقاعده شبکی دخپل مشر وژل کیدل وروسته له شپږ ورځو تا ئید کړل
- نویسنده : کاکوجان نیازیپاکستان دچار آشفتگی سیاسی غیر قابل علاج
- نویسنده : مهرالدین مشید کشتن اسامه کشيدن چراغ سبز پاکستان به امریکا برای بازی تازه با افغانستان
- عبدالحی نزهتقتل اسامه بن لادن در پاکستان
- محمد همایون سرخابی حامیان اصلی تروریزم بین المللی
- ف. بریدیکتیی پاکستان به حکومت افغانستان
- کریم پوپل ستراتیژی کوتاه مدت ودراز مدت اضلاح متحده امریکا در قبال افغانستان و منطقه
- سرلوڅ مرادزی ایا د بن لادن په مرګ ترهګرو ته اړتیا پایته ورسېده ؟
- سرلوڅ مرادزی د افغانانو خبره چې بن لادن پنجاب کې دی ریښتیا وختله
- رستم پیمانپایان اسامه و پایان یک بهانه
- سلام خانبالاخره د اسامه بن لادن مرګ په نړیواله سطح تائيد شو
- محمد اسحاق فیاضزندان قندهار، درامه ای که هیچ کس خم به ابرو نمی آورد
- نویسنده : مهرالدین مشیدعبوسیت آمیخته با خشم فضای کشور را بهم پیجانیده است
- سلام خان د دفاع وزير دې استعفى ورکړي اوویاند یی باید بخښنه وغواړې
- انجنیـر خلیـل الله روًوفـیضرورت تغییربنیادی درسیستم نظام کشور
- نویسنده : مهرالدین مشیداستراتیژی تجزیه طلبانۀ امریکا در افغانستان بیشتر روح اسلام ستیزانه دارد
- نجیبه آرشبدون بازنگری در مصوبات شورای امنیت، تامین صلح در کشور، میسر نخواهد بود
- سلیمان کبیر نوریسند تازه ی انکار ناپذیر محکومیت، بر اسناد پیشین افزوده شد+ فیلم
- محمد اسحاق فیاضشصت درصد افزایش خشونت در بهار خونین افغانستان
- محمداسحاق فیاضعوامل نفوذی طالبان، پاشنه آشیل نیروهای مسلح افغانستان
- سرلوڅ مرادزیپنجاب اصلي لوبغاړي رامیدان ته کړل
- محمد اسحاق فیاضکمیسیون مشترک صلح، تلاش دوجانبه برای نتیجه نامعلوم
- سیدمحمد فرزاد تا کی دروغ ؟
- سرلوڅ مرادزیافغانستان ته د الوتکو ورکړه او د پنجاب منډې !
- نورمحمد غفوریسیاسی حاکمیت او د ملت تر مخ پرتې ستونځې
- نویسنده: دکتور شهیرنثاریچگونگی مدیریت بحران در افغانستان
- محمد اسحاق فیاضتحولات افغانستان در چشم انداز نشست وزرای خارجه ناتودر برلین
- سلام خاند طالبانو تسليمېدل هسې تبليغات او خبرې دي
- فخرزادغرض مبارزه با فساد ‚ به اراده قوی ‚ و همکاری صادقانه ‚ جامعه جهانی نیاز است
- محمد عوض افغان ها سر نوشت خویشرا خود باید تعین نماید
- محمد اسحاق فیاضافغانستان در تحولات نظامی سال گذشته
- محمد اسحاق فیاضافغانستان در تحولات سیاسی سال گذشته
- ولی محمد نورزی د ولسی جرګي د انتخا باتو پر کشا لې د ځانګړي اختصاصي محکمي پریکړي څه شوي ؟
- نورمحمد غفوریدسوله ایز فشار اړتیا!
- سلیمان کبیر نوریفجایع سازمان یافته ی تروریستی در کشور
- محمد یعقوب هادیداکتر نجیب الله یک قتل سیاسی بود؟
- ډاکـــټــــر صـــلاح الــــدیـــن سـعـیـدی – سعـــیـد افــغــانـيپه افغانستان کې حالات، کړکیچونه او د حل ممکنې لارې!
- سرلوڅ مرادزیمذهبي لیونیان د وحشت په عروج کې
- عزیزه عنایت افغانستان و پایگاه دائمی نظامی امریکا
- انجنیر عزیزاحمدپایداری یا وابستگی
- نویسنده : کاکوجان نیازیکاندیدان معترض در جستجوی نخود سیاه
- محمد الله وطندوستوضع موجود و روشنفکران
- کاکوجان نیازیدخالت دروظایف محکمه ی خاص، بحران می آفریند!
- نویسنده : مهرالدین مشیدقبایل آنسوی دیورند آماج دسایس و بستر رقابت قدرت های استعماری قسمت سوم
- فخرزادبخاطر تامین صلح در کشور به مدیریت سالم کاری،حمایت کشورهای منطقه وجهان نیاز است
- ع.رستمی مبارزهء اگاه اختیاری است نه جبر!
- نویسنده : مهرالدین مشید قبایل انسوی دیورند آماج دسایس و بستر رقابت قدرت های استعماری *قسمت دوم
- کاکوجان نیازیسناریوی حضور نظامی امریکا منجر به ایجاد پایگاه نظامی آنکشور در افغانستان خواهد شد!
- عبدالحی نزهتنگاهی به جریانات داخلی ولسی جرگه
- سرلوڅ مرادزیپنجاب او مجاهدین د امریکايي پوځي اډو لامل دي
- محمد عالم افتخارجنایت و اشد جنایت علیه بشریت (مقدمهء دوم )
- رستم پیمانولسی جرگه؛ باز هم درجال جهالت
- ولی محمد نورزیپه افغا نستان کي د فو ځي اډو شتون او ضرورت
- رحمت اله روان ګاونډیو تل هځه کړی ده چی افغانستان کی سیاسی سیالی تر سره کړې
- نویسنده : مهرالدین مشیددنباله روی امریکا از سیاست های انگلیسی کفر سیاسی و جنایت تاریخی است
- رستم پیمانولسی جرگه را خنثی کردند
- محمد عالم افتخارجنایت و اشد جنایت علیه بشریت
- سرلوڅ مرادزی ننګرهاریانو دوښمن اوس هم په کمین کې دی !
- انجنير سيد عبدالقادر دامريکا پوځي دايمي اډي يا داشغال دوهم دګواښونو ډک پړا و!
- کاکوجان نیازیپیامد های سفر آتی رییس جمهور کرزی به لندن
- نصرت شادسه قرن ادبیات رئالیستی روس
- پژوهشی از: سلطان علی کشتمند ترجمه و نقش آن دردانش پژوهی، آموزش و پخش اندیشه های نوین
- انجینر محمود صافیزما کوره ، زما ګوره ، دګلو هاره ښکلی ننګر هاره دښمنان دی په سترګو ړانده شه
- علی رستمیچگونه برای یک حزب متحد ویکپارچه مبارزه نمود!
- نوشته: فهیم اندیشهسلجقوقی؛ چهارمین قربانی در پای قانونی
- خبرگزاری صدای افغان(آوا)ايجاد پايگاههاي نظامي امريكا در افغانستان؛دولت بايد فوق العاده محتاط باشد
- عبدالحی نزهتشورای صلح وواکنش های انفعالی مخالفین
- سلام خاند افغانستان شخړه یوه سوله ایز حل ته اړتیا لري
- رحمت اله روانتازمانیکه افغانها باهم متحد نشوند هیچ اقدام خارجی ها نتجه ندارد
- سرلوڅ مرادزی جلال اباد د دوښمن د سترګو اغزی
- نویسنده : مهرالدین مشید امریکا برای رسیدن به استراتیژی خود از هر خط قرمزی عبور میکند
- فخرزادپیامد بازیهای پشت پرده درکشور چه خواهد بود؟
- فرستنده : بامدادگفتید پایگاه دایمی؟
- اکا دمیسین دستگیر پنجشیریافغانستان به بیطرفی دایمی و غیر نظامی شدن نیاز مبرم دارد
- محمد یعقوب هادیپایگاه نظامی خارجی یا پایمال ساختن منافع ملی ما ؟
- الف - محشور بازی بامنافع و حیثیت مردم و میهن کافیست !
- لیکوال: ولی محمد نورزی د ولسی جرګی د ریاست مقام ته د وکیلانو د پهلوانی او زور آزمایی مسا بقه بیاهم نا کا مه شوه
- نویسنده : مهرالدین مشید جستاری بر پسینۀ فساد زنجیره یی زمامداران کابل
- فهیم اندیشهکشت قانونی در غربال سیاف
- سلام خان نړيواله ټولنه بايد دافغانستان له ګټوسره سم عمل وکړي
- عبدالله رسولیبرای کدامين درد بنالم؟
- رحمت اله رواندخارجی چارواکو دیوه اوبل ضد ځرګندونې افغانستان بحران ته وړې
- محمد عالم افتخارخیانت ، شر ، فساد و قطاع الطریقی در مسند قضا
- انجنير سيد عبدالقادر اوباما بايد دډموکراسي نقا ب له مخه ليري کړي !
- نویسنده : مهرالدین مشید امریکا و بازی بزرگ در کشوری که دشنه مقاومت گلوی هر مهاجمی را شگافته است
- الف - محشور ولسی جرگه یا جهادی جرگه ؟
- سرلوڅ مرادزی لاسپوڅې او ملي ضد ولسي جرګه
- محمد اسحاق فیاضروسیه، حضور مجدد آرام و خزنده درافغانستان
- رحمت اله روانبالاخره پارلمان افغانستان رسماً افتتاح گردید
- سلام خانټول ۵۹ بریالي اعلان شوي کاندیدان په درغلۍ تورن دي
- واحد صلحجو حکیمزاده کلیشه سازی ها و پیکر ترایی
- عزیزه عنایتافغانستان ودشواری های روزافزون !
- نویسنده : مهرالدین مشید مطبوعات سکوی پرش یا توسنی برای هوس رانی های گندیده نیست
- نوشته :آرش آزیشماجرای رقابت برسرکرسی ریاست مجلس نماینده گان
- وزیراوستا کرزی: بجای اصداربیانیۀ مستقل به سفیرایران عذرمیکند
- فخرزادپیامد کشمکش های قدرت طلبی در کشور چه خواهد بود ؟
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانیفـریب و اغواء گری پاکستان درقبال کشور ما پیگیرانه دنبال میشود!
- عطا احمدیمارشال فهيم دست خالى برنگشت و ايران دين خود را بارديگر ادا كرد!
- نوشته از : ع. بصیر دهزاد جستجوی اهداف بزرگ در امکانات کوچک
- سرلوڅ مرادزی ایران د افغانستان په اړه د ګورګین خوبونه ویني
- کابلی والاگلِ خشک به دیوار نمی چسبد
- نویسنده : دکتور شهیر نثاریمسئولیت پذیری ؛ ضرورت جدی در کشور
- ولی محمد نورزی د افغا نستان او ایران اړیکي کومی خواه ته روانی دي
- نوشته نذیر ظفرمهمانان نا خوانده
- سلام خانوسله وال مخالفان په يوه قوم او قبيلې پورې اړه نه لري
- محمد اسحاق فیاضچشم انداز 2014 و سال های سخت و دشوار
- مصلح سلجوقی سازمان شیفتگی ( کاسه لیسی )
- محمد یعقوب هادیسیاست پردازی و نیرنگ
- محمد عالم افتخاردعا به روح پدر بزرگ «جهاد» حضرت نصیرالله بابر
- نویسنده خوشحال اصفی اینده مبهم پس از خروج !
- اسماعیل -- محشور ((ما توانایی نبرد در دو جبهه را نداریم ))
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانیتحولات افغانستان، منطقه وتحلیل های آقای امرالله صالح درمورد!
- محمد عالم افتخار «جنبش چپ »((قسمت ششم و پایانی))
- داکترعمرپو پلسیمای داکتراکرم عثمان در آیینه تاریخ
- سلام خانتوقف تانکر ها ی تیل نتایج سفرمارشال فهیم را زیرسوال برده است
- سلام خانپه تیرو نهه کلونو کی بهرنیانو تنها دخپلو ګټو په باب فکر کړي دې
- مشکل حسابدهی کمک های مصرف شده درافغانستان نویسنده : دکتور شهیر نثاری
- عبدالحی نزهت شرایط دشوار و راه برون رفت از آن
- سلام خاننوی میلادې کال به هم له ستونزو ډک کال وي
- یعقوب هادیآرمانهای حزب دموکراتیک خلق افغانستان جاذبهء جاودان
- رحمت اله روانافغانستان یک سال دیګر مملوازمشکلات و خونین را سپری کرد
- سلام خاندوې نوې نقشې په افغانستان کې د ناامنۍ زياتوالی څرګندوي
- دوکتور صلاح الدین « سعیدی ـ سعید افغانی »دیدگاه درمورد اعلامـیـﮥ مجمع فعالان سیاسی کشور
- ډاکټرسرلوڅ مرادزی مذهبي لیونیان
- داکتر آریندرباره خدمات واشتباهات حزب دموکراتیک خلق افغانستان
- کاکوجان نیازیاظهارات جوبایدن ، جاری شدن جوی خون در افغانستان
- عبدالحی نزهتتخلیۀ بدون قید وشرط افغانستان
- پژوهشگرومحقق ( صباح )آيا پس لرزه هاي تقلب گسترده انتخاباتي ويرانگرنخواهد بود؟؟؟
- پژوهش وتحقيق از ( صباح ) آقاي کرزي! آيا صداي ملت راميشنويد؟؟؟
- سلام خانبن لادن بهانه خوبی برای جنګ در افغانستان بوده!
- محمد عالم افتخار«جنبش چپ »(( بخش پنجم ))
- نویسنده: دکتور شهیرنثاریمیزان نیازمندی به تداوم حضور نیروهای خارجی در افغانستان
- سرلوڅ مرادزی نړیوالو ځواکونو د ویستلوغوغا شا ته، د چا لاس دی ؟
- رحمت اله روان دخارجی قواو په موجودیت کی هیڅ کله هم سوله را تلای نه شي
- عطا احمدىكي ها و چگونه بر سرنوشت مردم افغانستان تصميم ميگيرند؟
- محمد عالم افتخار از فارورد پالیسی « جهادی » تا بفرزون « قبیله وی جنوب » در افغانستان !
- فخرزادغرض بیرون رفت از وضع موجود به عملکرد عالمانه و صادقانه نیاز است
- الف - سپید سنگ )) چکری(( هنوز هم چکر میزند
- پژوهش ومحقق ( صباح )آقاي کرزي! آيا صداي ملت راميشنويد؟؟؟
- سرلوڅ مرادزی رغول شوې ستراتیژي او سپين سترګی پنجاب
- نویسنده : مهرالدین مشید زنده گی مافیا های دولت محور کابل به روایت زاغه نشینان
- سلام خاند افغانستان په اړه د امریکا نوې آرزیابي خپره شوه
- داکتر خاکستردر پی شناخت روزمره گی سیاسی نخبگان چپ
- عبدالحی نزهتصدراعظم پاکستان در کابل
- سلا م خاندافغانستان جګړه باید ختمه شي!
- داکترآرینتثبیت وگسترش آرمانهای چپ تنها در تشکیل جبهه متحد است
- سلیمان کبیر نوریرییس جمهور کرزی همچنان سرگردان در پی نخود سیاه است !؟
- صباحآقاي کرزي! آيا صداي ملت راميشنويد؟؟؟
- نویسنده : مهرالدین مشیدباز گشت طالبان پاسخی مشت آهنین در برابر دزدان مافیایی کابل و واشنگتن
- محمد عالم افتخار « جنبش چپ و معادله ای از کاشف « نسبیت » ( اینشتاین )
- کابلی والادستاوردهای عمده ی مدیریت مجلس نماینده گان
- فرزادانوشهقانونی ،چهره ی مؤثروکارگزاردرحوزه ی تفکر ملی
- سلام خان ولسمشر د ټاکنو په کار کې هیڅ ډول مداخله نه شي کولای
- وزیراوستاباورمندی اصولی ویقین کامل درعمل کرد
- عادل گیلگمش تهمت فساد بر تاریخ و فرهنگ افغانستان معادل خراسان و آریانا نمی چسپد !
- صباح آقاي کرزي! آيا صداي ملت راميشنويد؟؟؟
- کابلی والارقابت برسرکرسی ریاست مجلس نماینده گان به کجا می انجامد؟
- صباحآقاي کرزي! آيا صداي ملت راميشنويد؟؟؟
- نویسنده : مهرالدین مشیدباز گشت طالبان پاسخی مشت آهنین بر دهن دزدان مافیایی کابل و واشنگتن
- انجنیـر خلیـل الله روًوفیرویدادهای فضیحت بارسیاسی لطمهً جبران ناپذیردر تاریخ کشورما
- عبدالحی نزهتافغانستان دوباره ویتنام میشود!!
- محمد عالم افتخار «جنبش چپ »(( بخش سوم ))
- ولی محمد نورزی د امریکا ناوړی سیاست او دکرزی فا سد حکومت
- سرلوڅ مرادزی د ډیورند جرګې د لروبروافغانانو زړه ته لاره کړې
- جمال رستمیکشورعجایب ، رهبران سیاسی عجیب ، مخالفین عجیب
- رحمت اله روانتشویش پاکستان درمورد خروج ناتو از افغانستان
- عبدالحی نزهت سناریوی مضحک
- صباح آقاي کرزي! آيا صداي ملت راميشنويد؟؟؟
- سلیمان کبیر نوریعرایضی به بهانه ی (ملا بینظیر مادر طالبان)
- محمد عالم افتخار «جنبش چپ »(( بخش دوم ))
- عبدالحی نزهتاستراتژی انتقال مسولیت جنگ به اردوی افغانستان
- سرلوڅ مرادزی قاضي حسین احمد او د پښتو او پښتنو پښې وهل
- دوکـتــور صـلاح الــدیـن ســعـیـدی « سـعـیــد افـغـانــی » دیموکراسی بدون حاکمیت قانون مردود است!
- صباح آقاي کرزي! آيا صداي ملت راميشنويد؟؟؟
- کمال نبی یار چرا مارشال فهیم از قاچاقبران حمایت میکند؟
- محمد عالم افتخار«جنبش چپ » و معادله ای از کاشف « نسبیت » (اینشتاین)
- سرلوڅ مرادزی د ای ایس ای ګواښونه د ملاعمر او ګلبدین په ژبه
- سلیمان کبیر نوریافتضاح بی نظیر در بر افتادن ماسکها
- نوشته: احمدضیاء نوریرنج های محمد یونس قانونی
- الف - میهن فدا پس از دو سال خاموشی باز هم چرند
- محمد همایون سرخابی درنگی به اعترافات افتضاح آمیز آقای داود عمر زی رئیس دفتر قصر ریاست جمهوری افغانستان
- صباحصداي ملت چيست؟
- محمد عالم افتخارچرا میگوئیم « جنبش چپ افغانستان »؟؟ (جان مطلب!)
- انجنیر عزیزپس منظر انتخابات
- فخرزادعلت گسترش بی ثباتی در کشور چه میباشد ؟
- محمد امین میرزادتلاش های صلح و چالش های که هروز افزون می گردد
- سرلوڅ مرادزی ایا افغانستان د برتانوي پنجاب ستراتیژیک کنډو(۱) دی ؟
- انجنير سيد عبالقادر آيا دولسي جرګي دټاکنو په لوبه کي نا کامه روشنفکره نوماند وکيلان حق لري چی د ا لوبه غير مشروع وبولي !
- صباحآقاي کرزي خوابي يابيدار،آيا توآوازملت راميشنوي؟؟؟
- نویسنده : مهرالدین مشیدبازگشت به خویشتن شرقی و رها از خویشتن غربی قسمت چهارم
- عبدالو کیل کوچی آنجا که فساد اداری باشد رسوایی تازه گی ندارد
- عبدالحی نزهتافغانستان درگیر بحران فزاینده
- دوکتورصلاح الدین سعیدی – سعید افغانیمکثی بر مصوبات جلسه ای مؤرخ ۲/۱۱/۲۰۱۰ حکومت افغانستان
- داکترآرینعوامل شکست چپ در انتخابات پارلمانی
- الف - میهن فدا ((من به جورج بوش گفته بودم ))
- نویسنده : مهرالدین مشیدافتضاح بسته های پولی د ر ارگ کابل و دهن کجی شماری رسانه ها
- محمد عالم افتخار آنچه باید « آگاهان » از آن آگاه شوند !
- واحد صلحجو حکيم زادهرسوايی ھای عقب پرده در امواج طوفان حوادث
- محمد همایون سرخابیمضحکه صلح ملا با طالب
- حاجی خدايداداخگرازنماينده های واقعی تاکمک های قانونی
- نویسنده : مهرالدین مشیدبازگشت به خویشتن شرقی و رها از خویشتن غربی قسمت سوم
- نوشته از ع. بصیر دهزاد بدیلی بر یک معامله یا مثلث بد – زشت - شوم
- آصفه صبابلی آقای احمد سعیدی آگاهان بازنده شدند!
- عبدالحی نزهتافغانستان کانون جنگ های استخباراتی
- مرکز مطالعات ستراتیژیک افغان مکثی بر مصوبات جلسه اخیر حکومت افغانستان
- محمد عالم افتخارمکثی بر شایعات و واکنش ها در بارهء کتاب « معنای قرآن »
- ذکريا (يوسفزی)به کی باورکرد؟امريکا،انګليس،پاکستان ويابه هيچ يک ان،واقعيتهای پشت پرده چيست؟
- عبدالحی نزهت شورای صلح ,چالش ودشواری های فرا راه, استاد برهان الدین ربانی
- نویسنده : مهرالدین مشیدبازگشت به خویشتن شرقی و رها از خویشتن غربی قسمت دوم
- عبدالواسع غفاریبجواب نه ،بلکه به ارتباط تبصره محترم رفیق عظیم بابک
- محمد همایون سرخابی چرا دیگران هزینه سرکشی طالبان را بپردازند ؟
- فخرزادتامین صلح و ثبات واقعی به برخورد صادقانه و واقعبینانه نیاز دارد
- انجنير سيد عبدالقادر په کندهارکي دهمکاري په نامه پوځي عمليات په ښامار ي ګوزارباندي واوښتل
- عبدالو کیل کوچی صلح را با صلح خواهان میتوان تامین کرد
- عبدالواسع غفاری تحقق گفتاردرعمل ضا من وحدت نیروهای دموکراتیک ومترقی است
- س.ک.نوریکاربرد ابزاری غرب از بنیادگرایی
- نویسنده : مهرالدین مشیدبازگشت به خویشتن شرقی و رها از خویشتن غربی
- عبدالحی نزهتباز هم دربارهء نقش پاکستان در بحران افغانستان
- سرلوڅ مرادزی افغانستان کې د سولې هڅو پنجاب وارخطا کړی
- محمد اسحاق فیاضحملات هوایی، بهترین وسیله شکار رهبران القاعده و طالبان در پاکستان
- محمد عالم افتخاراساسی ترین حلقهء سیاست که باید همه افغان ها به آن چنگ بزنند !
- نگارنده : زلمی رزمی دزدان با چراغ
- معلم زرغون شاهاولسمشر او د هغه تړمې اوښکې
- نوشته از ع . بصیر دهزادفدرالیزم و ارزش های آن، تضاد یا تطابق در سیستم سیاسی و اجتماعی افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشید رشد سیاسی و اقتصادی روندی است هماهنگ و متوازن
- عزیزه عنایتاستعــداد ونیــروی فکری افغــانــان
- شاه محمود محموداعلان نتایج انتخابات دال برتحـــریم انتخابات توسط مردم وادامه بحـــران مشــروعیت دولت درافغانســــــتان اســــــت
- عبدالواسع غفاری بمناسبت چهاردهمین روزشهادت دوکتورنجیب الئد
- محمد عالم افتخار دنیا ؛ با «ISIپاکستان» است یا با «شورای امنیت» ملل متحد؟!؟!
- سرلوڅ مرادزی ازمایل شوي ډاکوان هېواد ته سوله راوستلای شي ؟
- کاکوجان نیازی نگاهی به سیاست های پاکستان در قبال افغانستان
- رحمت اله روان د شهید داکتر نجیب اله دشهادت دڅوارلسم تلین په یاد
- محمد الله وطندوست باز هم تقلب در انتخابات و ادامه نا امنی ها
- سرلوڅ مرادزیدوکتورنجیب د خوشحال خان د شعر میړنی
- فخرزاداز تجارب خونین نه سال گذشته گذشته باید آموخت
- عبدالوکیل کوچیصلح عادلانه زیبا ترین بهای زندگیست
- اندیشه گاه تمامیت افغانستانطالبان - طوق لعنتی بر گردن اسلام و لکهء ننگی بر دامان بشریت! (بخش هفتم و پایانی )
- یعقوب هادیبخاطرآینده جنبش مترقی کشور روی واقعات کشوری باید به قضاوت مشترک رسید
- رحمت اله روانافغانستان ی كشور مستقل است هیچ پلانی براى تجزیه ان عملی نخواهد ګردید
- نویسنده : مهرالدین مشید ادارۀ کابل نمادی از ذبون پهلوانان فساد ، جاسوسی و معامله
- انجنير سيد عبدالقادر آيا پوهيږي چی دولسي جرګی په راتلونکو مصنوعي ټاکنو کي به کاميابي دکومو اشخاصو په نصيب سي ؟
- اجمل شينوارید ملی جبهي جوړول اسان خو پايښت (دوام) ئی سخت دي!
- محمدنبی عظیمی دنیا جای خوبی است و می ارزد که به خاطر آن بجنگیم
- رستم پیمانطرح که تجربه شد، طرح که تجربه شود و طرح هایکه...
- نویسنده : مهرالدین مشید در کارنیوال انتخاباتی بازیکنان اصلی تفنگداران غارتگر و گروههای مافیایی اند
- محمد یعقوب هادیبخاطرآینده جنبش مترقی کشور روی واقعات کشوری باید به قضاوت مشترک رسید
- محمد همایون سرخابی تغییر در نظام سیاسی افغانستان متضمن صلح و ثبات است
- عزیز آریانفرعمو سام در راه اژدها
- داکتر و . خاکسترسرمه بر سنگ حنا سایدن
- انجنير سيد عبدالقادردولتي چارواکي حق نلري چی دلوټ مارانو او قمار بازانو ددرغليو تاوان دبيت المال په پيسوباندي ورکړي !
- انجنیر عزیز ادغام – چالش ها و راهکارها
- محمد عالم افتخارپاکستان در کام غضب های زمینی و آسمانی
- محمد یعقوب هادیبخاطرآینده جنبش مترقی کشور روی واقعات کشوری باید به قضاوت مشترک رسید
- سلیمان کبیر نوریتیزس استراتیژی افغانی برای تامین صلح وثبات پایداردر افغانستان
- عزیز آریانفرنیاز تاریخی به راه اندازی گفتمان بزرگ سراسری در زمینه دستیابی به اجماع ملی
- فخرزادکلید حل دشواریهای خونین کشور در کجاست ؟
- اندیشه گاه تمامیت افغانستانطالبان ـ طوق لعنتی بر گردن اسلام و لکهء ننگی بر دامان بشریت! ( بخش پنجم )
- سرلوڅ مرادزید طالبانو امارت یا د پيریانو پاچايي
- عزیز آریانفراوضاع منطقه و پیش بینی هایی برای آینده افغانستان
- سرلوڅ مرادزی جګړه باید افغانستان څخه پنجاب ته انتقال شي
- و. اوسیپف پیرامون بی طرفی افغانستان
- نوشته از ع. بصیر دهزاد تجارب سیاسی - سازمانی و شیوه برخورد با معضلات مقطعی
- محمد عالم افتخارخطاب جهانی در بارهء کتاب « معنای قرآن »
- سرلوڅ مرادزی مه پریږدۍ د پښتونستان ورځ هېره شي
- عزیز آریانفرگام های گمشده در سمفونی گوشخراش بحران خونبار افغانستان
- محمد یعقوب هادیحقیقتِ واقعات را باید گویا ساخت
- عزیزه عنایت تظاهرات درولایت بادغیس بخاطر کشته شدن یک پولیس افغان !
- عزیز آریانفرساختار ایده آل نظام سياسي در افغانستان
- عزیز آریانفرگره های کور و فروبسته کلاوه سر درگم بحران افغانستان
- فرشید رویایییک احتمال در باب سفر داکتر نجیب الله
- سلیمان کبیرنوریتمرین جنگ بر ضد ترور، با سلاح چوبی
- محمد عالم افتخار پاکستان در کام غضب های زمینی و آسمانی !!
- عزیز آریانفرشکست استراتیژیک امریکا؟
- محمدنبی عظیمیبـــــوی بــــــــــد
- سه یاداشتداکتر و. خاکستر
- رستم علی پیمانباید رأی داد اما برای کی؟
- محمد ولیوضع درکشورونقش چپ دموکراتيک دربهبودی اوضاع
- فخرزادآفتاب به دو انگشت پت نمیشود
- اندیشه گاه تمامیت افغانستانطالبان ـ طوق لعنتی بر گردن اسلام و لکهء ننگی بر دامان بشریت! ( بخش چهارم )
- سلیمان راوشبجایی تجزیه یا تقسیم افغانستان چرا پاکستان باید تجزیه نشود؟
- انجنيرسيد عبدالقادردخپلواکۍ ۹۱ يمه کاليزه د امريکايي اشغال په ۹ کلن درشل کي !
- کاکوجان نیازی فرمان انحلال کمپنی های امنیتی در افغانستان صادر شد
- نوشته: عبدالاحد"برين مهر" پايان خونين كوچيگري
- نوشته از بصیر دهزاد مخاصمات قومی و پسمنظر های خطرناک آن
- محمد عالم افتخارجهان ؛ به سوی پایان پروژه های جهادی!
- نویسنده : مهرالدین مشید هیاهوی تجزیۀ افغانستان توطیۀ دیگری برای فاجعۀ دیگر
- عبدالو کیل کوچیوحدت ملی خونبهای مردم است
- نوشته نذ یر ظفرسگ همسایه
- انجنیر زلمی نصرت ادامه سیاست «مصالحه ملی» در شرایط نو به بازنگری، غنامندی و انکشاف ضرورت دارد!
- اندیشه گاه تمامیت افغانستانطالبان ـ طوق لعنتی بر گردن اسلام و لکهء ننگی بر دامان بشریت! ( بخش سوم )
- خبرگزاری صدای افغان(آوا) چرا تجزيه، وقتي مي توانيم با هم باشيم؟!
- خبرگزاری صدای افغان(آوا) حركت در جهت استقلال، تنها راه دولت افغانستان
- حقيقت جو فشردهء فاکتها وحقايقی که تاکنون از اسناد ويکی ليکس فاش شده است
- سرلوڅ مرادزیمذهبي سخت دریځۍ کۍ پښتانه هرڅه له لاسه ورکوي
- دوکتور اصغرخیل منګلټولټاکنې، دموکراسي او افغانستان
- نویسنده خلیل الله عالمقدرت های نوع ظهورجهان و بازیهای بزرگ بازیگرانی کوچک
- وحید خرسندوحدت یا مصالحه غیر اصولی
- از اندیشه گاه تمامیت افغانستانطالبان ـ طوق لعنتی بر گردن اسلام و لکهء ننگی بر دامان بشریت! (بخش دوم)
- رحمت اله روانطرح تجزیه افغانستان را باید در زباله دانی تاریخ انداخت
- نویسنده : مهرالدین مشیدامریکایی ها شکست خورده اند ؛ اما خطر متوجۀ افغان ها است
- از اندیشه گاه تمامیت افغانستانطالبان ـ طوق لعنتی بر گردن اسلام و لکهء ننگی بر دامان بشریت!
- داکتر آرین پیروزی حزب واحد در وحدت حرف و عمل آن است
- کاکوجان نیازیصلح با طالبان ؟ یا پاکستان ؟
- محمد همایون سرخابی یک پاسخ کوتاه به ارجفنامه آقای ضیا باری بهار
- علی رستمیوحدت نیروهای ملی ودموکراتیک واقعیت زمان است!
- حقيقت جوشعله های آتشی که مردم افغانستان را ميسوزاند از پاکستان برميخيزد!
- نویسنده : مهرالدین مشید سیمای چند پهلو و همسویی های جنایت کارانۀ امریکا در جعبۀ جادویی
- نوشته از ع. بصیر دهزاد2019 یکصد سالگی استقلال افغانستان و فرصت های طلائی هنوز در دست
- محمد یعقوب هادیمرحله نتیجه گیری تدابیردموکراتیک
- عبدالوکیل کوچی استقلال
- انجنير سيد عبدالقادر ولسي جرګې خپله ميز ټکونه څو اونۍ مخکي دجمهوري رياست دمقام سر ه په يوه پټه معامله کي پاي ته ورسوله !
- محمدنبی عظیمیاین اربکی ها
- رحمت اله روان. کاسه صبر افغانها از مداخله عریان همسایگان لبریز شده است
- فخرزادطرحهای کنفرانس کابل به جلب همکاری صادقانه مردم و جامعه جهانی نیاز دارد
- نویسنده : مهرالدین مشید ابتکار جنگ در دست طالبان و فرماندهان امریکایی قربانیان لابی های کاخ سفید
- از قلم عبقریاز مار شال بینی باید ببینی
- عبدالو کیل کوچی از کنگره موسس تا کنگره حزب موسس !
- سرلوڅ مرادزی کابل کنفرانس : ترهګر او اداري فساد
- سرلوڅ مرادزی افغانستان د نړۍ او خپل تاریخ په عروج کې
- انجنـیر خلیـل الله رووًفـیافغـانستان درجهنـم سردرگمیها
- فخرزادزور سالاری را نمیتوان مردم سالاری خواند
- وزیراوستاگامها بسوی کنگره طنین انداز نیست
- اسدالله جعفری ضرورت وحدت هزاره
- اسدالله جعفری خلیلی و محقق در رأی نیاوردن وزرای هزاره خاینند یاخادم؟
- سرلوڅ مرادزی د افغانستان په اړه د پاکستان یرغلګر سیاست لابربنډیږي
- نویسنده : مهرالدین مشید دشواری های موجود و رهایی کرزی از توطیه های منطقه یی و بین المللی
- جمیل شیرزادکنفرانس کابل و تعهدات
- فخرزادمشت ها باز میشود حقایق برملا
- نویسنده : مهرالدین مشید امریکا در پرتگاۀ جهانخواری ها در موجی از صف آرایی های آینده
- کاکو جان نیازی انتخاب المصری به حیث فرمانده ی جنگ در افغانستان از سوی شبکه ی القاعده
- شاه محمود محمود چپاول ملیارد ها دالر کمکهای خارجی به افغانستان توسط افراد بلندپایه دولت
- محمد اسحاق فیاضملاعمر و بن لادن هم سرنوشت جداناپذیراز یک دیگر
- محمدالله وطندوستعدالت اجتماعی و دموکراسی
- فخرزادمقصر کیست ؟
- جويندهء حقيقتهيزم آتش بيگانه گان
- نویسنده : مهرالدین مشید حماسه هاییکه به دستان مردان مقدس نمایی به تاراج رفته اند
- کاکوجان نيازى سياسي او امنيتي کمپاين له افغانستان څخه د وتلو لپاره د لويديځ کمپاين شنونکى:
- کاکو جان نیازی بحران سیاسی وامنیتی ناشی از کمپاین برنامه ی خروج غرب از افغانستان
- نویسنده : محمدهاشم مهدویآیاخرِما ازاول دُم نداشت؟
- فخرزادپیامد رویدادهای مهم هفته های اخیر چه خواهد بود؟
- نویسنده : مهرالدین مشید شهزاده گان بریتانیایی و رویای غلبه بر اسلاف جنگاوران میوند
- د کاکوجان نيازى لیکنه د افغانستان په ټاکنو کې د رسنيو دقيقه شکل نيونه
- رحمت اله روانسیاسی کارپوهان د مکریسټل استعفا حیرانوونکی بولي
- لطیف کریمی استالفی خود را نفروشید ، شایسته ترین را انتخاب کنید !! .
- انجنير سيد عبدالقادر دولسي جرګي راتلوونکي ټاکني به حتی د مصنوعي مشروعيت لرونکي هم نه وي !
- فریده تبسمصدای ملت خاموش افغانستان
- رحمت اله رواند افغانستان لپاره هلې ځلې په بحران بدلیږي
- نويسنده : مهرالدين مشيد افغانستان زیر پاشنه های آهنین امریکا
- درانی اعلام کشف معدن لیتیوم پرده از دلیل لشکر کشی به افغانستان برداشت
- بســــــــــــــــملکرزی وایي دکندهار عملیات به تصفیوي وي نه جګړیز ؟؟
- رحمت اله رواند طالبانو ملا تړ د(اى ، اس ،اى) رسمي پاليسى ده
- نویسنده : مهرالدین مشید بحران اقتصادی کشور در امواج توفندۀ فساد حاکم در کابل
- دوکتور صلاح الــدیـــن سـعــــیـدی - سعید افغانی سـوله، جــرګه، دریـځـونـه او عـوامـــل
- عبدالحی نزهتجرگهءمشورتی صلح استعفای اتمر وامرالله صالح
- نو شته عبقری استعفای دو تن و سرخ چشمی دو صد تن
- رحمت اله روانحنیف اتمر اوامراله صالح استعفاوته مجبور کړل شول
- رحمت اله روانافغانستان دټولو افغانانو ګډ کور دي
- نویسنده : مهرالدین مشید بازی دو گانۀ امریکا با تروریسم به گونۀ دو روی یک سکه
- انجنیـر خلیـل الله روًوفـیرازهای نامکشوف درسایهً ستراتیژی مشترک کابل ــ واشنگتن
- دوکتور محمد سعید سعـید افغانی نــدآ صلح و آرامش ضرورت مبرم عصر موجوده ماست
- دوکتور صلاح الــدیـــن سـعــــیـدی - سعید افغانیتفاهم بین الافغانی اساسا توافق بر قواعد وراه کردهای زندګی سیاسی است!
- فخرزادریشه های هراس افگنی و القاعده درخارج از مرزهای افغانستان آبیاری میشود
- نویسنده : مهرالدین مشید راهکار ملی و حکومت ملی ؛ راهبرد فاسد و حکومت فاسد
- کــــامــــرانجنون انسان دشمنیء پس کسوتان شیطان
- دوکتور صلاح الــدیـــن سـعــــیـدی - سعید افغانیتفاهم بین الافغانی اساسا توافق بر قواعد وراه کردهای زندګی سیاسی است!
- فخرزادآیا درین بازی خونین برنده مردم میباشند ؟
- محمدالله نصرت مقام معلم
- نویسنده : مهرالدین مشید مانور های استراتیژیک امریکا زیر چتر دشمنی با تروریسم
- نور محمد غفوریدا پېړۍ او زموږ نړۍ
- شهاب الدین سرمند ناتو در گمراهی حل مشکل افغانستان
- علی رستمی جنگ درافغانستان برای تحقق اهداف ایدئولوژیکیست!!
- جاویدفرهادبرداشت نوانگلیس از سیاست های گذشته
- محمد یعقوب هادیاجازه ندهید جمع آمد های وحدتخواهانه به تفرجگاه شهره پرستان، توطئه گران وانتقام گیریهای شخصی مبدل شود
- فخرزادبخاطر داشتن یک افغانستان با ثبات ومصئون به یک اداره سالم و کارائی نیاز است
- نویسنده : مهرالدین مشید بازگشت طالبان به مارجه و زمینگیر شدن نیرو های امریکایی
- فریدون ســاحلعدالت انتقالی یا دایمی
- انجنير سيد عبدالقادر دافغانستان داوسني سختي لانجي دسياسي حل لاره
- عبدالحی" نزهت"بیهودگی مذاکرات صلح با طالبان
- فخرزادتامین صلح و ثبات وابسته به اتخاذ تصامیم صادقانه جامعه جهانی وتن دادن بخواستهای اکثریت مردم افغانستان است
- رحمت اله رواند رسنیو له نظره ، واشنګتن ته دافغان ولسمشردسفر مهم اهداف
- میم – محشور د (( قم)) چړیان او دافغانانو رټل او وژل
- میهن فدا -- محشور وحشیا ن سربرآورده از قم - درصد د انتقام از فرزندان اشرف و محمود
- نویسنده : مهرالدین مشید مارجه و افسانۀ جنگ تریاک
- صديق وفاپيشينهء مبارزات سياسی مسالمت آميز ومکثی بر مبارزات انتخاباتی در افغانستان
- شهاب الدین سرمند پارلمان افغانستان و مبارزه پارلمانی
- واحد صلح جو حکیم زادهشکوه ها دل ازاریها ازحرمسرای تا اقا متگا ه
- رحمت اله روانبه امید رسیدن ان روزی که، حقیقت ګویی جایی یاوه سرایی را بګیرد
- فخرزادواقعیت واقعیت است نمیتوان آنرا تغیر داد
- انجینر محمود صافی ضرورت تاریخی ایجاد حزب واحد
- علی رستمیاول می روز قیام کارگران علیه استبدادواستثمار!
- رحمت اله روانلیناروزبه ژورنالیست موفق وګوینده پرافتخار،برای افغانستان
- ل . کریمی استالفی معاذ الله ، از منادیان فتنه انگیز !! .
- محمد اسحاق فیاضکابل، تلاش برای ایجاد تعادل در روابط منطقه ای
- الف - سپید سنگ هشتم ارد یبهش تپایان آرزو های واهی
- میهن فدا- محشور هفتم ا رد یبهشت آفریده گار جهنم و بهشت
- میم - محشور دغوایی اووم : انقلاب، کودتا ، پاڅون ؟
- اکانديد اکا د ميسن ظاهر افق دمارجې او نادعلی اولسونو سرې او وطنپاله وينی به د خپلو اکۍ تر سرحده وچی نه شي
- رحمت اله روان کلیپ های وید یویی را پس نه کنید که باز دشمنان حزب د،خ،ا خفه می شود
- فخرزادپیامد بازیگران استراتیژی امریکا در رابطه به کشورما چه خواهد بود؟
- محمداسحاق فیاضشمال کشور، اپریل خونین برای آلمانها
- دپلوم انجنیـر خلیـل الله رووًفـیباجگیــریها وباجـدهی ها درمیدان کشمکش قدرت
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی مواد موافقتنامه های بــــن به بیراهه کشانیده شده اما ...!
- داکتر و.ع.خاکستراین بازی ارزش دیدن راندارد
- دگرجنرال ارکانحرب محمدعزیز حساسدکترین امریکا و متحدین آن در افغانستان
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی بحث تکمیلی بر نوشته صلح و استقرار خواست ملت است!
- انجینر محمود صافید ورکی مینۍ ورکه مینه
- رحمت اله روانکمیته انسجام برای اعاده حزب وطن در المان
- دوکتورصلاح الدین سعیدی – سعیدافغانی اطلاعیه غیر موجه، بی جاء و سیاسی لوی څارنوالی افغانستان
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی صلح و استقرار خواست ملت است!
- رحمت اله رواندبل دګناه په ویلو دخپل ځان ګناهوی نه کمیږي
- دکترنجیب الله مسیردگرسازی سیستم سیاسی ونقش آن درفرایند همگرایی وآشتی ملی گذاراز بحران عمومی به آرامش ملی
- نویسنده : مهرالدین مشید پایان تنش یا سناریوی دیگر با بیرون شدن تیغ از نیام انعطاف
- محشور- میهن فداکرزی : (( یا تخت است یا تابوت ! ))
- رحمت اله روانحزبی وحدت دحزب دټولو غړو غوښتنه ده
- فخرزادملاک حقیقت عمل است نه اظهار حرفهای تلخ و شرین
- محمد اسحاق فیاضقانون جدید انتخابات و چالش های پیش رو
- دوکتور صلاح الـدیـن سـعـیـدی- سعید افغانی اندیشه های ملی ګرایی! محترم ح. کرزی و انتخابات پارلمانی افغانستان!
- محمدنبی عظیمینگاهی به اوپراسیون تعرضی دولت ونیروهای نظامی بین المللی درولسوالی مارجهء ولایت هلمند
- رحمت اله روانکاپی کردن بهتر ازچتیات نویسی واضافه ګویی میباشد
- وزیر اوستا این با ر هم از خود می پرسم
- میوندردِ یاوه سرائی های جناب قدوس زریر
- علی رستمی به استقبال از کنگره حزب واحد !
- انجینر محمود صافیدر باره یاداشت عمر شمس ویدیو کلیپ ها وعکس العمل ها
- نوشته از ع. بصیردهزادافغانستان در یک معمای سیاستهای بغرنج فرامرزی
- رحمت اله روان حقیقت ګفتن تلخ است ولی بری شیرین دارد
- عبدالواسع غفاری وحدت را واقعاً درک نموده وصادقانه میپزیرید ؟
- انجنير سيد عبدالقادر دافغانستان داوسني سختي لانجي دسياسي حل لاره !
- کوشان صافی د اسلامي ګوند او د کرزي د دولت تر منځ د سولې د ټینګولو د پاره د روانو خبرو اترو په هلکه یوه تبصره
- محمد عا رف عر فان در رسای نقش داکتر نجیب الله برای تحکیم پا یه های رژیم مجا هدین در افغا نستان
- نثاراحمد بهینپه افغانستان کی دامریکا کومه پالیسی روانه ده
- فخرزادآزموده را آزمودن خطاست
- ډاکټر صلاح الدین سعیدي – سعید افغاني د ســـولــی جــــرګه
- عبدالحی نزهتمذاکرات با احمدی نژاد طالبان وحزب اسلامی
- رحمت اله روانپه لیکنو کی باید دحقیقت ځخه سترګی پټي نه شي
- رحمت اله رواننوي کال، نوي هیلې اوارزوګاني
- فخرزادمردم ار ناحیه پیامد رویدادهای مهم سال 1388 سخت نگران میباشند
- انجنیـر خلیـل الله رووًفیعوامل فشاربر رسانه ها ازکجا آغازمیشود !!
- حقيقت جونگاهی کوتاه بر نبشته های ماندگار تاريخی وفرهنگی دال بر حقانيت جمهوری دهه هشتاد در افغانستان
- نگارش از ع. بصیر دهزادتفسیری بر نواندیشی سیاسی و سازمانی
- انجنير سيد عبدالقادردامريکايي قومندان پرڅرګندونو باندي مکث
- نويسنده : مهرالدين مشيد قصرهای مافیایی از شیرپورتا جمیرا نمادی از فساد واشنگتن در کابل
- اسدالله جعفریوحدت ملی، یعنی احترام نهادن به حقوق شهروندی همه ی شهروندان
- انجینر محمود صافینظر کوتاه به ارتباط انتشار ویدوکلیپ ها
- رحمت اله روانزمونږ قضاوت باید عادلانه اوله هرنوع تعصب ځخه پاک وې
- محمد عا رف عر فان پا سخی به یا وه سرای های سقوط رژیم دمو کرا تیک در افغا نستان
- عبدالحی نزهتآغاز پروسهء بازداشت وتوقیف سران طالبان
- رحمت اله رواند ویدیویی کلیپونو خپریدل دحزب پر غړو کوم غلط تاثئیر نه لري
- محمدنبی عظیمی آتش به جان شمع فتد
- انجنـیـر خلیـل الله روًوفـیفریضهً مکلفیت دربن بست بازیهای سیاسی
- نویسنده : مهرالدین مشید دستگیری رهبران طالبان سناریوی پاکستان یا امریکا ویا هردو !؟
- رحمت اله روانافغانها همیشه قربانی رقابتها بین هند وپاکستان میګردد
- نثاراحمد بهینپیامد های سیاست «جهادی» سازی
- میم ---میهن فدا زنهار ! قانون را قاچاق کرده اند
- د افغان ستراتـیـژیکی څـیــړنــو مــرکـز دافغانستان د اداری نظام د رغونی په هکله مشخصی ملاحظی او پیشنهادونه!
- نورمحمد غفوریکه سیاست نه کوی، سیاست درباندې کیږی!
- نویسنده : عبدالحی " نزهت" فاجعه سالنگ ونتایج حاصله از آن
- د. صلاح الدین سعیدی په افغانستان کې د ناتو وروستی پوځی عملیات له یوی بلی لیدلوری نه!
- رحمت اله رواندهلمند په مارجه کی عملیات ځو خاص اهداف لري
- انجنير سيد عبدالقادر افغان ولس پر مارجه باندي يرغل محکومه وي !
- داکتر خاکستر پرتاب شده گی با سلیمان راوش
- انجنیر زلمی نصرت مهمند يگانه راه نجات افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشیداستراتیژی رویارویی با القاعده و موج خطرناک آینده
- محمد عا رف عر فان حزب واحد ستا رۀ درخشانی در کهکشان نیرو های دمو کرا تیک ملی در افغا نستان
- ډاکـــټـــر صلاح الــدیـــن سـعــــیـدی - سعید افغانی مـــصـــالحه بــــا کــــې؟
- نورمحمد غفوریدهېواد سخت شرايط د افغانانو واحد عمل غواړی!
- رحمت اله رواندیوه واحد ګوند ځخه ملا تړ زمونږد ټولو مشترکه وظیفه ده
- میم --- محشور خادم الحرمین , یا خادم القصرین ؟
- اسدالله جعفریخود فراموشی «افشار» دفن تاریخ است
- نویسنده :عبدالحی نزهتتلاش های صلح جویانهءترکیه معضله ی غامض وپیچیده ء افغانستان
- محمد الله وطندوستبه ادامه چند حرف" ستره" در باب وحدت
- علی رستمی به استقبال وحدت دوحزبِ باهم برادر !
- دوکـتــور صلاح الـدین ســعـیـدی - سعید افغانی د عسکرخدمت اجباری کول د حل لیار نده!
- فهیم ادا چند حرف «سُتره» در بابِ وحدت
- رحمت اله روان د طالبانواودولت ترمنځ په خبروکی دسعودی اوپاکستان شرطونه
- نویسنده : مهرالدین مشیدکنفرانس ها برای صلح ! یا بقای نیرو های خارجی
- دکتور صلاح الدین سعیدافغانیعـدم موفـقـیـتها درافغانستان و راه های حـل ممکن
- نوشته ی : فروغیدر حاشیه ی کنفرانس لندن
- عبدالوکیل کوچیخودکوزه وخودکوزه گروخودگل کوزه
- رستمیطالبان تروریست،قاتل،جنایتکاروبی فرهنگ تا برادران آزرده خاطر!
- رحمت اله رواند افغانستان مخالفین بایددپاکستان د آی،اس،ای دتاثیر ځخه نجات پیداکړي
- محمدنبی عظیمی Demagogy عوام فریبی ــــ
- میم --- محشور کنفرانس لندن : همه کشورها درتلاش کسب امتیاز برای چاکران خویش ا ند
- انجنيرسيد عبدالقادر په افغانستان کښي ديرغلي ځواکونوډيرښت به دبشري اواقتصادي تلفاتو سره يو ځاي يوازي ددوي دماتي وخت لږ څه ور اوږد کړي !
- نظر- برهان یک موفقیت دیگری نیروهای چپ( ح. د.خ.ا یا "وطن") دیروز
- نظر -برهان وحدت تشکیلاتی سیاسی نیرو های چپ دیموکراتیک "پرچم"
- ارسالی نجیب الله عظیمیکنفرانس لندن
- عبدالوکیل کوچی بسوی تحکیم وگسترش وحدت
- عمر محسن زادهکنفرانس بین المللی افغانستان و دشواری های حل مسآله
- جاوید جویا وسایل و راه های حل نهایی بحران افغانستان
- نوشته ی : اسماعیل فروغی آشتی با طا لبان یا سپردن اختیارات بیشتر به پاکستان ؟
- تهیه کننده : عبدالرزاق طلوع ریس جمهور کرزی با وزرای داخله و امنیت دولتی خویش باید استعفا دهید !
- رحمت اله روانحملات روزدوشنبه درمرکزکابل اهداف سیاسی داشت
- ع رستمیرسوائی ویا بدنامی!
- داکتر دستگیر رضایی تحکیمات سواحل دریای آمو جانب افغانستان و جلوگیری از تخریب بیشتر آن به قیمت خشت جان هر شهروند افغانستان می ارزد!
- ارسالی نجیب الله عظیمی „ شماری از احزاب در افغانستان خواستار تجدید نظر در استراتژی اوباما شدند “؟؟؟
- رحمت اله رواننوي ميلادي کال به هم دخارجی نظامیانو لپاره خونړی کال وي
- رحمت اله روانرویدادهای عمده سال ۲۰۰۹ م در افغانستان وبعضی نقاط جهان
- محمدنبی عظیمی نزدیک آی تا ما سراسر " ما " شویم *
- میهن فدا --- محشور ))هیاهوی بسیار برای هیچ(( ? !
- نگارنده : واحدصلحجو(حکیمزادهاستراتژی جدیدایالات متحده امریکا
- انجنیر زلمی نصرت مهمندافغانستان د«جواهر لعل نهرو»له نظره!
- فخرزاد مردم افغانستان در امتحان مرگ و زندگی قرار گرفته اند
- رحمت اله روان افغانستان همیشه دنړی دسترو طاقتونو دسیالیو قربانی شوي دي
- عبدالله رسولیرييس جمهور موفق(؟)
- رحمت اله رواندکابینی د رد شویو وزیرانو په اړه مختلف عکس العملونه
- میهن فدا --- محشور پارلمان جهادی وزیران مجاهد را رد کرد
- نویسنده : مهرالدین مشیدافغانستان پیکرۀ بیمار در زیر شلاق دموکراسی و مشت آهنین رهبری فاسد
- سلیمان راوشباز خوانی چپ و راست:
- فخرزاد مردم ما ازناحیه دشواریهای موجود به ستوه آمده اند
- هدایت حبیب چهل وپنجمین سالگرد حزب دموکراتیک خلق افغانستان
- انجنیــر خلیـل الله رووًفـیتناقضات ستراتیژی واشنگتن وآیندهً سردرگم افغـانستان
- داوود کرنزی فرخنده باد چهل و پنجمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب شهیدان وزحمتکشان افغانستان
- تحقيق وپژوهش ازصباحقواي مسلح ازلشکرکشي شوروي تا يورش نظاميان آمريکا قسمت دوم
- رحمت اله روانراځی چی دشهیدانو دارمان په خاطر سره یو ځای شو
- تحقيق وپژوهش ازصباح قواي مسلح ازلشکرکشي شوروي تا يورش نظاميان آمريکا قسمت اول
- انجنير سيد عبدالقادر افغان ګوډاګی دولت لږ تر لږه مصنوعی مشروعيت هم تر لاسه نه کړ !
- فخرزاد مردم افغانستان خواهان یک مدیریت سالم و کارائی میباشند
- نوشته ی : اسماعیل فروغیمقصر کیست ــ حکومت یا جامعه ی جهانی
- اسدالله جعفریکابینه جدید آقای کرزی خلاف قانون اساسی است
- فخرزاد غرض محو فساد به افراد شایسته ماهر ومتعهد نیاز است
- ارسالی نجیب الله عظیمی درامهء جانبدارانه و تنگ نظرانهء پنجم دسامبر سال ۲۰۰۱ بن و سرنوشت بعدی افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشید فساد مدیریت در کابل و وامانده گی ها برای مبارزه با فساد
- استادصباحنهضت فراگيردرانتخابات رياست جمهوري چه بد ست آورد وچه را ازد ست داد؟؟؟
- فخرزاد صلح زمانی میسر میشود که اکثریت انسان ها از مزایای زندگی طور عادلانه استفاده نمایند
- نویسنده : مهرالدین مشیددستان اغواگرانۀ انسان تایخ را به انحراف و جامعه را به فساد میکشاند
- انجنیــر خلیـل الله رووًفــیاستفاده ازمراسم سوگند در چالشهای سیاسی
- میر عنایت الله سادات پی آمد یک توطئه ای تاریخی
- رحمت اله روان په افغانستان کی دیوه امریکایی عسکر کلنی مصرف نژدی یو میلون ډالر دي
- سرور میړنی نجیب اله کابلی دسیما سمر په باب رښتیا وایی
- نوشته ی : اسماعیل فروغی بازهم همان آش است و همان کاسه
- مرادزی پنجابي ټلواله د سیمې د ناورین اصلي لامل
- نویسنده : مهرالدین مشید حامد کرزی در کوچۀ بن بست گزینش ها
- علی رستمی یاد بود ازشخصیت جاویدان تاریخ !
- عبدالواسع غفاریوحدت پیروزی وتفرقه تباهی درقبال دارد
- رحمت اله رواندبګرام په زندان کی دبندیانوسرنوشت دتشویش وړدي
- نویسنده : مهرالدین مشید روایتی از ناباوری ها برای آینده در جغرافیای فساد قدرت در کابل
- محمد عوض نبی زا ده برخی دلایل بی ثباتی و خشونت درافغانستان
- رحمت اله روان هیچ افغان وطندوست طرفداراقامت قوای خارچی درافغانستان نیست
- انجنير سيد عبدالقادر افغان ګوډاګی دولت لږ تر لږه مصنوعی مشروعيت هم تر لاسه نه کړ !
- دوکـتــور صـلاح الــدیـن ســعـیـدی – سـعـیــد افـغـانــی فساد اداري، تــوقـعــات وظرفیت های حاکمیت افغانستان
- نوشته ی : اسماعیل فروغی فساد ، عامل عمده ی ناکامی های هشت ساله
- فخرزاداقتدار دولت آینده مربوط به حاکمیت قانون تامین امنیت و و رفاه اجتماعی خواهد بود
- نویسنده : مهرالدین مشید قهرمانان و نخبگان قربانیان مظلوم نبرد داد بر ضد بیداد هستند
- انجنیـر خلیـل الله رووًفیضرب الاجلهای کاری وآیندهً نا پایدارحکومت نوتشکیل درافغانستان
- رحمت اله روان دفا سد حکومت تور داغ باید دافغان ملت له تندی پاک شي
- مرادزی یوازې اداري فساد ، که د جنګي مجرمینو په اړه هم مبارزه ؟
- عبدالوکیل کوچیوحدت معیار وطنپرستی وضامن پیروزی است
- خلیل وداد چند نکته در بارهء مقالهء «خریداری نخستین هواپیماها برای نیروی هوایی افغانستان...» در سایت بی بی سی فارسی
- محمد عوض نبی زا ده شیوه های انحصارقدرت وتبعیض قومی درافغانستان
- مرادزی د فساد په ضد هڅې باید له نورو ملي موخو سره وتړل شي !
- داوود کرنزیکار آئی و عدم کار آئی ســیاسـی و تشـکیلاتی
- فخرزاد راه بیرون رفت از وضع موجود چه خواهد بود ؟
- رحمت الله روان افغانستان ته فساد دنړیوالی ټولنی له برکته راغلی دې
- محمدآصف خواتیهغوی ته چې په هیوادکې مثبت بدلون غواړی
- نو شته نذ یر ظفرپیروزی داکتر عبدالله یا نا کا می کرزی
- فخرزاد حکومت آینده افغانستان به کسب مشروعیت نیاز دارد
- نویسنده : مهرالدین مشید استعفای مخملین داکترعبدالله و ادامۀ فساد در بستر باید ها و آیا ها
- نوشته ی : فروغیحمایتهای مشروط از حامد کرزی
- مرادزی ملي مشارکت یا سهامی شرکت
- طلوع هیچ دایه مهربان تر از ما در نخواهد بود
- دوکـتــور صلاح الـدین ســعـیـدی - سعید افغانی فساد اداری در افغانستان – عوامل و راه های بیرون رفت
- نوشته ی : اسماعیل فروغی آیا پای اوباما در باتلاق جنگ افغانستان فروخواهد رفت ؟
- فخرزادنجات کشور به اتخاذ تصمیم صادقانه و عالمانه نیاز دارد
- محمد عوض نبی زادهبررسی مختصرتداوم سه دهه جنگ درافغانستان
- محمد الله وطندوستجابجائی طالبان در شمال و پیامد های ناگوار آن
- انجنیـر خلیـل الله رووًفیافقهای فرورفته درتوفان حوادث
- نگارنده : زلمی رزمی (مجید)درآشفته بازار دوکانداران قدرت
- حقيقت جودور انديشی ودِرايت زمامداران پيشين وهوشمند افغانستان
- نوشته ی : اسما عیل فروغیدور دوم انتخابات یا حکومت مؤقت ؟
- رحمت اله رواندخارجی قواو په کړنو اعتراضونه زیاتیږي
- مرادزی انګریزانو د جدايۍ خبره رسنیو ته راوویستله
- جاویدفرهادتفکرملی چگونه ایجاد می شود؟
- محمد یعقوب هادیچیستیم،کیستیم
- محمدنبی عظیمیاز بینن سیوان تا کای ایدی
- فخرزادپیامد رفتن انتخابات بدور دوم چه خواهد بود ؟
- رحمت اله روان که دوهم ځل انتخابات کیږي بیا ایتلافی حکومت ځه معنا لري؟
- عزیزه عنایت مردمیکه سالها بار جنگ تحمیلی رابردوش کشیده اند
- نویسنده : مهرالدین مشید پاسخ منطقی تقلب به مثابۀ خیانت ملی محاکمۀ عاملین آن است
- محمد ا صغر( عبا د ی ) ا نتخا با ت وپی آ مد ها ی آ ن د رمیهن عزیز
- نوشته ی: اسماعیل فروغی افغانستان ، جولانگاه استعمار کهنه و نو
- عبدالوکیل کوچی ما درمضمون برنده شدیم ودیگران درشکل
- دوکـتــور صلاح الـدین سـعـیـدی - سعید افغانی آیا افغانها قادر به ساخت و ساز کشور شان هستند؟
- انجنیر عزیزاهداف،تجارب و درس های انتخابات
- مرادزی فاسد دولت او ترهګر د یوې سکې دوه مخونه
- رحمت اله رواندپردی تر شا یوه بله خطرناکه لوبه روانه ده
- فخرزادبازی با آتش و خون ادامه دارد
- نویسنده : مهرالدین مشید دراز راۀ صلح در افغانستان دشوار تر از استراتیژی اوباما
- رحمت اله روان د سولی کاروان ومسکین یارصاحب ته دعبرت ښه درس دې
- محمد یعقوب هادیدگم ها را بر طرف باید کرد
- فخرزادبار کج به منزل نمیرسد
- محمد نادر ظهیر از انتخاب درست تا کژراههء دیگر
- اسدالله جعفریسیاهان از سخن گویی محمد(ص)تاجایزه جهانی صلح نوبل«باراک حسین اوباما»»
- نویسنده : مهرالدین مشید خروج نیرو های خارجی از افغانستان در چشم اندازی از شکست
- زبیر شیرزادمکثی بر نوشته ی نقاب پوش د . م. از شهر لندن مقیم آلمان
- محمد عوض نبی زا دهچشم انداز مختصربرخی از مسایل کنونی افغانستان
- نویسنده : مهرالدین مشیدبازی امریکا کابوسی از ترفند در چاله یی از تحریف حوادث
- نوشته ی:اسماعیل فروغی آیا واقعا جنگ در افغانستان به بن بست رسیده است ؟
- رحمت اله روانطرح داکتر وحید اله بهتر ازستراتیژی خارجی ها میباشد
- دوکتور صلاح الدین (سعیدی – سعید افغانی) د افغانستان اوسنی سیاسی بحران د حل لاره
- فخرزادعلت گسترش خونریزیها در کشور چیست ؟
- رحمت اله رواننورباید دامریکا په انتظار وخت دلاسه ورنه کړو
- نویسنده خوشحال اصفی اعزام بیشتر نیروی نظامی به افغانستان اشتباه است!
- ترجمهء دکتور خلیل وداد (بارش)افغانستان- آستانهء حوادث
- شهاب الدین سرمندمبارزه تجربه وامید
- محمد الله وطندوستغوث زلمی بایدبی درنگ آزاد شود
- س. صابریبه مناسبت سيزدهمين سالروز شهادت دوکتور نجيب الله
- نویسنده : مهرالدین مشید رویای حضور قدرتمند نظامی امریکا در منطقه در موجی از خون و آتش
- محمد الله وطندوستبه بهانه سیزدهمین سالگرد شهادت داکتر نجیب الله
- رحمت اله رواندشهید داکترنجیب اله دشهادت ددیارلسم تلین په یاد
- تهیه و ترتیب میر محمد شاه رفیعیروز نمایش اهداف شوم و پنهانی جهان خوران
- مرادزیڅونه چې دښمن دوکتور نجیب پېژنده ، افغانانو ونه پېژاند
- مرادزی ای اس ای د طالبانو په جامه کې
- محمد یعقوب هادییاد شهیدان وطن گرامی باد
- فخرزادپیامد بازیهای ریاکارانه چه خواهد بود ؟
- امان معاشر خبرنگار ازاد(خود کوزه و خود کوزه گر و خود گل کوزه)
- دوکتور صلاح الدین (سعیدی – سعید افغانی)راه حل بحران سیاسی افغانستان بعد ازانتخابات ۱۳۸۸
- نوشته: دکترغلام محمد( اسد) محسن زاده عـمــق فـاجـعـه
- رحمت اله رواند کای ایدې مرستیال دکا بل څخه وشړل شو
- انجنیر فاروق کوهستانیروند انتخابات و معرفی نیم رُخ دیگر از چهره های سیاسی در کشور ما
- فخرزادمردم خواهان شفاف شدن نتایج انتخابات میباشند
- نویسنده : مهرالدین مشیدگسترش اندیشۀ وتحقق ناپذیری "نظام ایده آل" در جامعۀ بشری (قسمت پایانی)
- داکتر خاکسترگروپ روم چه شد ؟
- میرمحمدشاه "رفیعی"ضرورت اتحاد و همبستگی نیروهای ترقیخواه و تحول طلب
- رحمت اله روانآی ایس آی د افغانستان په ټولو ادارو کې نفوذ لری
- اشرف هاشمی آزادی پرویز کامبخش مبارک باد وفریاد برای غوث زلمی وسایر بی گناهان بلند تر باد
- رحمت اله روان نړیواله ټولنه له ازمویښت سره مخامخه ده
- محمد ا صغر( عبا د ی ) ا نتخا با ت اخیروطن
- نویسنده : مهرالدین مشیدگسترش اندیشۀ وتحقق ناپذیری "نظام ایده آل" در جامعۀ بشری )قسمت سوم(
- عزیز آریانفردر جستجوی سر نخ «کلاوه سر در گم استراتیژیک» افغانستان
- عبدالوکیل کوچیانتخابات،حفظ قدرت، سیستم نا کار آمد
- رحمت الله روانمردم افغا نستان ازریس جمهور اینده تقاضا امنیت دارد
- حقيقت جونتيجه ده در صد آراء و موقف داکتر منگل کانديد نيروهای ترقيخواه
- رحمت اله روانتیر انتخابات دافغانانو تر منڅ دیوالی نخښه ده
- محمد عوض نبی زا دهافغانستان معبر مداخله و رقابت ابر قدرت های جهان
- نویسنده : مهرالدین مشیدگسترش اندیشۀ وتحقق ناپذیری "نظام ایده آل" در جامعۀ بشری ( قسمت دوم)
- نویسنده : داکتر فریدون نورزادروش های جذب و تشویق سرمایه گذاری در افغانستان
- بریالی جویان جبهۀ دموکراتیک و وطنخواه،یگانه راه برون رفت از بن بست
- سپاهینتایج انتخابات 1388 افغانستان ودست اوردهای نهضت فراگیر
- حقيقت جونگاهی بر نظر سنجی سايت وزين انتخابات پيرامون کانديدان رياست جمهوری افغانستان
- سپاهی گمنامچرا من رای خودرا به حبيب منگل ميدهم
- نویسنده : مهرالدین مشیدگسترش اندیشۀ وتحقق ناپذیری "نظام ایده آل" در جامعۀ بشری
- فخرزادمردم ما از گسترش نا امنی ها نگران میباشند
- حقيقت جوجان کندن موذی، شام غازی
- اسدالله جعفریارتداد روحانیون ازرسالت دینی
- دوکـتــور صلاح الـدین سـعـیـدی (سعید افغانی) ملاحظات کوتاه در مورد نظریات محترم عارف عباسی ګرداننده پروګرام در لابلای واقعیت های افغانستان – موقف طالبان در افغانستان- تلویزیون پیام افغان!
- رحمت الله روان هرکس از خود حق دفاع دارد
- عبدالکریم تا یب شریفی فرهنگ انتخابات در تاریخ افغانستان برای بار دوم تمرین میگردد
- حقيقت جوسابقه داران ما ، حقايق و سرخورده گيها
- رحمت اله روانافغا نستان یو خپلواک هیواد دې
- محمد عوض نبی زا ده یادوبود از یازدهمین سالگرد شهدای نسل کشی طالبان در مزار شریف
- نویسنده : مهرالدین مشیداندیشۀ جهانی دردرازراۀ رسیدن به" الگوی تغییر" برای دگرگونیهای جهانی
- عبدالحی نزهتاوضاع روبه وخامت افغانستان
- سرور میړ نی سید اسحق ګیلا نی بیا په ښه بیه خرځ شؤ
- فواد پامیرینظام سیاسی و دغدغه های انتخاباتی در افغانستان
- فخرزادآيا ميتوان بدون مشاركت آزادنه مردم انتخابات را مردمي خواند ؟
- سرور(میړنی) هغه د خا د په بو جیو کي روپي وي اوکه کوم بل شې ؟
- نویسنده : صبحدم – بدخشانیانتخابات آیندۀ افغانستان و پامیری زبانهای بدخشان
- نویسنده : مهرالدین مشید گفتمانی میان سیاست و تاریخ در سه دهۀ اخیر که نه تاریخ است و نه سیاست
- تبصرۀ "شاهد" - از کندزکندز متلاطم است
- محمد عوض نبی زا ده گروه طالبان نمادی ازخشونت و قتل عامها درافغانستان
- رحمت اله روانآمريكا با جنګ درافغانستان یکسال وقت دارد
- فخرزاداگر اين مدرسه باشد اين ملا حال طفلان را خراب مي بينم
- محمد هاشم مهدویاستخاره سیاسی!
- محمد هاشم مهدوییک بیت راست ویک بیت دروغ !!
- اسدالله جعفریرسالت عالمان دینی دربرابر وسوسه های شیطان
- عبدالحی نزهتآه وحسرت ریس جمهور اوباما درباره ی قتل طالبان
- رحمت اله رواندهیواد ددښمنانوشیطانې دسیسه ناکامه شوه
- فخرزادمردم و جامعه جها ني به نسبت افزايش چا لش هاي انتخاباتي نگران ميباشند
- اشرف هاشمیداودخان آخرین شهزاده واولین ریس جمهور
- رحمت اله روانازدادن لقب قهرمان تا لقب حیوان
- محمد عوض نبی زا دهتقسیمات ملکی ظالمانه نمادی ازتبعیض واستبداد درافغانستان
- خلیل ودادخاطراتی چند از داکتر حبیب منگل (کاندید ریاست جمهوری)، سفارت افغانستان در مسکو و غیره
- نویسنده : مهرالدین مشیدجنگ در افغانستان نبردی است میان مافیای بین المللی
- صديق وفاپيشينهء مبارزات سياسی مسالمت آميز ومکثی بر مبارزات انتخاباتی در افغانستان
- انجنير سيد عبدالقادرايا امريکايي او افغاني واکمنان دافغان ولس په وړاندي رشتيا وايي ؟
- نوشته : لطیف کریمی استالفی روحانیون پیروان فرعون !!
- فخرزاد قانون ستيزي تا چی وقت؟خون ريزي تا بكي ؟
- اشرف هاشمی پیغام به هم وطن
- رحمت اله رواننظامیان غربې در افغانستان دچار سردرگمی شده است
- وزیر صلاحدولت نا کارامد کرزی مصداق پیروزی ماست
- فخرزادمردم ما خواهان تدوير انتخابات شفاف ميباشند
- نویسنده : مهرالدین مشیدترفند قحط الرجالی مشروعیت انتخابات آینده را به قربانی گرفته است
- انجنير سيد عبدالقادرايا امريکايي او افغاني واکمنان دافغان ولس په وړاندي رشتيا وايي ؟
- نوشته از ع. بصیر دهـــزادبررسی بر سیاستهای انتخاباتی وپروګرام انتخاباتی داکتر حبیب منګل
- محمد عوض نبی زا ده افغانستان کانون گرایشات قومی ودینی
- رحمت اله روانامریکااوبریتانیا دافغا نستان په حکومت کي بدلون غواړې
- نویسنده : مهرالدین مشید آسیای میانه بازی بزرگتر از شرق میانه وجایگاۀ افغانستان در آن
- میرمحمد شاه "رفیعی"ریا کاری برای پیروزی در دومین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان
- فخرزادپرده از رازها بركنار ميشود ؟
- اسدالله جعفریانتخابات وتقدیر سرنوشت هزاره(بخش دوم)
- محمد یعقوب هادیخوب فکر کنید و رای بدهید
- رحمت اله رواندامریکا سفیر په لاس وهنه تورن شو
- محمداسحاق فياضآيا شبكه هاي مالي طالبان كشف خواهد شد؟
- حقيقت جوتبصره بر برخورد غير دموکراتيک سايت وزين خاوران
- صديق وفاپلاتفرم داکتر منگل يا برنامهء تحول دموکراتيک وترقيخواهانه
- نویسنده : مهرالدین مشید ملت سازی ، چالش ها و دولت مقتدرملی
- انجنير سيد عبدالقادردامريکا دنوي ولس مشر د تغير يا« چينج » دسياست اعلانو ل اودافغان ولس نور ټکول
- فخرزادآزموده را آزمودن خطاست
- اسدالله جعفریانتخابات وتقدیر سرنوشت هزاره
- نوشته ی: کابلی والا"بلخ" الگوی بازسازی در افغانستان است
- محمد عوض نبی زا ده اهمیت سیاسی واستراتیژیکی افغانستان درجهان ومنطقه
- نویسنده : مهرالدین مشید مردم افغانستان در چنبرۀ مثلث شوم وشیطانی به اصافۀ فساد
- ب.د.گذرگاهیمِسکينستان!
- فخرزادمردم ما خواهان تامين امنيت محو فساد و فقر ميباشند
- کاووند راتلونکو ټولټاکنو په اړه یوه ناپیېلې سروې
- محمد عوض نبی زا دهکتاب شوئی کشف جدید نابودی وسانسورکتابها
- فخرزاددروغ پراگني تا به چند ؟ قدرت طلبي تا بكي ؟
- عظیم لمرچهار سال پر افتخار
- دکترنجیب الله مسیرنظام سیاسی آینده وفرصت های ازدست رفته
- مولاناعبدالکبیر(فرخاری)داکترحبیب منگل شخصیت درخور اعتماد مردم
- اسدالله جعفریمرگ سیاسی واخلاقی خلیلی - محقق ،ولزوم کنگره وحدت هزاره
- رحمت اله روانتا به کی علیه یک دیګر تو طیه ودسیسه
- محمد عوض نبی زا ده انتخابات آزمون دیگری ازتمرین دموکراسی درافغانستان
- ع باغبانبهتان کشتار دوملیون افغان درفاصله بین هفتم 1357وهشتم ثور 1371
- فخرزاد مشت ها باز ميشود - حقايق برملا
- محمدنبي عظيميعشق پیدا بود
- محمد اسحاق فياضاعتماد متقابل، اساس تداوم نشست هاي منطقه اي
- انجنیر عزیزباتو از تو
- محمد عوض نبی زا دهغَرجستان، سرزمین کهن واستبداد زدهءافغانستان
- میرعبدالواحد ساداتبر داشت ها و یادداشت ها پیرامون مصاحبۀ آقای "اکادمیسین" سلیمان لایق با بی بی سی
- اسدالله جعفریسفر حامد کرزی به ایران یاد آورسفر چوسیسکی به ایران است
- اسدالله جعفریاگر شهروندان کشورما در خارج، حق شرکت در انتخابات را نداشته باشند،دولت آینده مشروعیت دارد؟
- فخرزادپيامد انتصاب فرد پر قدرت و بي مسؤليت در آينده چي خواهد وبود ؟
- عبدالولي منګل د ښاغلي حامد کرزي کمپله په ټولیدو ده
- داکترفریدون نورزادافغانستان و توسعهی اقتصاد زراعتی
- ابونظيفهتراژيدی مديريت دربدخشان
- مرادزئد پردیو موخو پرځای ، طالبان باید د پښتنو د موخو لپاره وجنګیږي
- رستم پیمانقانونیت لازمه مشروعیت است
- جاویدفرهادملیگرایی زیاد، ملینگری کم
- پ.پامیربه جواب مصاحبه غلام مجدد "س لایق" در پاکستان
- جلالزیځيني کاندیدان ابتدایې سواد نه لري
- سيد معروف همدردطالبان لويه بلا ده چې د ISI او CIA لخوا جوړه شوي
- مرادزئافغانستان باید له پاکستان څخه د جګړې تاوان وغواړي
- ډاکـټــر صلاح الدین سعـیـدی – سـعـیـد افـغـانـیکه پـه ریــښـتـیـا هـم مـثـبـت بــدلـون غــواړی نــو تـفـاهــم وکړی!
- فخرزاد مردم نگراني كاي اي دي را بجا ميدانند
- اسدالله جعفریسونامی انتخابات افغانستان(شقاق درجبهه ملی)
- جاویدفرهادنگرشی بر مسألهی ملیگرایی درافغانستان
- اسدالله جعفریپیدا وپنهان انتخابات افغانستان(گلبدین حکتمیار هم می آید )
- نوشته :دکتر غلام محمد ( اسد ) محسن زادهبخاطر پیروزی حبیب منگل بکوشیم
- عظیم لمرانتخابات، وظایف ومسوولیت های نیروهای مترقی ودموکراتیگ دربرابر مردم وجنبش
- دوکتور صلاح الدین سعیدی - سعید افغـانیاګر تغییر مثبت میخواهید توافق کنید!
- محمد عوض نبی زا دهسخنی چند دربارهء انتخابات درافغانستان
- عزیزه عنایتکشتار غیر نظامیان در ولایت فراه
- محمد اسحاق فیاضسایه های تهدید طالبان در امنیت انتخابات
- فخرزادپيامد جلسه مشترك اخير سران امريكا . پاكستان و افغانستان چه خواهد بود ؟
- محمدنبي عظيمينبرد ادامه دارد
- انجنير سيد عبدالقادردمصنوعي ټولټاکنو له پاره ډله ايز ي وژني
- اسدالله جعفریانتخابات وموضع روحانیون در مشهد
- رستم پیمانروز پیروزی جهاد مردم افغانستان؟!
- محمد عوض نبی زا دهطالبان وکوچیهای مسلح عوامل اصلی بی ثباتی درکشورند
- فخرزادمردم ما گسترش هراس افگني را در منطقه ثمره توسعه طلبي كشور كشايان مي خوانند
- اسدالله جعفریبراساس بلوغ مدنی،رأی هزاره بر چه کسانی حرام است؟
- دوکتور صلاح الدین سعیدیملاحظات چندی برانتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ افغانستان
- احمدمنصور احمدینماينده سازمان ملل در افغانستان خواستار احترام به آزادي مطبوعات شد
- نوشـتهً دپلـوم انجنیـر خلیـل الله روًوفی استراتیژی جدید کاخ سفید وآماج بحران درمنطقه
- صفت الله عمل یاراول می روز اتحاد و همبسته گی کارگران
- علي رستمياول می را بايد گرامی داشت !
- اسدالله جعفریانتخابات وعقلانیت جامعه هزاره
- اسدالله جعفریشایعات انتخاباتی درمیان مهاجران هم ميهن ما در مشهد
- انجنير سيد عبدالقادر په نامه ټولټاکني او که دسياسي حل ريښتينه لاره !
- محمد عوض نبی زا ده افغانستان آزمونگاه نظامی و سیاسی ابرقدرتهای جهان
- نو شته :- نذ یرظفرچشم دید
- نویسنده: عبدالرزاق طلوع هشتم ثور ۱۳۷۱ روز آزادی افغانستان؟ ویا آغاز بربا دی و ویرانی عمیق افغانستان
- نو شته نذ یر ظفرکاندید سر شناس
- سعید سپهر واعظان منافق، سیه دل و مکار
- آریـــــن بــــــــادشـــــــــــــــاهکاندیدان پست ریاست جمهوری افغانستان
- خوشحال اصفیبحران امنیت در افغانستان
- از طرف -- ر.ت.نایا با چهره چند بعدی ویس نا صری اشنایې دارید؟
- فخرزاد دفاع از مشروعیت به صداقت نیاز دارد نه به نیرنگ و ریا
- انجنیریاسین فولادی قضــا وت با خـواننـده گــان !
- محمدنبي عظيمينبردی درپیش است
- محمد عوض نبی زا دهچشم انداز تاریخی تداوم بحران افغانستان
- حقيقتجوچرا تحريم انتخابات زيرعنوان حقيقت ؟
- فیروز کوهفقر و بیکاری باز هم از مردم ما قربانی گرفت
- میرمحمدشاه "رفیعی"تصامیم مجلس موسسان نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان به تاریخ 23 حوت 1387 مسئولانه و آگاهانه اتخاذ گردیده است!
- فخرزاددر تامین صلح ثبات کشور نیروهای داخلی و خارجی لازم و ملزوم یکدیگر اند
- عزیزه عنایت مروری بر مسایل داغ افغانستان
- محمد عوض نبی زا ده افغانستان قربانی تعصبات دینی , تبعیض قومی وبازیهای سیاسی
- پوهندوی دوکتور سیدحسام (مل)دیویشتمی پیړی بربرا ن د آی ، اس ،آی مزدوران
- غورځنګ دجمهوری ریاست په ټاکنو کې دملي ـ دموکرات ځواکونو دګډون اړتیا
- فخرزادتطبیق استراتیژی جدید اوباما به قاطعیت و صداقت نیاز دارد !
- صباحمروري برهشت سال حاکميت دولتي وچالشهاي سياسي
- عزیز آریانفراز راهبرد نو کاخ سفید تا زمزمه ها و آوازه های سر بازارهای مکاره سیاسی
- انجنیر یاسین فولادیمکثی برکی. جی. بی در افغانستان
- ديپلوم انجنير سليم صابریاز وحدت عمل به سوی کنگره واحد
- کا نديد اکا دميسن ظاهر افق آسان يي نالول چنګوښوهم پښي پورته کړې
- فخرزادبدیل جاگزین ساختن کشت خا شخاش چیست؟
- عزیز آریانفرریشه های بحران ها و چالش ها در کشور و جستجوی راهیافت های سازنده
- قیام الدین قیامآ خرین نقا ب بر افتید
- م ی هادیاحترام به کرامت انسانی ویا بهره برداری سیاسی
- محمد یعقوب هادیتاریخ واقعی با تحلیل حقیقی از واقعات باز نویسی خواهد شد
- دوکـتور صلاح الدین سعـیدیفــهــم مــــا از مــــذاکــــره بـــا مخالـفــیــن و طــالـبــان!
- صباحمقصراصلي درمشکل کشورکيست؟ دولت يانيروهاي ائتلاف؟
- میرمحمده شاه "رفیعی"ما پیروز هستیم
- نویسنده: بشرملا عمر را شخص معتدل اعلان کرد ن چه عواقبی در پی خواهدداشت؟
- لطیف کریمی استالفی پنج سال و هفده روز سکوت تلخ ! .
- جنرال ارکانحرب پوهاند محمد هاشم میکانیزم حل سیاسی و نجات افغانستان از جنگ ،در راستای طرح ابتکاری آقای دکتر وحید وحیدالله
- فخرزاددر جوئیکه آب رفته باز خواهد رفت
- محمد عا رف عر فان سیمای نهضت در برابر آئینه تمام نمای زمان
- داکتر خاکستربازیهای های این چرخ بازیگر
- صباحکيها درمشکلات مردم طي هشت سال آگاهانه نقش بازي کرده اند؟ (بخش دوم )
- خوشه چين یگانه راه حل مشکل
- فخرزادکسی میتواند به موفقیت برسد که خواهان آن باشد
- میرمحمدشاه "رفیعی"اهداف نشراتی تلویزیون های افغانستان
- صباحکش وگيرهاي انتخاباتي وبازي هاي استخباراتي
- محمد عوض نبی زا دهچشم اندازمختصرمناسبات میان افغانستان و ایران
- صباحکيها درمشکلات مردم طي هشت سال آگاهانه نقش بازي کرده اند؟ بخش اول
- خوشه چینپایان جنگ ناتمام!
- محمداسحاق فیاضنشست سه جانبه واشنگتن،عزم جدید برای مقابله با افراطی گری
- م ی هادی تمام ارزش های معنوی انسان ازاندرون خودش آغاز میشود
- خوشه چينپایان جنگ نا تمام!قسمت چهارم
- محمد اسحاق فیاضبالاخره چه روزی برای انتخابات تعیین می شود؟
- ص. وفا تجهيز شورشيان ديروز وامروز با زراد خانهء غربی ها
- دستگیر نایلنگاهی به اظهارات جناب توخی
- فرشید یاسائیانقلاب ناتمام
- خوشه چيناوشلُقی
- دوکتور صلاح الدین « سعیدی » سیکو لاریزم اکادمیسين سیستانی
- محمد عوض نبی زا ده تاثیرگذاری احزاب سیاسی بررویداد های تاریخ معاصرافغانستان
- م ی هادی پیرامون برنامه کاری از جهات عینی باید اندیشد
- فخرزادمردم ما خواهان بازنگری اساسی میباشند!
- فخرزادبارکج به منزل نمیرسد
- خوشه چیناخطاریۀ جبهۀ ملی
- لطیف کریمی استالفی خوارج مُتهم اند ، برئ الذمه نمیشوند !.
- نویسنده : میر عنایت الله ساداتهنوزهم امیدی است ؟
- زبیر شیرزادنیروهای ملی - دموکراتیک و ترقیخواه باید کاندید ریاست جمهوری داشته باشند
- زبیر شیرزادهوشیار! خبردار!
- خوشحال اصفیعوامل بحران در افغا نستان
- خوشه چينزیردهل سیاه، سرخ ویامردم؟؟؟
- نصيراحمدصديقينگاهی به انتخابات ریاست جمهوری آینده
- عبدالشکور خوشه چينپا یان جنگ نا تمام!
- جنرال سيد عبدالقدوس " سيد "ابتکار صلح، شگوفهء امید
- مازیار رازیملاحظاتی بر مقاله ی ی. بیدار
- خوشه چينپایا ن جنگ نا تمام!قسمت دوم
- محمد اسحاق فیاضآیا بعد ازسه ماه ، بازهم امنیت انتخابات تامین می شود؟
- محمد عا رف عر فانچشم انداز مشا رکت احزاب دمو کراتیک در انتخا بات ریاست جمهوری افغا نستا ن
- محمد اسحاق فیاضافغانستان، خروجی مهم تنش های غرب و روسیه
- انجنیر عزیز احمدقدرت طلبی یا عدالت پسندی
- خوشه چينپایا ن جنگ نا تمام!
- م ی هادی نظری پیرامون مقاله" نگاه تازه به جنبش چپ افغانستان وضرورت نو سازی فکری آن "
- دکتر دستگیر رضایی نگاهی بر اقتصاد مختلط
- نو شته نذ یر ظفر هز یان مجدد مجددی
- عظیم لمرعدالت اجتماعي
- م ی هادیچه خوب است قبل از عمل به افکار هم حق بینانه داوری شود
- محمد الله وطندوستباز هم در باره وحدت نیروهای چپ دموکراتیک
- محمد الله وطندوستبا تقویت نیروهای نظامی خارجی پیروزی در افغانستان ممکن نیست
- آدینه سنگین جهانی سازی اقتصادی و بحران مالی ناشی از آن
- ع باغبا نقانون وقانونیت از ثور 1357 الی جدی 1358
- عزیزه عنایت نسل بشـر را سایهء شوم جنگ تهدید میکند
- گل کریم گردیزیمواد مخدر، پروبلم هاوافغانستان
- انجنیر عزیزاحمد پروسه وحدت
- انور فرزامابر مرد وفاداربه اندیشه وتفکررهایی بخش ووارسته از وابستگیهای مادی دنیا
- سازمان کار افغانستانطرح مرامنامه و اساسنامۀ
- محمد یعقوب هادیدر اسطبل ما پر کاهی وجود ندارد که طیوری به منقار خود گرفته به هوا پرواز کند
- محمد یعقوب هادیگونه های فراز وفرود گفتگو ها در بارهء وحدت ن ف د ت ا وح م م ا
- ا سدالله جعفریامام حسین ووحدت ملی در افغانستان
- از: دکترنجیب الله مسیر بررسی مفاهیم امپراطوری و دولت ملی تلاشی برای پی ریزی بنیاد تیوریک این اندیشه
- نویسنده : فواد پامیری مسأله وحدت وهویت چپ دموکراتیک
- محمد یعقوب هادیحاصل زحمات مانرا ازگزند هر نوع اقلیم نا مساعد سیاسی حفاظت مینمائیم
- ع.رستمی مردان تاریخ !
- جليل پرشورارزش رای دهی آزاد ومخفی درامر تحكيم دموكراسی و سرنوشت رای دهنده گان
- محمد عوض نبی زا ده هفتادوپنجمین سالیاد شهادت مبارز ملی عبدالخالق شهید گرامی باد
- جليل پرشوروحدت رابايد ازپائين به بالاوسعت دهيم درغير آن باز متفرق خواهيم شد !
- جليل پرشورتمام موانع راازسرراه تاًمين وحدت مجدد رفقا بايد برداريم !
- محمد یعقوب هادی ارادهء مردم خواهانه ووطن دوستانه محور وحدت همگانیست
- محمد الله وطندوستبسیج همه نیروهای ترقی خواه ضامن پیروزی مردم ماست
- محمد همایون سرخابی به پیشواز از دوازدهمین سال روز وفات بزرگ مرد تاریخ کشور روان شاد ببرک کارمل رهبر پر افتخار و نستوه زحمتکشان افغانستان
- ع. لمریادی از بزرگمرد خرد وعمل ملی وانقلابی تاریخ معاصر افغانستان شاد روان ببرک کارمل
- نجیب الرحمن «شمال »گلهای آرزوشگوفان میشود !
- محمد عا رف عر فانظهوریک تحول بزرگ در اقلیم سیا سی نیرو های دمو کراتیک درافغا نستان
- محمد نادر ظهیر استراتیژی مـشـترک کشورهای آســیای میانه و افغانســتان درمنطقه
- جليل پرشورما ، اتحاد رفيقانهً حزب متحد ملی ونهضت فراگيرترقی ودموكراسی افغانستان را با اشك شادی استقبال ميكنيم !
- کانديد اکادميسن ظاهر افق دبوش ناټو يي سازمان نه يوازی دګونډې وهلو په درشل کی دی بلکه لاره يي هم پر ورکيدو ښکاری !
- محمدنبي عظيمي سحرگاهان این جا آرام است
- محمدنبي عظيمي درحاشیهء روزگار وصل نزدیک است
- غوث الدين مير خدا را شکر که بمشامم بوی گلاب می آید
- محمد یعقوب هادی گل های بهارستان حیات به شگوفه نشسته است
- انجنير سيد عبدالقادرولسی جرګه دملی دريځ پر لور
- خوشه چينازدیدگاه«عیاران» تنها اتحاداست که رسیدن به پیروزی راآسان میسازد!
- ع .باغبان درک واقعی رنجهای مردم کشورعامل وحدت میباشد
- بصيرصباحسليمان لايق (غلام مجددي) ازتفرقه جويي تاياوه سرايي { بخش دوم وپاياني }
- نو شته نذیر ظفر جنا یت کار مجرب
- ع باغبان ازسکوت اعضای حزب دیموکراتیک خلق افغانستان(حزب وطن) وکارمندان دولت آنوقت،مغرضین ودشمنان استفاده سئومینمایند
- زبیر شیرزادخودگذری شجاعت است
- محمدنبي عظيميروزگار وصل نزدیک است
- محمد یعقوب هادی ببرک کارمل به عنوان یک انسان بسیار بزرگ در راه تمام ارزش های انسانی یک رهبر واقعی بود
- بصيرصباحسليمان لايق (غلام مجددي) ازتفرقه جويي تاياوه سرايي (بخش نخست)
- محمد اسحاق فیاضکنفرانس امنیت و شعار های امنیتی
- محمد الله وطندوستبیانیه مشترک مسوولین شورا های اروپائی نهضت فراگیر دموکراسی و ترقی افغانستان و حزب متحد ملی افغانستان گامی در راه تحقق آرمانهای وحدت طلبانه نیروهای چپ کشور
- محمد الله وطندوستمحاصره خود سرانه و بی اطلاعی مقامات
- زبیر شیرزاد سالروزِ تولدِ خجسته
- عبدالوکیل کوچی فرخنده باد هشتادمین سالگرد باسعادت ببرک کارمل
- محمد داؤد رزمياراو هرگز لايق نبود
- م ی هادیخوش بینی به آینده را باید با تدابیر ضروری وموثر تقویت نمایم
- محمد عوض نبی زا دهعملکرد دوگانه وناموفق هفتسالهء دولت افغانستان
- انجنير سيد عبدالقادر پريږدي چی افغان غيور ملت خپله راتلونکي خپله وټا کي !
- حساس اوريارهبر فرزانه مردم
- م ی هادیوضعیت پیچیدهء کشور وضرورت تشکُل واحد نیرو های مترقی که مردم افغانستان به آن امیدوارند
- محمد عارف صخره دموکراسی ،انتخابات و ناامیدی مردم
- محمد اسحاق فیاضدومین جرگه امن منطقه ای با اهداف متفاوت از قبل
- عزیزه عنایت برای تا مین امنیت افغانستان قاطعیت اصولی لازم است
- محمد عوض نبی زا دهمذاکره با طالبان مبارزه علیه تروریزم جهانی را خدشه دارمیسازد
- فضل احمد طغیانآیا انتخا با ت آ ینده ریا ست جمهوری افغا نستان میتو اند ثبات و امنیت را تضمین نماید؟
- زبیر شیرزادما مکتب خود را داریم، که سری تعظیم به مردم غیور وطن و انسان زحمتکش آن فرو می آورد!
- لیلما ناشرخیانت و اختلاس: تحفه خلیلزاد به اداره کرزی
- نو شته نذیرظفرکتاب نا تمام
- رحمت اله روان مذاکره با طالبان برای مشروعیت و نجات طالبان میبا شد
- محمدنبي عظيمي مصالحه یا معامله ؟
- محمد اسحاق فياضافغانستان، فقير ترين كشور آسيايي
- محمدآصف خواتی بیایید که به ندای دادخواهانه جوانان لبیک ګوییم
- محمد عوض نبی زا دهعملکرد دوگانه وناموفق هفتسالهء دولت افغانستان
- محمد عارف صخره مذاکره با طالبان
- ا. م. شیزلی عفریت سرمایه داری در چنگال بحران
- محمد الله وطندوستمصالحه یا معامله؟
- حقيقت جوجعلکاران بايد محکمه شوند
- ارسالی نجیب الله عظیمی سیاست های عاری از شفافیت در کابل و حامیان بین المللی آن در افغانستان
- م ی هادینه تاریخ می ایستد ونه حقیقت پنهان میشود
- محمد عوض نبی زادهضرورت گذاراز تفکرتک قومی به اندیشه فرا قومی در افغانستان
- جنرال محمد یاسین امیریهشتاد سال از تولد ببرک کارمل شخصیت استثنایی تاریخ معاصرکشورمی گذرد
- م ی هادیگفتنی های چند در بحبوحه طرح ها ،نظریات واقدامات رفقای ما:
- صالحه رشیدی نبايد با زنده گي در قفس های طلايي غرب ،وطن را فراموش کرد
- محمد اسحاق فياضطالبان مدرن، چالشي فراروي استراتژي جديد امريكا
- انجنیر جمشیدیاتحاد وهمبسته گی
- سرورزهتابفرزند لايق ديروز حزب،خلف نالايق امروز!
- اکبر سید آبادیابن الوقت، مکار، شیاد، ... و یا هم ...؟
- ع. لمر انسان ها می میرند ولی مبارزه ادامه دارد
- داکتر صلاح الدین سعیدی وسایل اطلاعات جمعی و تلویزیون در افغانستان
- صلاح الدین سعیدی مطالب و مسایل مطرح در افغانستان، پروسه و را ههای حل
- محمدنبي عظيمياین زبان سرخ...
- داوی روشانبیست سال زندان بخاطر ترجمه قرآن
- محمد یعقوب هادیوضعیت بالفعل جهان و تبارز نیرو های بالقوه
- خوشه چين امانت درزیرآسمان آبی
- رحمت اله روان تا به کی علیه رهبران محبوب خویش تهمت میکنيم ؟
- عبدالو کیل کوچیغلام مجدد چه وقت سلیمان وچگونه لایق شد
- انور فرزام سابق عضو کميته مرکزی ح.د.خ.ا،منشي صدر هيأت رييسه شورای انقلابي ج.د.ا،دستيار زنده ياد ببرک کارمل و ديپلومات پيشينتصفیهءحساب شخصی است یاکرنش دربرابرارباب قدرت؟ یاهردویش؟
- محمد یعقوب هادیاز جوانی تا به پیری از پیری تا به کـَی؟"
- دردمندانسانهای واقعبین شکست های خود را ب پوچ گویی و دروغ گفتن توجیه نمی کنند
- محمدنبي عظيميفرهنگ ستـــــــــــوده
- محمد یعقوب هادیرقابت های نا مشروع به مثابه ای تیشه ای بر ریشه ای خودماست
- صارمگذشته خوب است که آيند ه خوبتر رانویدمیدهد
- ا. م. شیزلی عقیمانی که از درد زایمان می نالند
- انجنیر سید عبدالقادر دملی ګټو « ملی منافعو» ساتنه اودفاع دهرافغان ایمانی اووجدانی وظیفه ده !
- فضل احمد طغیانضرورت اتحاد سياسی برپایۀ برنامۀ مشترک ورهبری انتخابی جمعی
- محمد اسحاق فياضافزايش خشونت ها درسايه تغييرتاكتيك جنگي طالبان
- م ی هادیمسوول درجه اول تلفات غیر نظامیان ناشی از عملیات نظامی دولت ،کیست؟
- خوشه چين وقتی که راهت را انتخاب کردی...؟
- عبدالرزاق طلوعایا در افغانستان صلح واقعی بوجود خواهد امد؟ بکدام شرایط و با چه عواقب، در موجودیت کدام نیروها وچه وقت؟
- خوشه چيناز نفرت و نفرت زده گی نفرت داشتن
- م ی هادی"شیشه را گر بشکنی هر زره اش یک خنجر است"
- انجنير سيد عبدالقادر داسد داته ویشتمی دافتخاراوغرور څخه ډک استقلال څه سوو؛
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار ازادبجای شکستن ائینه ، در پی اصلاح زشتی ها خود شوید !
- محمد عوض نبی زاده بهسود ودایمیرداد سرزمین سوخته وقتلگاه غارت وجنایات طالبان کوچی نما
- تتبع ونگارش : امین الدین « سعیدی »سکولاريزم يا جدائي دين از دولت
- نگارنده : زلمی رزمی ٢٨ اسد هشتادونهمین سالروزاسترداداستقلال کشوررا گرامی میداریم
- خوشه چينانسانی که برای خوشبختی انسان میرزمد
- عارف جهشمثلث قاچاق مواد مخدر ویا " مثلث طلايی"
- نذيرظفرخرم پژمرده شد
- نوشته ی : داکتر آسیابان فراپرسی ، بر توضیح ضروری گرانقدر ابراهیم سکندری
- محمد یعقوب هادی اندیشه، تفکر وعقیده خوابگاه عمل نیست
- محمد اسحاق فياضافغانستان، تجربه نوين تعدداحزاب سیاسی
- نوشته : زلمی رزمی شایعه وشایعه پردازی
- عارف جهشتوليد انبوه مرگبارترين سلاح در افغانستان ترياك و هروئين
- ع. لمرکنفرانس پاریس تیری دیگری که به هدف نخواهد رسید
- دوکتورحبیب منګل دافغانستان ددموکراسی اوپرمختیا د فراګیرغورځنګ ددریمی کلیزی په ویاړ
- محمد عوض نبی زادهچهلمین سالروز وفاتسیداسماعیل بلخی مبارز ضد استبداد فرخنده و گرامی با د
- انجینربرهان عقابناسیونالیسم قومی خاستگاۀ جنبش های چپ وراست در افغانستان
- ا . واصلمداخلات پاکستان درکشورما ريشه عميق دارد
- عزیزه عنایت حفظ وحدت در تلاطم روز گار
- خوشه چينزبان سرخ
- ميرمحمدشاه "رفيعي"رخداد غيرقابل پيش بيني كه سرانجام اندوهناك و خونين داشت
- م ی هادیگذشته ی ما درسنامهً آینده ی ما است
- عبدالشکور خوشه چينکشورما سنگ زیرین آسیا است
- اسدالله جعفريدوشنبه خونین 17 سرطان 1387 کابل نتيجه جهاد اسلامي است يا ره آورد تجاوز مشروع؟
- عزیزاحمد خوارمل په نړی کې همدا اوس څوک اوکوم هيوادونه دي چې انسانی حقونه ترپښولاندی کوي اوبیا تردغه سرلیک اوددموکراسی ترنامه لاندی نړی یې دګډوډی پرلور روان کړیدی ؟
- انجینر محمود صافی سخنی چند پیرامون متن نامه سرکشاده عنوانی سرمنشی سازمان ملل متحد از دکتور نورالحق نسیمې
- اشرف هاشمییک یادداشت اغشته بخون!
- محمد یعقوب هادیباردیگردر باب سخنهای رفیق اسدالله کشتمند
- دکتور نورالحق نسیمی نامه سرگشاده عنواني سرمنشي سازمان ملل متحد
- محمد یعقوب هادیاعتراف ريیس جمهور حامد کرزی به حقایق تاریخی
- دکتور دستگیر رضاییاهمیت کنفرانس پاریس نه درتعهد کمیت مبالغ کمکها، بلکه دراجرای واقعی ، بکار گیری هدفمندانه وموثریت آن خواهد بود!
- محمد اسحاق فياضامسال هم طالبان، از ترياك سودي كلان مي برند
- خوشه چينعیاروطن
- دوکتور صلاح الدین سعیدی مطالب و مسایل مطرح در افغانستان، پروسه و را ههای حل
- پژوهشي از( زيميرواسکاري ) آياکرزي ميتواند جلومداخله پاکستان درافغانستان رابگيرد؟؟؟
- عزيز احمد خوارملافغانستان او د ستر احمدشاه پنځه ويشت كلن سلطنت
- محمدالله وطندوستکوچی ها یا طالبان
- عزیزه عنایت ا ن الله یحب المقسطین
- ولي زيارملدريمه نيكمرغه كليزه
- محمد اسحاق فياض آيا آي اس آي با طالبان همكاري مي كند؟
- احمدشاه قادریچرا و چه بايد نوشت؟
- جاوید جویاطرح مقدماتی درباره اتحاد نیروهای دموکراتیک
- خوشه چيندرسنامه برای وحدت خواهی
- دعزيزاحمد خوارمل ليکنهکه راتلوونکی دولت ،يوغښتلی مرکزی دموکراتيک اوملی دولت وي ؟
- عزیزه عنایت ضرورت همدلی و هم آهنگی فکــــر و عمل
- محمد اسحاق فياضافغانستان، مصاف جديد براي فاتح بغداد
- م ی هادیآیا ، مقالهً رفیق اسدالله کشتمند موضع رسمی ن ف د ت ا، است ؟
- اسدالله کشتمندوجوه اشتراک نوین و راه مشترک را باید پیداکرد
- خوشه چين سیم خاردار
- جیحون وحدت ساز مانی یا سبو تا ژسیا سی
- صمد راحمبايد به امر وحدت و نزديکی نيروهای ترقيخواه و وطنپرست صادقانه سرنهاد!
- محمد یعقوب هادیاز مردم وکشور در برابر توطئه ها ودسایس باید دفاع نماییم
- عزيزاحمد خوارمل دوصدوشصت سالګی لويه جرګه شيرسرخ مهر ختم برپراګنده ګی های ملی نيمه اول قرن هژدهم
- اسدالله جعفريآيا بشر دوست، همان گاندي است؟
- دوکتور دستگیر رضایی افغانستان در مرحله گذار از نظام( سیستم )عنعنوی به نظام( سیستم)اقتصاد بازارعصری
- اشرف هاشمیایا وحدت نیروهای ملی مترقی و دموکراتیک صورت میگیرد؟
- م ی هادیاز واقعیت تا واقعیت
- خوشه چینما میخواهیم که دروغگوی حقيقت نما نباشیم
- محمداسحاق فياضسفيرگمشده و معامله معمايي جديد
- پژوهش نبرد- زيميرو اسکاري درعقب درهاي بسته سياسي ونظامي کشورچه ميگذرد؟؟؟
- ع. باغبانوحدت واقعی
- اين همه تنش وتشنج درافغانستان تقصيرکيست؟؟؟به ادامه بخش نخست
- سرور منگل به پیشوازتشکیل " کمیته سازماندهی وهمآهنگی امور اروپائی" !!
- زيميرواسکارياين همه تنش وتشنج درافغانستان تقصيرکيست؟؟؟
- میر عنایت الله سادات چطور میتوان به توطئه ها پایان داد ؟
- محمد عوض نبی زادهنگاه گذرا بر نهضتها و احزاب سیاسی معاصر افغانستان
- نو شته نذ یر ظفرراز های پنهان در سخن عر یان
- علی احمد «صارم»چرا چهل و سه سال قبل ح. د. خ. ا.به حیثِ میراثدارِ رادمردانِ تاریخ افغانستان، اهداف و مرام مردم زحمتکش وطن را با جسارت عظیم علنی ساخت؟
- م ی هادیفریاد از این بازیگران
- حقيار دغويي په اتمه دناټو او افغان دولت ترمنځ دځغاستې نړيواله سيالي
- نيلاب سلامدیدگاه من بر اجلاس وسیع نیرو های مترقی
- محمد عوض نبی زادهضرورت گذاراز تفکرتک قومی به اندیشه فرا قومی در افغانستان
- محمد اسحاق فياضفساد اداري، هيولاي سيري ناپذير درافغانستان
- م ی هادی وحدت نیرو های هم اندیش فعل مردم دوستی ووطندوستی است
- محمدالله وطندوستپيرامون اجلاس نيروهای ملي،دموکرات و مترقي افغانستان در اروپا
- اکبر سید آبادیافتضاح ـ استیضاح و افتضاح بزرگتر
- نو شته نذ یر ظفرگر یز دلاوران
- ميهن فدا محشور هفتم ثور: انقلاب،کودتا،خيزش،رويداد،فاجعه،کبير و برگشت ناپذير،صغير و برگشت پذير
- هارون امیرزادهنگاهی به جلسه هالند وآینده جنبش چپ در افغانستان
- اشرف هاشمی جنگ های کابل
- صديق وفاگشايش دريچهءبسوی گفتمان
- اسدالله جعفريچپ ها همچنان چپ مي انديشند
- ج - نبرد از7 ثورتا 8 ثور
- محمد عوض نبی زاده سرک شاهراه آسیائی فریب و بازی سیاسی دولتها با مردم این مناطق کشور
- اسدالله جعفريراه هاي تحقق وحدت ملي در افغانستان
- الف سفید سنگبازهم افغان کشی سبعانه
- « د - نيک پي پور» و« وطن خواه »کابل ازدولت اسلامي تاجمهوري اسلامي بخش (2)
- نویسنده: کاوه کرامیمن و تو با هم "ما" شویم
- اشرف هاشمیعاشقان ودلباخته گان وطن!
- محمدنبي زاده کوچیها، زخم خونین سیاسی برپیکر مجروح هزاره جات
- محمد اسحاق فياضافغانستان، سومين كشور بي ثبات جهان
- « د - نيک پي پور» و« وطن خواه »کابل ازدولت اسلامي تاجمهوري اسلامي بخش (1)
- ن - مامونچرا افغانستان با گذشت هرروزخونين تروشکسته ترميشود؟بخش سوم
- محمدعوض نبي زادهکوچیها،زخم خونین سیاسی برپیکرمجروح هزاره جات
- محمد عوض نبی زادهتعلل دولت بخاطرارتقای ولسوالی جاغوری به ولایت
- ن - مامونچرا افغانستان با گذشت هرروزخونين تروشکسته ترميشود؟
- انجنير سيد عبدالقادر افغان وطن کی به صلح څه وخت دجګړی ځای نیسی
- خوشه چينباران انسا نیت
- م ی هادی از واقعیت های تاریخی طفره نمیروییم
- اشرف هاشمیمطمینم که خرمن ما اماده یی برداشتن میشه
- ن - مامونچرا افغانستان با گذشت هرروزخونين تروشکسته ترميشود؟( بخش نخست )
- محمدعوض نبي زاده ضرورت گذاراز تفکرتک قومی به اندیشه فرا قومی در افغانستان (بخش دوم)
- محشور سفيدسنگبه بهانهء فرا رسيدن سال نو1387
- دکتور حبیب منگل اوضاع سیاسی افغانستان وضرورت ایجاد یک جبهه ءوسیع دموکراتیک
- خوشه چيننقد
- اشرف هاشمی قندهار یا زهر مار
- ماموناشتباهات آگاهانه ائتلاف ،توطئه هاي هوشمندانه پاکستان ومشکلات مردم افغانستان(بخش دوم)
- سلیمان راوش از آش کرده کاسه گرم است
- ماموناشتباهات آگاهانه ائتلاف ،توطئه هاي هوشمندانه پاکستان ومشکلات مردم افغانستان
- مامون اختلاف ودشمنی بين تيم کرزی و جنرال دوستم
- حاجی اکبر هاشمیناشناس مفت نجات یافت باید کشته میشد
- م ي هادي ما باید نیک نامی فرزندان وطن را در لوح تاریخ کشور حفظ نمایم
- محمد عوض نبی زا ده نگاه گذرا بر نهضتها و احزاب سیاسی معاصر افغانستان
- نوشته از بصیر دهزاد برخورد بر مساله فرهنګ، از اشتباه تا دسیسه
- عزیز آریانفر رازهای سر به مهر تاریخ دیپلماسی افغانستان
- خوشه چينآرمان گرا ها....
- انجنیر سخی ارزگانیحاکمیت مرد سالاری بجای حاکمیت مردم سالاری در شورای ملی افغانستان
- کانديداکادميسن م : ظاهر افقدپرويز کامبخش داعدام محکوميت نه يوازي دقانونيت سپکاوی دی ، بلکه دبشر يت پرتندی باندی يو دبې ننګۍ تور داغ هم بلل کيږي
- محمدعوض نبي زاده اهمیت جهانی و منطقوی جیو پولیتیک افغانستان
- محمد داؤد رزميارزمستان دراز و فضای سرد سياسي
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمبارزه دیپلماتیک قدرت ها در افغانستان در سال های 1919- 1921
- الف: سفيدسنگفراخوان
- ناهيد بشردوست بياييد واژه جنگى ها را کنار بگذاريم
- اکبر سید آبادیامیر و آمر یا دراکولا و همزادش
- نوشته : آرین زایی واژه ی دانش و ترکیب های آن
- انجنير سيد عبدالقادر دافغان لاس تړلي ملت سرنوشت چيري اوڅوک ټاکي؛
- فضل احمد طغیان جولانگاهی مبارزۀ اپو زیسیون دموکراتیک باید برای توسعۀ سیاسی، دمو کراسی وعدا لت اجتماعی باشد
- اشرف هاشمییک شب و یک خاطره
- محمداسحاق فياضوقتي كه فرهنگ و زبان قرباني تعصب مي گردد
- محمد عارف یوسفی« قصاب اگر زیاد شد گوسفند حرام میشود»
- پوپلافغانستان!درحال حاضروپنج سال قبل!
- اشرف هاشمی ریشه به اب رسیده مطمینیم که درخت ما نمی خشکد
- محمد امين ميرزادميزان نفوس اقوام، نيازاساسي درسرشماري افغانستان
- عزیزه عنایت افغانستان در پنجه ء نا ملا یمات !
- نوشتۀ وحیدالله «نوری»مکثی بر «حزبِ که من می شناسم!»
- ذکريا يوسفزيد يوه ځواکمن، مترقي، عدالت غوښتونکي او ديموکراسي پلوه غورځنګ د منځ ته راتلو اړتيا
- اشرف هاشمی الحاج پروفیسوراستاد صبغت اله مجددی ریس مشرانو جرگه یا هرکاره ميدان
- محمد اسحاق فياضچه عواملي سبب مخالفت باشداوان گرديد؟
- محمد اسحاق فياضآيا طالبان دچار اختلافات دروني شده اند؟
- علی احمد «صارم»چرا چهل و سه سال قبل ح. د. خ. ا. به حیثِ میراثدارِ رادمردانِ تاریخ افغانستان، اهداف و مرام مردم زحمتکش وطن را با جسارت عظیم علنی ساخت؟
- حسین زاهدی آیه های مرد سالار و سناریوی مذهب!
- محمد ولیچهاريادداشت درشش سال حکومت
- خوشه چيننیازی به تولد یک جبهه
- قادر یامان روشنفكر افغانی در كشا كش زمان
- انجنير سيد عبدالقادر افغان لاس تړلي ملت ،سوړژمي اوبي رحمه واکمنان
- محمداسحاق فياضآياقحطي درپيش است، حاصلات داخلي گندم كجاشد؟
- محمد عوض نبی زا ده ضرورت گذاراز تفکرتک قومی به اندیشه فرا قومی در افغانستان
- داکتر حمیدالله اسیابانیک دید گذرا بر خامه ی...
- محمد اسحاق فياضچماق وهويج سياستي براي برون رفت ازباتلاق
- عزیزه عنا یت اختلافات بین ریاست جمهوری و پارلمان افغانستان
- نوشتهً : آهنگردرمورد صحبت آقای بشير بغلانی با تلويزيونی بنام آريانا در امريكا
- نیلاب سلامجایگاه زنان در همایش اول نوامبر شهر کابل
- نوشته از کوهنورد از هالیود(( فارو- فافون)) تا بالیود ((امیری))
- محمد داؤد رزمياررعايت دسپلين مغاير دموکراسي حزبي نيست
- س – نبردافغانستان بازهم زخمي ، اما اينبارخونين تر
- محمدنبي عظيميبرمزار دوست
- سلطان علی کشتمنددیدگاه های مشورتی بخاطر تداوم گفتمان پیرامون اهمیت همبسته گی و همیاری نیروهای ترقیخواه دموکراتیک افغانستان
- زمری کاسیطمطراق ها وستیزه ها
- انجنير سيد عبدالقادر افغان ولس اوپردي ــــ افغاني چارواکي :
- ع. لمر سازنده گی و همبسته گی اساسی ترین شعار و خواست زمان
- رحيم آريا6 سال بعد از سقوط طالبان
- محمد عارف عر فان از خا طرات ما ند گا رم با بزرگمرد نستوه تا ریخ خلق افغا نستان زنده یا دمحترم ببرک کا رمل
- اسدالله جعفریوطن خون می گرید ، وحدت ، همدلی وهمگامی فرزندان وطن را چشم به راه است
- نبرد-اسکاریآيا ناتودرافغانستان شکست نخورده است ؟
- اسد الله کشتمندسخنی با دوستان دیرین
- دوکتور دستگیر رضاییپولشویی واثرات زیانبار آن براقتصاد جهان و افغانستان!
- عزیزه عنا یت ناامنی و تخطی از حقو ق بشر در افغانستان
- محمد عوض نبی زا ده بی انصافی برای تثبیت اولویت ها و عدم توازن درتطبیق باز سازی
- محمد اسحاق فياضگله از دوست چه سود كه خانه از پي ويران است؟
- نصیر احمد (صدیقی)ضرورت ایجاد جبهه وسیع میهنی نیروهای وطنپرست و ترقیخواه
- رضا اکبریمافیای مواد مخدر در پناه دولت افغانستان
- راد مردافغانستان آرزوي برباد رفته
- تهيه وپژوهش – زيميرواسکاري چهارضلع خشونت درافغانستان : آمريکا ، انگليس ، پاکستان والقاعده
- م. ی. هادیراه تحقق عملی فیصله های همایش کابل وحدت نیروهای هم اندیش است
- راد مرد افغانستان دردام ائتلا ف واسيري اختلا ف
- نبی قانع زاده حادثه بغلان را چگونه می بینید؟
- نصيراحمدصديقينگاهی به تدویر موفقانه همایش نیروهای ترقیخواه کشور
- تهيه وپژوهش – زيميرواسکاري چهارضلع خشونت درافغانستان : آمريکا ، انگليس ، پاکستان والقاعده
- راد مردشش سال موجود يت ائتلاف درافغانستان يعني چه ؟
- محمداسحاق فياضموسي قلعه تكرار سناريوي سال گذشته
- فضل احمد طغيانهمايش کابل نقطه ء عطف برای تفاهم. همگرائی و حرکت
- تهيه وپژوهش زيميرواسکاري چهارضلع خشونت درافغانستان :: آمريکا ، انگليس ، پاکستان والقاعده
- نوشته: نسرین (مفید) نگاه گذرا بر« پرواز پرستو هادر آسمان آبی دریا » خامه بانو نیلاب سلام
- انجنیر سخی ارزگانیایجاد همبستگی تورکتباران در جهت شکل گیری بستر وحدت ملی در افغانستان
- تهيه وپژوهش – زيميرواسکاري چهارضلع خشونت درافغانستان :: آمريکا ، انگليس ، پاکستان والقاعده
- انجنیر سخی ارزگانیافغانستان بازهم در محور قربانی سیاست های اجانب و ایادی شان
- نوشته داکتر آسیاباندرک احوال واوضاع اقتصادی ، فرهنگی وسیاسی کشور، فهم فراخور خودش را میخواهد
- تهيه وپژوهش – زيميرواسکاري چهارضلع خشونت درافغانستان : آمريکا ، انگليس ، پاکستان والقاعده
- خلیل الرحمن سلحشور فرهنگ امنیت ملی درجامعه افغانستان
- فضل احمد طغیاناو ضاع بحرا نی کنونی افغانستان ضرورت یک ائتلاف و سیع را در دستور روز قرار داده است
- تهيه وپژوهش زيميرواسکاري چهارضلع خشونت درافغانستان : آمريکا ، انگليس ، پاکستان والقاعده
- انجنيرسيدعبدالقادر دولت اوطالبان
- نوشته داکتر آسیابانگواهی از تاریخ
- محمد عوض نبی زاده روزنامه"اراده" هزاره ستیزی و بدبینی قومی را تلقین میکند
- نوشته: داکترآسياباناز دموکراسی واقعی تا دموکراسی عادتی
- محمدنبي عظيمي سخنانی چند با نحوی گرایان
- دوشي چي درافغانستان چه ميگذرد؟
- تهيه وپژوهش – زيميرواسکاري چهارضلع خشونت درافغانستان : آمريکا ، انگليس ، پاکستان والقاعده
- دستگېر خروټیآیا افغانستان بحيث يک کشور خواهد ماند؟
- همراهاراجيفي از آنسوی اقيانوسها
- اسدالله کشتمندایا ما با بحران مواجه هستیم؟
- عزیزه عنایت قاتلین داکتر نجیب مزدوران خارجی!
- دستگېر خروټیاقتصاد، تمدن او فرهنگ
- انجنیر غ. سخی ارزگانیدر آستانه نهمین سال قتل عام و نقض حقوق بشر در بامیان
- محمد عوض نبی زاده چشم انداز مختصراعلام مذاکرات میان دولت و طالبان
- انجنير سيد عبدالقادرايا طالبان د دولت په مقابل کي قوت دې که مز احمت
- محمدعوض نبی زادهیازدهم سپتامبر یک روز سیاه و خونین در جهان
- محمدعوض نبی زا د هیاد وبودازنهمین سا لروز قتل عام دربامیا ن بوسیله ء طالبان
- دستگېر خروټیانسان، انديښنه او فرهنگ
- ا.نيکياراین بارجوابی برابر قامت ادعا ها
- انجنیر سخی ارزگانینهمین سال روز نسل کشی در مزار شریف توسط طالبان
- انجنيرسيدعبدالقادرخپلواکي که غرب واکي
- پوهاند داکتر ظاهر حکميبمناسبت جشن استرداد واستقلال
- سيدعبدالقادر انجنيرايا دافغانستان اوسني لانجه دحل يوه سياسي لاره لر ي ؟
- ډاکتر حبيب منګل آزادي ، خپلواکي اوافغانستان
- دوکتور؛م؛ پکتیا وال په ګرا ن افغانستا ن کې د امن د جر ګی پایلی!
- دوکتور؛م؛ پکتیا والګر ان افغا نان په ۲۸ دزمرې ۱۳۸۶ کال؛دګران افغا نستان د ۸۸ ومی د خپلواکۍ کا لیزه نما نځی
- دستگېر خروټید روشنفکرانو نوی نسل
- نویسنده: ع. «کرامی»فساد اداری ودولت اسلامی افغانستان
- داکترحبيب منگل د امن جرګه د امن لپاره څه بايد وګړي ؟
- ا.نیکیاراز آن« شور دورقمر»تان،حساب ماراجدا بدانید!
- نبی قانع زادهمعضل کوچی ها بطوردایم باید حل گردد
- عزيزه عنايتحمله به لانه های تروریستی
- خوشه چين گلدا ن شیشۀ
- انجنیر سخی ارزگانیانگیزه های عدم حاکمیت قانون در افغانستان
- داکترمحراب الدين پکتياوالد افغانستا ن د سیا سی ا و ضا ع په هکله لنډ ه تا ریخی کتنه!
- دستگېر خروټی براي “ یکسان سازي” و “ برتري جوې” دير شده است
- محمد عوض نبی زا ده هزارستان نماد ی ازقلب پر تپیش و استبدادزدهء افغانستان
- راد مرد اسکاريرويداد هاي افغانستان درحوادث پاکستان
- نبی قانع زاده تاریخ وگذشته ای کوچی ها در هزارجات:
- انجنیر سخی ارزگانیانگیزه های عدم حاکمیت قانون در افغانستان
- وطن پورچگونه درحق مردم افغانستان جفا ميکنند ؟
- محمد عوض نبی زا ده تشدید تهاجم مسلحانهء کوچیها درمناطق هزاره نشین کشور
- انجنیر سخی ارزگانیاسارت خبرنگاران به معنای اسارت آزادی
- محمدنبي عظيمي سبز خوا هیم شد...
- انجنیر سخی ارزگانیتداوم اشغال فاجعه بار ولسوالی بهسود توسط طالبان کوچی
- محمد اسحاق فياضيوناما وظايف خود را فراموش كرده است
- . دستگېر خروټی همدا اوس د ډيورند کرښې د ستونزې د حل وخت دی
- اسدالله کشتمندکنفرانس اروپائی نهضت فراگیر روزنه ای روشن در عرصه دموکراسی وترقی
- فضل احمد طغیاننظام دموکراسی پا رلمانی،نظام کارا برای افغانستان
- انجنیر سخی ارزگانیبحران استخوان سوز قاچاق انسان در افغانستان
- اسکارينقش افغانستان درتحولات آسياي مرکزي
- انجنیر سخی ارزگانیکشتن استادان پولیس ملی به معنای کشتن امنیت ملی
- نوشته ء: داکتر حمید الله آسیابان درنگی بر نوشته ء محترم جلیل پرشور در سایت خبری افغانستان نیوز
- محمد عوض نبی زا ده سیاست غیر شفا ف دولت کنونی برای حل معضله مردم هزاره با کوچی ها
- محمد اسحاق فياضكابل در تهديد طالبان قرار گرفته است
- ارسالي صميمي يک توطئۀ خطرناک ديگر؟ !
- عزيزه عنايتجنایت علیه بشریت در شبر غان
- دکتر دستگیر رضایینگاهی بر چگونگی رشد اقتصادی افغانستان طی سالهای 1381-1385 (2002-2006)!
- انجنیر سخی ارزگانیفرار مردم محلی هزارستان از تهاجم خونین کوچی ها
- انجنیر سخی ارزگانیکشتن روزنامه نگاران به معنای کشتن آزادی
- محمد عوض نبی زا دهضرورت تشکیل احزاب سیاسی سراسری در کشور
- انجنیر سخی ارزگانی والی هر ولایت باید انتخابی مردم باشد نه انتصابی دولت
- نجیب الله عظیمی چه باید های که به اجرا و انجام آنها مشترکآ اقدام ورزید!؟
- محمد اسحاق فياضژوناليزم افغاني همچنان قرباني مي گيرد
- فضل الر حیم رحیم هنوز هم لوله ء تفنگ به جای زبان
- انجنیر سخی ارزگانیکلید بحران افغانستان در پاکستان؛ اما شاه کلید حل آن در غرب
- انجنیر سخی ارزگانیدشمنی با ترک تباران به معنای دشمنی با تمام اقوام افغانستان است
- دستگېر خروټیافلاطون او افغان پارلمان
- دکتر دستگیر رضاییتبصره کوتاه پیرامون مجمع انکشافی افغانستان!
- محمد عوض نبی زا ده چشم انداز مختصر دربارهءاوضاع کنونی افغانستـان
- محمد اسحاق فياضطالبان دچار ضعف تشكيلاتي و عملياتي شده است
- محمد اسحاق فياضآيا افغانها خود شان مشكل شان را حل نمي توانند؟
- انجنیر سخی ارزگانی آیا شورای ملی افغانستان « طویله خانه » است؟
- محمد داؤد رزمياربه پيشواز کنفرانس سراسری اروپايي نهضت فراگير
- راد مرد -اسکاريافغانستان درسطح جهان مقام اول را دارد
- دستگېر خروټیاستقلال انديشه و ازادي بيان
- محمد اسحاق فياضچرا تشنج آفريني مرزي بوجود ميآيد؟
- شمشاد اسکاريقواي ائتلاف روي همه مداخله گران را سفيد کرد
- زيميرو چرا وزيران کابينه استيضاح شدند؟
- نیما سمنگانی چرا سپنتا ؟؟؟!!!
- محمد اسحاق فياضتارهاي جولايي تروريسم در حال تنيدن است
- بهروز مطلب زاده 7 ثور 1357 یک روز تاریخی
- محمد اسحاق فياضآيا هلمند كشور ترياك است يا جزء افغانستان؟
- دکتر دستگیر رضاییرشد اقتصادی
- نجيب الله عظيميچگونه گي تفاهم نظر در حزب دموكراتيك خلق افغانستان
- نوشته داکتر حمیدالله آسیابان مرحمی بر زخم های تاریخ
- محمد اسحاق فياضگروگان گيري اهرم فشار تازه طالبان به دولت
- محمد اسحاق فياضبهار ترياك در هلمند
- محمد اسحاق فياضآزادي بيان بارديگر به استبداد كشيده مي شود
- دستگېر خروټیخطر اساسي "انقلاب سياه" است
- دکتور دستگیر رضاییآ یا حسابدهی دولت را میتوان حسابدهی نامید؟
- محمد اسحاق فیاضافغانستان در سالي كه گذشت
- انجنیر سخی ارزگانیشادروان محمد اجمل نقشبندی شهید راه آزادی مطبوعات
- محمد اسحاق فياضاجمل نقشبندي، قرباني معامله يك بام و دوهوا
- دکترنجیب الله مسیر دولت ملی و مشارکت قومی
- دکتر دستگیر رضاییکمیت پول درگردش وپهلو های تئوریک آن!
- م ی هادیدر محور ارزو های مشترک رفقا
- دکتر دستگیر رضایینقش انتظامی دولت در اقتصاد بازار
- دوکتور؛م؛ پکتیاوال مکوه په چا ؛ څه و نشې پر تا ؟
- دوکتور حبیب منگل چشم دید از گرد هم ایی اعضای نهضت فراگیر دموکراسی وترقی افغانستان
- عارف جهشادوارد « برنشتاين» صاحب فرضيه تعديل ماركسيسم ،و تاکيد بر پياده کردن تدريجي و مرحله به مرحله سوسياليسم:
- دوکتور؛م؛ پکتیا وال په ګران افغانستان کی د نا وړېو سیستمونوله کبله ؟
- اسدالله جعفریافغانستان فرصت ها وچا لش های فرهنگی
- نیلاب سلامگشایش زندان هفده میلیونی در افغانستان, سمبول برای ارج گذاری به دیوار و میله
- دستگېر خروټیروشنفکران او بت پالنه
- دکتر دستگیر رضاییطرح بودجه پیشنهادی سال 1386 جمهوری اسلامی افغانستان و اشاراتی در زمینه !
- محمد اسحاق فیاضزراعت و مالداری در افغانستان، نیازمند تحول بنیادی است
- محمد عوض نبی زا دهشهید مزاری نماد درد تاریخی وهویت ملی جامعه هزاره
- انجنیر سخی ارزگانیشهید استاد عبدالعلی مزاری و دموکراسی
- دوکتور ؛م؛ پکتیا وال تاثیر دالر بر اقتصا د افغانستان ؟
- دستگېر خروټی لوې دندې او واړه وگړي
- احمدمنصورعا ملین بربادی افغا نستان بايد محکمه شوند
- دستگېر خروټی تور انقلاب بيا را ځې
- دکترنجیب الله مسیردولت ملی و مشارکت قومی
- م ی هادی یک چند سخن صاف وساده به نجیب روشن
- انجنیر سخی ارزگانی دشمنی با پشتون ها به معنی دشمنی با تمام اقوام کشور است
- دکتر نجیب الله مسیر نگاه گذرابه روند تحول ملت دراروپا
- محمد اسحاق فياضآيا ولايت هلمند نابودي كشت كوكنار را تجربه مي كند؟
- سيد احمد ضيا نوری شما (درست) عمل کرديد!
- داکتر وهاب ( پو پلزی )صدای آ ی اس آی را در حلقوم « آزادی » با ید خا موش نمود
- داکتر بندروال وردکيهمزادی بدتر از « اميری »
- زارعنگاهی بر پاسخ یک دوست
- ر –شمشادچگونه جنگ سالاران ولسي جرگه تيشه به ريشه خود زدند؟
- دو کتور؛م؛پکتیاوال جنګ و صلح در جها ن
- فواد « پاميرى » پاسخي به گفتني هاى به يک دوست
- ر- م ، شمشاد جنگ سالاران ولسي جرگه چگونه خود را عفوکردند؟
- حامد شفاييتصويب قانون معافيت جنايتکاران و ناقضين حقوق بشر
- انجنیر سخی ارزگانیتجلیل عاشورای حسینی و همبستگی ملی
- دستگېر خروټی پاکستان باد کرې، خو توفان به ريبې.
- م .ی .هادیوطندوستی مصلحتی اصول ما نیست
- انجنیر سخی ارزگانی نقد نگری و اصلاحات امور اجتماعی- سیاسی
- ع - حقيقت د ست اندازي پاکستان براراضي افغانستان
- انجنیر سخی ارزگانیصلاحیت نخبگان مردم کشورو به ویژه هزاره ها در ادارات دولتی
- دوکتور .م. پکتیا وال اکنو ن چه با ید کرد ؟
- آصف الممبارزه ادامه دارد
- بصيردهزادحقوق بشر و بررسي پنجاه و هشت سا له ان
- انجنیر سخی ارزگانینقش شورای ملی در مورد ادارات کشور
- انجنیر سخی ارزگانیمداخله تازه پاکستان در امور افغانستان
- انجنیر غ . سخی ارزگانیپنجمین سال روز تشکیل اجلاسیهء بن در قبال افغانستان
- ا.نيکياریک جواب به چند متکبر بیجا وبی حیا، در یک مقاله
- دوشي چيپنج سال پس از طالبان
- حقيقتدرشوراي ملي چه ميگذرد؟
- دوکتور؛م؛پکتیا وال جمهورې اسلا می افغانستان حتې قانون اساس خویش را هم رعایت نمی کند ؟
- شمشا درسالت ژورناليستان واوضاع افغانستان
- حقيقتفساد اداري وتصميم لوي سارنوالي
- نسيم سحر با سطحي نگري واتهامات نميتوان تمام حقايق را بازگو نمود
- انجنیر غ . سخی ارزگانیسه انفجار؛ باعث نابودی و تجزیه افغانستان
- دستگير صادقيشخصيتهای دوگانه و سياستهای چندگانه
- محمد اسحاق فياضافغانستان، خودسانسوری آزادی بیان
- حقيقتدموکراسي را که آمريکاباخود آورد !
- انجنير غ . سخی ارزگاني شکست سیاست دولت افغانستان
- حقيقت ناتوومردم بي دفاع افغانستان
- دو کتور؛م؛ پکتیاوال امکانات نجات مرد م افغانستان ازد شواريها ؟
- دستگير خروتیيو تاريخي فرصت
- دوکتور ؛م؛ پکتیا وال تا مین صلح و استقرا ر دولت د ر افغا نستان
- بهمن آرامصــدور مــواد مخــدربــه جــای خــط لــولــه ی نفــت و گــازدر افغــانستــان
- راد مردچه وقت شاهد نابودي تروريزم خواهيم بود؟
- محمد اسحاق فياضآیا دوسیه های فساد اداری خالی از اغراض است؟
- پرواني "در پشت پرده ها ؟ !"
- فضل احمد طغياننگاهي به اوضاع سياسي کشور و رسالت نيروهای ملي و دموکراتيک در قبال آن
- حقيقتآياپارلمان ودولت درسراشيب تند سقوط قرارندارند؟
- انجنیر غ . سخی ارزگانی آیا مخالفین دولت برای وحدت ملی می جنگند؟
- نیلاب سلام آخرین افشا گریها در مورد پدران مواد مخدر در افغانستان
- حقيقتخواب نمايندگان ملت درخانه ملت
- انجنیر غ . سخی ارزگانی طرح مشارکت دشمنان ملی در حاکمیت افغانستان
- انجنیر غ . سخی ارزگانی آیا کردار دولت همسنگ گفتار آن است؟
- راد مردافغانستان کدام سو؟
- محمد عوض نبی زاده بمناسبت یا د وبود و گرامیداشت از هفتادو هفتمین سال وفات
- دوکتور.م.پکتیاوال برخی علل عد م پیروزی جمهوری اسلا می افغانستا ن
- خوشه چينعیا رمعا صر
- رادمردباگذشت هرروزمشکلي برمشکلا ت کشورافزوده ميشود
- حقيقتکيها تماميت ارضي کشوررابا پاکستان معامله کردند؟
- جليل پرشور حزب وحاکميت دموکراتيک خلق ومناقشات ملی
- غفارعريف کدام راه ، راه صواب است!؟
- دوست در غربتنخستين گام عملي در جهت وحدت ترقي خواهان کشور
- انجنیر غ . سخی ارزگانی بحران توازن مشارکت ملی اقوام در حاکمیت افغانستان
- دوکتورم.پکتیاوالنگاه مختصری بر وضع سیا سی افغانستان دراخیر قر ن بیست
- راد مردآيا اوضاع نا بسمان کشور بهبود خواهد يافت؟
- خوشه چينا ز تو با با سا خت
- شاهپور چند تصحیح و سپس یک توضیح
- داكتر محمد سليم مجازخلاي سياسي ثاني
- عظيم بابکدوست عزيز روزبه!
- سرور منگلبه کي نفرين کنم ... ؟
- سخی ارزگانی نگاه مختصر در مورد هویت ملی در افغانستان (قسمت پنجم)
- پوهنمل محمد حفيظ نصر ضرورت اتحاد نيروهاي ملي و دموکراتيک در مرحلهء کنوني
- اسکاریتداوم زورگويي تفنگداران پايان حاکميت ملي خواهد بود
- سخی ارزگانی انگیزه های افزایش بی امنیتی و پی آمد آن در افغانستان
- خوشه چيند نیا ی بهترا نتخا ب ما ا ست
- دوکتورحبیب منگل درباره ضرورت تدوین استراتیژی امنیت ملی افغانستان
- سخی ارزگانی نگاه مختصر در مورد هویت ملی در افغانستان ( قسمت چهارم)
- اسکاریكرزي ازمحبوبيت تا مجبوريت
- خوشه چين یکه توت
- نجيب الله عظيميحكومت فعلي در افغانستان و حاميان بين المللي
- دوشي چيتفنگها را کيها به صدا درمي آورد؟
- بصير کارورزچرا آقاي کرزي پريشان است؟
- اسکاريافغانستان ازستمکاران القاعده تا تفنگداران الفايده
- محمد داؤد رزميارکنگره وحدت بمثابه کنگره پيروزی نيروهای چپ و دموکراتيک
- سخی ارزگانی نگاه مختصر در مورد هویت ملی در افغانستان قسمت سوم
- انجنیر عبدالحسین تلاش«پیروزی هشت ثورتان مبارك(!)»
- دكتور همت فاريابيچهره دولت در آيينه حوادث
- نويسنده - ا سکاريناتوبراي که زنگهارا به صدا درآورد ؟
- صادق افغانصاحب نظر و تحلیگر کیست
- حا جی مجا هد بامیانی کا بینه جدید پاداش اها نت بر مصا ئب مردم داغدیده و مقاوم با میان
- انجنیر حفیظ اله حازمافغانستان در فاصله بین دو سال
- نجيب الله عظيميآيا پيشينه پر افتراق تنها ويژه کشورما است ؟
- محمد عارف صخرهباز هم سوء استفاده از نام((مهاجر))
- محمد عارف( عرفان )استقرار پا یه های دولت افغا نستان برانبار باروت
- خوشه چينآ د می هستم آ د م با حیا و با مثا ل
- بهمن آرامآیا این ها هم نیروهای "طالبان" هستند؟
- حضرت ظریفیحادثهء ترافیکی یا فا جعهء خونین در کابل
- رستاخيزصلح ود موكراسيِ ازواشنگتن ولند ن تاکابل وبغداد
- انجنیر حفیظ اله حازمافغانستان در فاصله بین دو سال
- محمد عارف صخرهمکثی بر"اعلامیه" فدراسیونی ها....!
- ولیشاه مزاری آیا روشنفکران افغانستان وا قع گرا هستند؟
- عبدا لشکو ر خو شه چین را ه عیا را ن جو ا ن
- پوها ند داکتر محمد ظاهر حکمیعدالت بايد بر همه يکسان تطبيق گردد
- نوسینده صادق افغانپاکستان غده سرطاني برای کشورما
- دوکتور . م. پکتیا وا ل په افغا نستا ن او سیمی کی د سو لی تکل او هڅی
- انجنیر سخی ارزگانی نگاه مختصر در مورد هویت ملی در افغانستان قسمت دوم
- خوشه چين طا لب خرا سا نی یا طا لب پا کستا نی ؟
- محمد عوض نبی زادهضرورت تحمل و تفا هم میان مر دم افغا نستان
- حاجي مجاهد باميانيکابينه جديد پاداش اهانت بر مصائيب مردم داغديده و مقاوم باميان
- حق مل حسام الدین حسام نباید بی ګناه قربانی شي
- خوشه چين مکتب عیا را ن را با ز گشا یی مینما ییم
- انجنیر سخی ارزگانی نگاه مختصر در مورد هویت ملی در افغانستان
- دوکتو ر م . پکتیا والدافغانستان په باب؛ دلند ن کنفرانس
- انجنیر سخی ارزگانی درنگی بر اسارت تاریخی در افغانستان
- خوشه چين ا برها ی خشو نت با لا ی ز حمت د ر همه جا یک سا ن ستم میبا را ند
- دستگير صاد قيفرصت سوزی ها
- احمدشاه عبادیتغييرات روبنايی و آرزو و اميدها
- میرعبدالواحد"سادات" حاکمیت قانون
- محمد عو ض نبی زا د هنظر مختصر و گذ را بر کا بینه پيشنها د ی ا فغا نستا ن
- دستگير صادقيبازتاب حقايق
- انجنیر سخی ارزگانی تقاضای دیدار آقای کرزی از ملا محمد عمر رهبرطالبان
- خوشه چين میگو ییم که لعنت برجنگ!
- انجنیر سخی ارزگانی تقاضای دیدار آقای کرزی از ملا محمد عمر رهبر طالبان
- نجيب الله عظيمي پيشنهاد هاي مشخص به گروه ها و سازمانهاي جديداً بُنيان گذاري شده و ثبت گرديده در داخل كشور
- دکتر صمدعلي مرادینقش تربيت در نهادينه کردن دموکراسي
- انجنیرغلام سخی ارزگانی ( آلمان )نظریات برخی از مقامات عالی دولت افغانستان در موردحقانیت اندیشهء وعملکرد ملی شهید استاد عبدالعلی مزاری
- خوشه چين نو ل گو شت خو ر چنگ ا ست و پلنگ خو ن مینو شد
- سرور منگل سکولاریزم در خندق بنیاد گرایان جهادی
- بقلم:ا.نیکیاردرباره خزعبلات یک بنیادگرای سطحی نگر
- محمدآصف خواتی پرونيوهمفکرانواو يارانو ته بلنه
- انجنیر سخی ارزگانیتقاضای دیدار آقای کرزی از ملا محمد عمر رهبرطالبان
- رستاخيزنوروزوبهارنو
- الحاج سرفراز رحیمی «تخاری» یاد داشت ها واندرزها در باب اوضاع کشور
- خوشه چينبر و را ه بر و
- خوشه چين بت ها ی با میا ن قصه میکنند
- شکيباکرام انديشمند؟ ازکيها حمايت وعصردولت شاهي ازچه کساني دفاع مينمايند؟
- نوشته دوكتور كاروان از المان فريبورگنقاب پوشان اسلام
- راستونکي : ولي منگلصلصال تر ورانۍ و وروسته
- محمد رفيق رجأازادی بیان
- خوشه چين شیر سفید م را پیلت نمیکنم
- خوشه چين هشتم ما رچ رو ز بین ا لملی ز ن ا ست
- دكتورهمت فاريابينبايد از فرهنگ قلم عدول كرد
- محمد داود رزميارزنده گي نوين در راه دموکراسي و ترقي
- خوشه چينچه میکنی؟
- جلیل پرشور با یک گل بهار نمی شود !
- داکتر شفیق میهنپوربیگانه پرستان واقعی تاریخ معا صر افغانستا ن
- خوشه چين جنگ شد یا رسرشد یا ر
- دستگير صادقيجستاری در مقوله” نخبگان“
- غفارعريف " تخليط تاراجگران حقيقت "
- جلیل پرشور آب اگر صد پاره گردد باز باهم آشناست
- نوشته دوكتور كاروان فروش قصر ها توسط باباي ملت و خاندان شاهي
- نوشتهً : آهنگر یاوه سرایی وهزیان گویی بنام طنز سیاسی
- ارسالي جواد نصريانیادی از کارمل به بهانه پاسخ به آقای اندیشمند
- میرعنایت الله ساداتتحقق وحدت ملی پیش شرط همۀ آرمانهای ملی ماست
- خوشه چينهرشکست صد ا دا رد ا ما د ل شکسته مظلوما ن صدا ندا رد
- مهرانگيز کار اسلام راديکال همان فاشيسم است
- عظيم بابککنفرانس لندن : ادامهء روند بن يا تلاش برای خروج از بن بست امنيتی و رکود اقتصادی
- خوشه چين گا ومرد پیوا زسکلید
- آهنگر توصیه به آقای اندیشمند!
- خوشه چين پیا م یا را ن می آ ید
- انجنيرسخي ارزگانيحکم اعدام در دولت اسلامی افغانستان( و یا تطبیق فرهنگ عصر حجر در عصر خرد و انترنت )
- خوشه چينا فتخا ر و تنفر
- جلیل پرشور ماچرا متحد شده نمیتوانیم؟
- نوشتهً: آهنگر بجواب جیره خور وپابوس تجاوز اخیر
- داکتر حبیب منگلديوی تاریخی ورځې اودیوه سترملی – مترقی غورځنګ دتلین په یاد
- عظيم بابکصنعت جنگ و صنعتگران جنگی افغانستان
- م.ی.هادیآب در کوزه و ما تشنه لبان میگردیم
- ډاكتر حقيار دا دى عدالت !
- انجنير سخي ارزگانيترويج اختلافات مذهبی از مجاری قوانين اساسی افغانستان ( و یا شقه نمودن رسمی جامعه رنج دیدهء ما به نفع نظام استبدادی ) قسمت دوم
- جليل پرشورسر نوشت باغ آدم خان
- خوشه چينکلا ل د ر کپره آ ب میخو رد( مینو شد) کلا ل د ر تیکر شکسته آ ب میخو ر د
- دكتور همت فاريابيسو استفاده ازحقوق بشر بمثابه افزار جنگ رواني
- محمد وليچرا حکومت شايسته سالاران موفق نيست ؟
- عظيم بابکشکست در اوج "پيروزی"
- نجيب الله عظيمي تناقُص بزُرگ فكري در سبك، شيوه و اصول هاي تحليل گري و نويسنده گي در داخل و خارج كشور
- خوشه چين تود ه ها میرزمند
- انجنير سخي ارزگانيداکتر علی محقق نسب در کام چوبهء دار ( و یا رخنهء کشتن آزادی بیان ، عقیده و خرد )
- محمدهمايون سرخابيپارلمان افغانستان نبايد به محراق تشنج و هستهء نا آرامي ها مبدل گردد
- داکتر آرين" نهضت میهنی" و مسله وحدت ترقی خواهان افغانستان
- خوشه چين ا ین را بد ا نید که د ریای ما پتل نیست د ریای ما چتل نیست
- عظيم بابکپايان دور تراژيديها و آغازفصل کميدی ها
- انجنير سخي ارزگانيترويج اختلافات مذهبی از مجاری قوانين اساسی افغانستان
- عظيم بابکاز رکود پس از شکست تا رستاخيز دوباره
- خوشه چين پند و پیا م زما ن
- عظيم بابکبازنگری ترقيخواهان در رابطه با امريکا
- راوی قصه ای از قصه های ماه قوس
- خوشه چين هفته سورنی نوا زی
- جليل پرشور مخالفین دیروز ومتحدین امروزامریکا
- عظيم بابکدر برگهای تاريخ حملهء امريکا به افغانستان
- خوشه چين د هقا ن وکا رگررا دوست دا شته با شید
- عظيم بابکترقيخواهان پراگنده و واپسگرايان يکپارچه
- انجنير سخي ارزگانيدیدگاه ها و نقطه نظریات شهیدعبدالعلی مزاری در مورد حل بحران افغانستان
- خوشه چين وا رثا ن حقیقی جنبش چپ
- عظيم بابکانتخابات افغانستان :استهزای دموکراسی
- انجنير سخي ارزگانيدر سوگ شهید جاویدان نادیه انجمن !
- محمد داوود رزميارمبارزات سرنوشت ساز و تعيين کننده نيروهای ملي و دموکراتيک در پيشرو است
- خوشه چين ا لنگ ا لنگ سرد و، هرکه ا ستا ده با شد بخورد ش سگ د ید و
- اسدالله کشتمندواقعیتهائی درباره نهضت میهنی
- جليل پرشوربرای تا ًمین وحدت ملی،عدا لت اجتماعی ، تحقق دموکراسی وسعادت ا نسان
- جليل پرشوردموکراسی ،عدالت وترقی نیازمندی همهً بشریت است
- خوشه چين هرکه چو ن کند و پو ن کند
- داکتر محمد شعيب مجددینقش کابل پايتخت افغانستان در وحدت ملي
- حامد شفايي نورمندمحکوميت محقق نسب از ديدگاه قانون
- جليل پرشور نقد دیروز، باعقل وعینک امروز( !!!)
- خوشه چين بخوا نید
- داکترحبيب منگل تاملي بر مسله وحدت ترقي خواهان افغانستان
- خوشه چين ا و برا د رد وت میچسپه یا نه
- عظيم بابکخلای چپ در دموکراسي افغاني
- حساس اورياموفقيت در نبرد است
- وطن پورپديده خانمانسوزي بنيادگراي طي سالهاي اخير:
- خوشه چين گا وآ هن
- خوشه چين گا وزنبور
- رحيم کارمندجایگاه شورا هادرمرحله ی تاسیسی نظام دموکراسی
- نصير مهرورزنقش زنان در پارلمان آينده کشور
- دوشي چي به بهانه استعفاي آقاي علي احمد ( جلالي )
- خوشه چين شکستیم
- فضل رامينانتخابات پارلماني شفاف و دموکراتيک در همبسته گي و پايداری نيروهای سياسي ترقيخواه وابسته است
- انجنير سخي ارزگانيتحقق نظام دموکراسی باعث حل همه جانبهء بحران دير پای افغانستان خواهد شد
- عينيافغانستان وانتخابات پارلماني
- رستاخيزازانتخابات پارلماني تا ميدان پهلواني
- ت- نبردانتخابات با که ؟
- خوشه چين کجا میر وی؟
- خوشه چينمن یک آ د م شر قی ا م
- انجنير سخي ارزگانيتحقق نظام دموکراسی باعث حل همه جانبهء بحران دير پای افغانستان خواهد شد
- فضل رامينانتخابات پارلماني و چالش احزاب و جناح ها پيرامون آن
- فرزادشايسته سالاری بهترين معياردر گزينش نماينده گان منتخب پارلمان
- عينيانتخابات پارلماني وچالشهاي سيا سي
- انجنير سخی ارزگانی تحقق نظام دموکراسی باعث حل همه جانبهء بحران دير پای افغانستان خواهد شد
- خوشه چينبا یدا جا زه دا د که هرنوری بتا بد وهرگلی ا زنوبشگفد
- بامدادما با تفرقه وتفنگ بسوي دموکراسي مي رويم
- احمدشاه عبادیبنيادگرايي سناريوی سياه در افغانستان
- دوكتور كاروان انتخا بات پارلماني
- راسختوليد مواد مخد ردرافغانستان
- دوشي چي پارلمان وانتخابات پارلماني
- دستگير صادقي انتخابات پارلماني چالشها و پيامدها
- محمدعارف صخره تنها انتخابات آزاد ممثل اراده مردم است
- عزیزاحمد خوارملراتلوونکی پارلمانی ټاکنی اوراتلوونکـی پارلمان؟
- خوشه چينخروس صبح مرد ا ن و پا سبا ن شب
- رستاخيزازدموکراسي تا بنياد گرايي
- داوود رزميارمسوليت نيروهای دموکراتيک در قبال اوضاع جاری کشور اندک نيست
- ط. پيکارگرآزمايش پربرکت و گرانسنگ
- خوشه چين ا زد ل تنگ خو د میگو یم که ( مرغ د زد، درکلاه خود پردا رد) ا ین ضرب ا لمثلی ا ست که همه کس خبردارد
- فضل احمد طغيانسازمان سياسي فراگير به تفاهم،همگرايي و برخورد صادقانه نياز دارد
- خوشه چين ضر ب ا لمثل عا م ا ست که میگو یند (( خر کا ر ی د ر یا ی علم ا ست ))
- میلادانتخابات پارلماني و چالش های امنيتي
- ديپلوم انجنيرخليل الله رووفياردوی ملي در مقايسه با گذشته ها
- خوشه چينچا پلوس ها ی محترم عجله نما یید کا سه لیس ها ی عزیز بشتا بید
- ت – دوشي وال حقوق بشرونقض کننده گان حقوق بشردرافغانستان
- محمد اشرف آيا درافغا نستا ن ناقصين حقوق بشرومجرمين جنگي وجوددارد ؟
- رستاخيزكرزى وانبوه ي ازمشکلا ت
- خوشه چين خیا با ن سیا سی تیا رمیکنیم
- خوشه چين عا شق ترا زعا شق ها
- خوشه چين قا نونیکه د رتکا مل ا جتما عی نقش با زی میکند ستم و مقا و مت ا ست
- خوشه چين بیا یید ا نتخا ب نما ییم تا که ا نتخا ب شو یم
- جلیل پرشور ا زوعد وقول تا عمل ومسوولیت اخلاقی (2)
- جليل پرشورا زوعده وقول تا عمل ومسوولیت اخلاقی
- داکتر آریننهضت دموکراسی وترقی افغانستان و سیاست اجتماعی
- خوشه چين د رهرگو نه تغیر وتحو ل جا معه نیرو ی تعین کنند ه مر د م ا ست
- رستاخيزافغانستان و پروبلم های امنيتي
- داکترضيا صديقيسيرنهضت از فراخواني تا خلقت
- خوشه چين من چه جر می کر د ه ا م که سزا وا رسنگ تو شد ه ا م
- صديق وفا مهاجرت افغان ها ومسأله ای گسِست پيوند ها
- لطيف "کريمي"استالفيآشتي ملي يا سليي به ملي !
- خوشه چين ا لفبا ی نجا ت مر د م را و طن پر ستا ن میدا نند
- جليل پرشور برای جبهه بلی ، اماچگونه؟
- جلیل پرشور قوای خارجي وحاکميت ملي
- بصيرشررجنگ ، فقرو کودکا ن
- صيقلدرافغا نستا ن چه گذ شت؟
- خوشه چينسقوط
- دهداناييمحبوسین نیروهای ائتلاف باید در اختیار دولت افغانستان قرار گيرد
- عينيتفنگ وتروريزم
- جليل پرشورشاهدعيني حوادث
- خوشه چين بیر ق ما ، سه رنگ دا ر د سیا ه ، سرخ ، سبز
- راویا زانتخا با ت تا تظا هرا ت
- داکتر حبيبيعقل گردر سر نباشد تن در عذاب است
- داکتر وفاد ر بلخ چه ميگذ رد ؟
- جليل پرشور نقش منفی بعضی روشنفکران، وفرهنگیان در(سیه روزی) مردم ما
- خوشه چين شکست د ر مبا رزه ، به معني تو قف د ر مبا ر زه نيست بلکه نفس تازه کردن ا ست برا ی ر فع نوا قص وکمبودی و آغاز دور جديد مبارزه
- فضل- رامينحاکميت سياسی موجود افغانستان زادهء استبداد دينی و قومی است
- عبدالهادی مهمندبنياد گرايا ن از اختلا ف ها تا ائتلا ف ها
- رستاخيزتفنگ وبنيا دگرايي
- سليمان راوش چه با يد کرد ؟ ها( بخش دوم)
- رستاخيزبنيا د گرايان که بقاي خويش را به تفنگ ميبينند
- دكتور حبيبيبازهم دسيسه
- خوشه چينا گر ا مر و ز د لها ی ما شا ریده ا ست فر د ا سنگینی مسو لیت ها شا نه ها ی ما را مي شا را ند
- جليل پرشورمداخلهء خارجی + نفاق افگنی وسم پاشی + خود خواهی ومنش های فردی عاملین سیه روزی ما
- وفابنيادگرايي ومواد مخدردرافغا نستا ن
- ارسالي صميميکاردينالهای کليسای کاتوليک پاپ تازه را برگزيدند
- ارسالي صميميکاردينالهای کليسای کاتوليک پاپ تازه را برگزيدند
- خوشه چين کلتک چو ب
- جليل پرشور مداخلهء خارجی + نفاق افگنی وسم پاشی + خود خواهی ومنش های فردی عاملین سیه روزی ما (بخش دوم)
- سليمان راوش چه بايد کرد ؟ ها
- خوشهسر خ کشید ی بر د ی
- ارسالي جواد نصريانكدام دموكراسي؟
- و حيد الله دژ کوهيدموكراسي يا شعارهاي دروغين
- رستاخيزافغانستان درحاکميت بي قانوني
- خوشه چين فقط ا تحا د نیر و ها ی ملی و د مو کرا تیک ا ست که تو طئه ها ی دا خلی و خا ر جی را د ر هم می کو بد
- دستگير صادقيفساد سياسي در افغانستان
- تهيه و تلخيص شامل سالاردرافغا نستان چه مي گذ رد؟
- مجيد ارغنديوالافغانستان ازحکومت تنظيمي تا ظهورطالبان
- ص .وفا وضعيت ، فاکتها و حقايق پيرامون نا امنی افغانستان
- خوشه چين ملخک جستی جستی
- رستاخيزافغانستان در حاکميت بي قانوني (قسمت پنجم)
- از خسرو توده يار تقد یم به و طن پر ستا ن د لیر و طنم
- خوشه چين ا مروز د رد ت میکند حرف ز شت ا گر فردا مر د ت میکند
- نسيم سحرنهاد های اقتصادی بین المللی بمثابه مدافع منافع ثروتمندان
- انجنيرغلام سخي ارزگاني محکوميت و مبارزات زنان در افغانستان
- استاد صباحزن را گرامي بداريم که ما درا ست
- رستاخيزافغا نستا ن درحا کميت بي قانوني (بخش سوم)
- خوشه چينبر تر ی طلبی ها، را ه را به پا یا ن نمیر سا ند
- محمدعارف عرفانهشتم مارچ حما سه ما ندگار تاریخ
- رستاخيزافغا نستا ن درحا کميت بي قانوني
- امان الله وطندار بنياد گرايا ن وجنايات بي شما ر
- فاروق فرزينترانسپورت كابل مدرنيزه شود يا اکسپايريزه ؟!
- فاروق فرزينكرزي ، سر زاغ بودنه ميگيرد
- فاروق فرزينجهان آشفته منتظر پاسخ زمان است
- خوشه چين د یر کر دی مگر خو ب سو دا آ و رد ی
- ارسالي جواد نصرياناقتصا د، فرهنگ و تو سعه فرهنگی
- رستاخيزافغا نستا ن درحا کميت بي قانوني
- خوشه چينما لک حقیقی جغر ا فیا ی سیا سی و طبيعی ا فغا نستا ن خو د مر د م ا فغا نستا ن ا ست
- انجنیرغلام سخی ارزگانی حقوق زنان از طریق مبارزات پارلمانی
- خوشه چين آ نچه را که سا لها قبل آ رزو ی آ نرا دا شتیم، نتو ا نستیم تا ا ز آ ن حفظ و حرا ست نما ییم
- دوکتورابراهيم کاروان چند سخني در ارتباط با كابينه جديد
- خوشه چين با ز هم آ زا دی
- خسروتو ده یا ربگیر ش که نگیر يت
- خوشه چينمر د م به سو ی تفو ق سیا سی گا م بر مید ا رند
- حبيب ناصریحرفهاي دوستا نه با کاوه آ هنگر
- بابکسنت افغانی تحقق دموکراسی بوسیله پول خارجی
- خوشه چينخمیر نا رسیده ا ز د یو ا ر تنو ر می چکد
- ارسالي اميليا بهزادانسا ن وكرامت انساني چيست ؟
- داکتربصيرمردم سالاری درافغانستان
- بابکنقش انسان در ایجاد و تکامل فرهنگ
- خوشه چينوا قعيت
- انجنيرغلام سخي ارزگانيفرهنگ نقد رهگشای خرد ورزی و عصرجديد است
- محمد وليسه سال حکومت انتقالی ، اجراات وپيامد ها
- دستگير صادقي در سوگ انهدام تنديس های باميان
- م.سلطانپورسياست گام به گام بسوی ابقای طالبان
- رستاخيزافغانستان در حاکميت بي قانوني (قسمت چهارم)
- دستگيرصادقيمردم را نميتوان برای هميشه فريب داد
- عبدالشکور خوشه چينمه حیر ا ن میما نم
- ارسالي شبنم نورزیتفنگ دارا ن وحا کميت کرزي
- اسدالله کشتمندحماسه نامراد تاریخ
- محمد عوض نبي زادهتلاش برای گسترش تفاهم و یکدلی میان نیروهای وطنپرست و ترقی خواه
- عبدالولي دموکراسي د ږيرو په لومه کې
- دستگير صادقي فساد سياسي
- ارسالي زمرد پايندهدموكراسى را نبا يد با خون شست!
- ارسالي احمد وليد نويدمروري برد موکراسي وآزادي
- داکتر آریننهضت میهنی و تداوم مبارزه ترقی خواهانه
- عبدالشکور خوشه چين ا ز جا نب جو ا نا ن نغمه ها ی نو ین به گو ش می رسد
- محمد عارف صخرهانتخابات افغانستان و پیآمد های آن
- فضل ا حمد طغیا ند مو کرا سی سا لم به ا منیت و ا تحا د فر ا ملی و فرا گرو هی تلا ز م دا رد
- محمد ولي جنگ يا صلح کدام مرجحتـــــــــر ؟
- ارسالي منوچهر هوشنگافغا نستا ن د رقلب پرتپش تاريخ راه مي رود!
- خو شه چین دشمنا ن ا شتی نا پذ یر دیروز به حیث یا را ن صد یق ووفا دارامرو ز
- دستگير صادقيافتخار به مردم افغانستان
- رستاخيزانتخابات ودموکراسي درافغانستان
- ارسالي فريد عالمراه حل مشکلات افغانستان چه است ؟
- ارسالي يما امواجپوراناتومي ناسیونالیسم قومي
- داکتر رزمنهضت میهنی : جنبشی برای امید؛ امیدی برای جنبش
- شمشادانتخابات درافغانستان ظاهرآ خاتمه يافت!
- داکترضيا صديقيتروريزم و بحران سياست جهاني
- ارسالي مرجان سحرزن از ديدگاه فلسفه سياسي غرب
- دستگير صادقي
انتخابات
آرزوها ـ واقعیتها - نعيم سهيلانتخابات يک برنده دارد
- پوهنیار محمد بشیر مؤمن تأملی بر جامعه ء سیاسی و مد نی
- کاوه آهنگرتکفیر وسیلهء برای زولانهء افکار
- محمدبشيربغلانيافغانستان در چشم انداز تاريخ
- از کاوه فروتنماهيت مبارزه با تروريسم
- محمدعارف عرفانچشم انداز انتخا با ت در افغا نستان
- ارسالي خاطره خجستهبيا ييد لحظه يي براي قرن بيست يک افغا نستان اشک بريزيم !